Wędzidełko napletka

Wędzidełko napletka (łac. frenulum preputii) – niewielki, cienki, elastyczny fałd skórny znajdujący się na spodniej stronie żołędzi i szyjki prącia^[1][2]. U mężczyzn nieobrzezanych łączy również napletek z żołędzią i błoną śluzową po stronie brzusznej^[3][4]. U dorosłych wędzidełko jest zazwyczaj na tyle elastyczne, że umożliwia przesuwanie napletka nad żołędzią oraz wspomaga jego cofanie podczas erekcji^[5][6]. W stanie spoczynku napina się, zwężając otwór napletka^[4].

Wędzidełko napletka

penile frenulum

frenulum preputii
Narządy	penis
Tętnice	tętnica grzbietowa prącia
Żyły	żyła grzbietowa prącia
Nerwy	nerw grzbietowy prącia

Wędzidełko prącia jest homologiczne do wędzidełka łechtaczki u kobiet^[7]. Jest ono podobne do wędzidełka języka, które łączy dolną powierzchnię języka z żuchwą, lub wędzidełka górnej wargi, które łączy wargę z dziąsłem^[8].

U niektórych osób wędzidełko może być za krótkie – jest to zjawisko znane jako krótkie wędzidełko napletka(inne języki) (frenulum breve). W takim przypadku (zwłaszcza jeśli występuje również skrzywienie prącia w dół(inne języki)) stosuje się frenulektomię(inne języki) lub frenuloplastykę(inne języki)^[9][10][11].

Budowa

Wędzidełko to dobrze unaczyniony pas błony śluzowej po brzusznej stronie żołędzi i prącia. Stanowi granicę między warstwą zewnętrzną i wewnętrzną napletka^[4]. Podczas życia płodowego powstaje, gdy boczne krawędzie blaszki napletkowej zbliżają się do siebie na linii środkowej brzucha. Nie dochodzi jednak do ich całkowitego zespolenia – pozostają oddzielone cienką przegrodą mezenchymatyczną, która przekształci się w wędzidełko napletka^[12].

Jako część żołędzi prącia, wędzidełko jest unerwione przez gałęzie nerwu sromowego, w tym nerw grzbietowy prącia^[13]. Unaczynienie wędzidełka zapewniają odgałęzienia tętnicy grzbietowej prącia, które okrążają szyjkę prącia i wnikają w wędzidełko od strony brzusznej^[14]. Nie jest pewne, czy tętnica wędzidełkowa jest pojedyncza, czy podwójna^[15]. Odpływ żylny odbywa się przez mniejsze żyły zlokalizowane wokół szyjki prącia^[15]. Wędzidełko znajduje się na brzusznej linii środkowej żołędzi, gdzie łączą się jej skrzydła, tworząc septum glandis(inne języki)^[16].

Badania

Krótkie wędzidełko może powodować zaburzać erekcję prącia, ejakulację oraz powodować dyskomfort podczas stosunku seksualnego^[17]. Leczenie polegające na wydłużeniu lub rekonstrukcji wędzidełka u mężczyzn obrzezanych i nieobrzezanych przynosiło pozytywne rezultaty w postaci zwiększonej satysfakcji seksualnej, dłuższego utrzymywania erekcji oraz wydłużenia czasu do wytrysku^[18][19].

U osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, które uniemożliwia odczuwanie bodźców, stymulacja wędzidełka tuż poniżej żołędzi może wywołać orgazm. Jest to sposób, w jaki osoby z takimi urazami mogą angażować się w aktywność seksualną^[20][21].

Znaczenie kliniczne

Krótkie wędzidełko napletka, powodujące pociągnięcie żołędzi ku dołowi

Krótkie wędzidełko napletka(inne języki) (frenulum breve) to stan, w którym krótkie wędzidełko ogranicza ruch napletka, co może utrudniać normalne życie seksualne. Może również przyczyniać się do skrzywienia prącia w dół(inne języki) (frenular chordee), w którym żołądź jest pociągana w kierunku brzusznej strony prącia.

Leczenie może być zarówno chirurgiczne, jak i niechirurgiczne. Do metod niechirurgicznych należą ćwiczenia rozciągające oraz stosowanie maści steroidowych^[6]. Chirurgiczne metody obejmują frenuloplastykę(inne języki) (wydłużenie lub rekonstrukcję wędzidełka), frenulektomię(inne języki) lub obrzezanie^[5]. Istnieją techniki obrzezania, które pozwalają na zachowanie wędzidełka w nienaruszonym stanie^[22].

Podczas aktywności seksualnej wędzidełko może ulec naderwaniu. Tego typu urazy zazwyczaj goją się samoistnie^[23]. W cięższych przypadkach może dojść do uszkodzenia tętnicy wędzidełkowej, co skutkuje krwawieniem.

Brak wędzidełka może występować w przypadkach pierwszego stopnia spodziectwa.

Bibliografia

Publikacje polskojęzyczne

• Zygmunt Urbanowicz: Mała encyklopedia anatomii człowieka. Lublin: Czelej, 2003. ISBN 83-89309-09-2. (pol.).

Publikacje anglojęzyczne

• Christian Jessen: Can I just ask?. Londyn: Hay House, 2010. ISBN 978-1-84850-246-8. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
• Helen Weiss, Jonny Polonsky, Robert Bailey, Catherine Hankins, Daniel Halperin, George Schmid: Male circumcision: global trends and determinants of prevalence, safety and acceptability. Genewa: WHO Press, 2007. ISBN 978-92-4-159616-9. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
• Mohamed A. Baky Fahmy: Normal and Abnormal Prepuce. Springer International Publishing, 2020. ISBN 978-3-03037-621-5. [dostęp 2025-03-17].
• Fahmy M.A.B., Normal and Abnormal Prepuce, Springer Nature, 6 marca 2020, ISBN 978-3-030-37621-5 [dostęp 2025-03-17] (ang.).
• Andrews Griffin, Lawrence Kroovand. Frenular chordee: implications and treatment. „Urology”. 35 (2), luty 1990. DOI: 10.1016/0090-4295(90)80060-Z. PMID: 2305537. (ang.).
• Frank Hinman Jr. The blood supply to preputial island flaps. „The Journal of Urology”. 145 (6), 1991. DOI: 10.1016/s0022-5347(17)38584-1. ISSN 0022-5347. PMID: 2033699. [dostęp 2025-03-18]. (ang.).
• Kostis I. Gyftopoulos. Meatal stenosis after surgical correction of short frenulum: Is the “pull-and-burn” method the way to go?. „Urology Annals”. 10 (4), 2018. DOI: 10.4103/UA.UA_25_18. ISSN 0974-7796. PMID: 30386085. PMCID: PMCPMC6194789. (ang.).
• Hüseyin Özbey, Ali Kumbasar. Glans wings are separated ventrally by the septum glandis and frenulum penis: MRI documentation and surgical implications. „Turkish Journal of Urology”. 43 (4), 2017. DOI: 10.5152/tud.2017.00334. ISSN 2149-3235. PMID: 29201519. PMCID: PMC5687219. [dostęp 2025-03-18].
• Luigi Gallo, Sisto Perdonà, Antonio Gallo. Original Research—Ejaculatory Disorders: The Role of Short Frenulum and the Effects of Frenulectomy on Premature Ejaculation. „The Journal of Sexual Medicine”. 7 (3), marzec 2010. DOI: 10.1111/j.1743-6109.2009.01661.x. (ang.).
• Bo Song, Z.-M. Cai. Possible function of the frenulum of prepuce in penile erection. „Andrologia”. 44 (1), luty 2012. DOI: 10.1111/j.1439-0272.2010.01099.x. ISSN 1439-0272. PMID: 22126255. S2CID 32268548. (ang.).
• J. L. Pryor, S. C. LeRoy, T. C. Nagel, H. C. Hensleigh. Vibratory stimulation for treatment of anejaculation in quadriplegic men. „Archives of Physical Medicine and Rehabilitation”. 76 (1), styczeń 1995. DOI: 10.1016/s0003-9993(95)80044-1. PMID: 7811177. (ang.).
• S. P. Shenoy, P. K. Marla, P. Sharma, N. Bhat i inni. Frenulum Sparing Circumcision: Step-By-Step Approach of a Novel Technique. „Journal of Clinical and Diagnostic Research”. 9 (12), grudzień 2015. DOI: 10.7860/JCDR/2015/14972.6860. PMID: 26816940. PMCID: PMC4717729. [dostęp 2025-03-18]. (ang.).

Publikacje w innych językach

• Bo Song, Zhen-hui Hou, Qun-long Liu, Wei-ping Qian. Penile frenulum lengthening for premature ejaculation. „Zhonghua Nan Ke Xue”. 21 (2), 2015. ISSN 1009-3591. PMID: 25796689. (chiń.).