Loading AI tools
Wąwóz Pankisi (gruz. პანკისის ხეობა) – dolina w północno-wschodniej Gruzji, położona w pobliżu granicy z Czeczenią oraz Dagestanem. Administracyjnie wchodzi w skład rejonu achmeckiego, w regionie Kachetii, jego centrum administracyjnym Pankisi jest wieś Duisi. Pankisi jest w większości zamieszkiwane przez grupę etniczną Kistów, spokrewnioną z Czeczenami. Przez Pankisi przepływa rzeka Alazani.
Tradycyjna nazwa "wąwóz Pankisi" jest myląca. W rzeczywistości bowiem jest to szeroka na od 4 do 6 kilometrów i długa na ponad 10 kilometrów dolina, przez którą przepływa rzeka Alazani. Pankisi zaczyna się kilka kilometrów na północ od miasta Achmeta. Na terenie wąwozu znajduje się 16 wiosek, z których największe to Duisi, Dżokolo oraz Omalo.
W średniowieczu, wąwóz był częścią księstwa Torgwa Pankeli, które wchodziło w skład królestwa gruzińskiego[1]. Po upadku królestwa, licznych najazdach perskich i tureckich, Pankisi opustoszało. Ponowna akcja osiedleńcza ma miejsce od XVI wieku, kiedy w rejon Pankisi przybyli przedstawiciele różnych grup etnicznych. W XIX wieku w Pankisi osiedliła się duża grupa Czeczenów i Inguszów, w dużej części zbiegów z ogarniętej wojną północnej części Kaukazu. To z tych grup wywodzą się zamieszkujący dziś Pankisi Kistowie.
W latach 90. XX wieku w związku z wojnami czeczeńsko-rosyjskimi do wąwozu przybyli liczni uchodźcy z Czeczenii – ich liczbę szacowano nawet na 10 tysięcy[1]. W związku z istnieniem licznej diaspory czeczeńskiej, schronienie oraz bazę operacyjną w Pankisi znajdowali czeczeńscy przywódcy polowi, w tym przede wszystkim Rusłan Gełajew. Rosja wielokrotnie domagała się od rządu gruzińskiego podjęcia działań celem aresztowania lub wypędzenia z Pankisi czeczeńskich bojowników[2]. Pojawiały się również spekulacje, że Rosjanie celowo zaogniają sytuację w wąwozie, w celu zwiększenia swojej obecności militarnej w Gruzji[3]. Kilkukrotnie też lotnictwo rosyjskie dokonywało bombardowań na terenie Pankisi, zabijając pewną liczbę cywili[3]. Niezależnie od nacisków ze strony Rosjan, Gruzini, w celu uspokojenia sytuacji, zaangażowali do pomocy Amerykanów, w ramach tzw. 'Georgia train and equip program'[4]. Po 2004 r. sytuacja w wąwozie wróciła do normy.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
