Tytanian ołowiu

Tytanian ołowiu, PbTiO₃ – nieorganiczny związek chemiczny, mieszany tlenek ołowiu(II) i tytanu(IV)^[1]. Stosowany m.in. jako materiał ceramiczny o właściwościach ferroelektrycznych i piezoelektrycznych. Jego temperatura Curie wynosi 493 °C (w tej temperaturze zachodzi przejście I rodzaju do stanu paraelektrycznego).

Tytanian ołowiu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) tlenek ołowiu(II) tytanu(IV)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	PbTiO3
Inne wzory	PbO·TiO2
Masa molowa	303,07 g/mol
Wygląd	żółtawy proszek
Identyfikacja
Numer CAS	12060-00-3
Właściwości Gęstość 7,52 g/cm³; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie Nierozpuszczalny
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2019-01-15] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H302+H332, H360Df, H373, H410 Zwroty P P201, P261, P273, P304+P340+P312, P308+P313, P391 Numer RTECS XR1575000
Podobne związki
Podobne związki	Tytanian baru
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Nanotechnologia

Tytanian ołowiu jest wdzięcznym materiałem do produkcji nanokrystalitów. W ich wypadku temperatura Curie maleje wraz ze zmniejszaniem rozmiaru kryształów^[2]. W przypadku nanokryształów można zapisać wzór na temperaturę przejścia w postaci:

${\displaystyle T_{C}(D)=T_{C}(\infty )-C/(D-8,8)[K]}$

gdzie C=256 K·nm, T_C(∞) – temperatura przejścia w „dużym” krysztale (bulk), a D – rozmiar kryształu w nanometrach.

Wynika stąd że wielkość krytyczna wynosi w tych kryształach około 9,1 nm, tj. poniżej tego rozmiaru kryształy tytanianu ołowiu nie mogą wykazywać ferroelektryczności.

Przypisy

1. N.N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemistry of the elements. Oxford; New York: Pergamon Press, 1984, s. 1121. ISBN 0-08-022057-6.
2. W L Zhong, B Jiang, P L Zhang, J M Ma, H M Cheng, Z H Yang. Phase transition in PbTiO₃ ultrafine particles of different sizes. „J. Phys.: Condens. Matter”. 5 (16), s. 2619–2624, 1993. DOI: 10.1088/0953-8984/5/16/018.