Trznadel złotawy

Trznadel złotawy^[4], trznadel złocisty (Schoeniclus aureolus) – gatunek małego ptaka z rodziny trznadli (Emberizidae), zamieszkujący północno-wschodnią Europę (Finlandia, Rosja) i północną Azję (Syberia). Wędrowny, zimuje w południowo-wschodniej Azji, Indiach i południowych Chinach. Rzadko zalatuje do środkowej i zachodniej Europy, w tym wyjątkowo do Polski (stwierdzony 5 razy do 2003)^[5]. Jest krytycznie zagrożony wyginięciem.

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Systematyka

Część systematyków zalicza trznadla złotawego do rodzaju Emberiza^[6]^[7].

Wyróżniono dwa podgatunki S. aureolus^[6]^[7]:

S. aureolus aureolus – wschodnia Europa do wschodniej Syberii i na południe do Kazachstanu i centralna Mongolia.
S. aureolus ornatus – południowa-środkowa Syberia i północno-wschodnia Mongolia do południowo-wschodniej Syberii, Japonia i północno-wschodnie Chiny.

Morfologia

Wygląd: Samiec w upierzeniu godowym ma głowę czarną z wyjątkiem ciemnobrązowego wierzchu, żółty spód ciała i podgardle. Grzbiet kasztanowy, w tym samym kolorze przepaska na piersiach. Szeroka, biała pręga na skrzydłach, białe pokrywy podogonowe. Samica z jasnożółtym brzuchem, wierzch ciała jasnobrązowy. Kontrastowy rysunek na głowie z wyraźną jasną pręgą nad okiem. Samiec w szacie spoczynkowej ubarwiony podobnie jak samica.
Wymiary średnie: długość ciała ok. 14–15,5 cm^[6]
masa ciała 14–33 g^[6]

Remove ads

Ekologia i zachowanie

Biotop: Preferuje nizinne, podmokłe łąki z wysoką roślinnością i porozrzucanymi wierzbami lub brzozami. Bywa spotykany także w zakrzewieniach rosnących wzdłuż rzek, wtórnych zaroślach krzewów, młodnikach, skrajach brzozowych lasów i, lokalnie, torfowiskach wysokich. Na zimowiskach odwiedza również pola ryżowe, trzcinowiska, uprawy^[8].
Głos: Śpiew dzwoniący, podobny do śpiewu ortolana. Często śpiewa na wyeksponowanych miejscach.
Lęgi: Przeważnie rozpoczyna lęgi przynajmniej w drugiej połowie czerwca i zazwyczaj wyprowadza jeden lęg. Gniazdo znajduje się na ziemi, także w kępie traw, zagłębieniu, między korzeniami lub nieco nad ziemią w gałęziach wierzby. Składa 3–5 jaj. Inkubacja trwa 13–14 dni, wysiadują oba ptaki z pary. Młode po 11–15 dniach od wyklucia są w pełni opierzone^[8].
Pożywienie: Nasiona roślin, w okresie lęgowym bezkręgowce, m.in. chrząszcze, gąsienice, ważki i pajęczaki^[8].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) w 2017 uznała trznadla złotawego za gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (CR, Critically Endangered). Wcześniej w 2016 i 2013 otrzymał rangę zagrożonego (EN, Endangered), w 2012 i 2008 narażonego (VU, Vulnerable), w 2004 bliskiego zagrożenia (NT, Near Threatened), zaś wcześniej uchodził za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)^[3]^[9]. W latach 90. XX wieku badacze dostrzegli spadek liczebności na Hokkaido, wysnuli przypuszczenie, że trznadlom złotawym – wówczas niezwykle pospolitym – może zagrażać ogólny spadek liczebności. Według BirdLife International, w 2017 roku spadek globalnej liczebności populacji mógł osiągnąć już 95%. Gatunek wędruje i nocuje w wielkich stadach, co czyni te ptaki łatwymi ofiarami. W Chinach ptaki te są odławiane i sprzedawane w celach spożywczych; choć ta praktyka jest nielegalna od 1997, ptaki te sprzedawane są na czarnym rynku. W 2017 w Chinach nastąpiły zmiany prawne i zakazano także i konsumpcji przedstawicieli gatunków chronionych^[10]. Opracowywany jest plan ochrony tego gatunku na skalę globalną^[11].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[12].

Remove ads

Trznadel złotawy

Systematyka

Morfologia

Ekologia i zachowanie

Status i ochrona

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on