Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego

Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego – najstarsze w Poznaniu stowarzyszenie, skupiające miłośników miasta.

Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego

Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania

Do 2021 siedziba Towarzystwa na Starym Rynku w Poznaniu (kamienica z lewej)
Państwo	Polska
Siedziba	Poznań
Data założenia	14 grudnia 1922
Rodzaj stowarzyszenia	stowarzyszenie
Zasięg	lokalny (Poznań)
Prezes	Antoni Szczuciński
Nr KRS	0000079313
Data rejestracji	17 stycznia 2002
brak współrzędnych
Strona internetowa

Historia

W 1913 założono w Poznaniu Towarzystwo Krajoznawcze. Rok później powołano w ramach towarzystwa Sekcję Miłośników Miasta Poznania, do której zadań należało między innymi troszczenie się o polskie pomniki narodowe czy profesjonalne oprowadzanie wycieczek po mieście.

Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania zostało założone 14 grudnia 1922 w sali 15 ratusza w Poznaniu z inicjatywy Zygmunta Zaleskiego (do 1924 Zalewski^[1]) i Cyryla Ratajskiego na wzór Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa w Krakowie. Poznańskie towarzystwo było z kolei wzorem do powstania podobnych organizacji tego typu w Bydgoszczy, Toruniu, Grudziądzu i Grodnie.

W 1939 działalność towarzystwa została przerwana przez II wojnę światową. W 1945 zostały reaktywowane struktury (po zebraniu organizacyjnym w dniu 29 maja^[2]). W zebraniu uczestniczyło blisko 40 osób. Powzięto m.in. decyzję o reaktywowaniu Kroniki stoł. Miasta Poznania^[3]. 27 lutego 1947 towarzystwo wpisano do rejestru stowarzyszeń i związków Urzędu Wojewódzkiego Poznańskiego pod nr 15^[4].

W latach 60. wprowadzono nowe formy działalności - wystawy, konkursy o tematyce poznańskiej dla młodzieży, działania na rzecz ochrony środowiska czy uczestnictwo w dyskusjach nad odbudową miasta ze zniszczeń wojennych. Towarzystwo zajęło się również opieką nad miejscami pamięci narodowej oraz zabytkowymi cmentarzami. Powołano Komisję Młodzieżową pod przewodnictwem i 20-letnim kierownictwem Ireny Wingerowej i ustanowiono odznakę Młodego Miłośnika Miasta Poznania.

11 kwietnia 1984 powstał przy towarzystwie Klub im. Stanisława Strugarka^[5].

W 1990 z inicjatywy Krystyny Srokówny i przy współpracy z Muzeum Polskim w Rapperswilu powstał Klub 6 Kontynentów pod hasłem "Nic co poznańskie nie jest mi obce". W 1993 powołano Koło Bambrów Poznańskich, a rok później dla ratowania Fary Poznańskiej Koło Przyjaciół Fary Poznańskiej (pod przewodnictwem Renaty Linette) oraz Koło Miłośników Ratusza skupiające dzieci w wieku przedszkolnym oraz młodzież szkolną (z inicjatywy G. Polarczyk).

Cele towarzystwa

Celem towarzystwa jest pobudzanie obywatelskiej inicjatywy, szerzenie wszechstronnej wiedzy o dziejach i teraźniejszości miasta oraz popularyzacja poznańskich tradycji i pogłębianie tą drogą lokalnego patriotyzmu.

Towarzystwo realizuje swoje cele przez:

• ścisłe współdziałanie z władzami miasta w realizacji zadań towarzystwa i wypowiadanie opinii w sprawach dotyczących miasta,
• działalność w komisjach problemowych, klubach i kołach,
• działalność członków w miejscu zamieszkania, w miejscu pracy oraz w szkołach wszelkiego typu,
• wykłady publiczne z zakresu dziejów, stanu obecnego i przyszłości miasta,
• organizowanie wystaw, imprez, konkursów itp.,
• organizowanie spotkań i dyskusji na tematy związane z miastem,
• inicjowanie wydawnictw o mieście,
• pieczę nad krajobrazem kulturowym miasta, zabytkami historycznymi oraz obiektami komunalnymi o szczególnym znaczeniu,
• działanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego,
• współpracę z organizacjami o podobnym profilu działania,
• prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z celami statutowymi towarzystwa i służącej ich realizacji.

Władze towarzystwa

Data	Prezes Zarządu	Zastępca Prezesa	Sekretarz	Skarbnik	Inni członkowie Zarządu	Komisja rewizyjna
14 grudnia 1922	Kazimierz Ruciński	F. S. Krysiak	Zygmunt Zaleski	Ludwik Frankiewicz	Nikodem Pajzderski, Antoni Stychel, Kazimierz Kaczmarczyk, D. Królikowski, Roman Leitgeber	St. Robiński, K. Gadebusch, Kowalski
1923					Nikodem Pajzderski, Antoni Stychel, Kazimierz Kaczmarczyk, D. Królikowski, Roman Leitgeber, Bolesław Erzepki, Szczęsny Dettloff, Henryk Likowski, L. Kasprowicz, M. Wicherkiewiczowa
27 marca 1924				Kasprowicz[6]
30 marca 1925		Kazimierz Kaczmarczyk			Nikodem Pajzderski, Antoni Stychel, Roman Leitgeber, Białkowski
18 lutego 1933		Adam Wodziczko	A. Chybiński		Zygmunt Zaleski[7], St. Nowicki, Roman Leitgeber, Kazimierz Kaczmarczyk, B. Kasprowicz, J. Kuglin
18 maja 1934			St. Nowicki	Wł. Kultys	Zygmunt Zaleski[7], St. Nowicki, Roman Leitgeber, Kazimierz Kaczmarczyk, B. Kasprowicz, J. Kuglin, Czarnecki	K. Gadebusch, Wł. Berkan, B. Kasprowicz
19 maja 1936	Zygmunt Zaleski[8]	Kazimierz Ruciński	B. Wietrzychowski	J. Kuglin	St. Nowicki, Adam Wodziczko, Roman Leitgeber, Kazimierz Kaczmarczyk, Czarnecki
31 maja 1937					St. Nowicki, Adam Wodziczko, Kazimierz Kaczmarczyk, Czarnecki	K. Gadebusch, Wł. Berkan, A. Chybiński
10 maja 1938					St. Nowicki, Adam Wodziczko, Kazimierz Kaczmarczyk, Czarnecki, M. Jabczyński
4 września 1939	II wojna światowa
6 czerwca 1945	Franciszek Jaśkowiak
10 czerwca 1946	Feliks Dropiński
25 kwietnia 1948	Ignacy Kaczmarek
8 lutego 1960	Józef Górski
13 lutego 1961	Stanisław Kubiak
16 października 1978	Zygmunt Wolniewicz
14 marca 1983	Stanisław Nawrocki
17 lutego 2000	Jadwiga Rotnicka
12 czerwca 2008	Antoni Szczuciński

Wydawnictwa

Od 1923 towarzystwo wydawało Kronikę Miasta Poznania, do 1926 miesięcznik, a następnie kwartalnik. Do 1950 czasopismo było oficjalnym organem towarzystwa^[9].

Członkowie

Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Towarzystwo zostało założone przez 36 członków założycieli. Przed II wojną światową w Kronice Miasta Poznania publikowane były nazwiska nowo przyjętych wraz z krótkim opisem. W pierwszym roku istnienia pozyskano 206 członków, a do 1939 ponad 300.

Członkowie założyciele 1923

Członkowie założyciele 1. Nikodem Badurski, asystent 2. Franciszek Babst, sekr. związk. 3. Władysław Berkan, radca miejski 4. Aleksander Chybiński, naczelnik biura 5. Stanisław Cofta, prokurent 6. Stanisław Czasz, asesor 7. Ksawery Gadebusch, kupiec 8. Wiktor Gładysz, kupiec 9. Stanisław Grzegorzewicz, radny miasta 10. Witold Hedinger, inżynier 11. Stanisław Janczewski, drogerzysta 12. Ignacy Kaczmarek, kier. urzędu pomiarów 13. Kazimierz Kaczmarczyk, dr, wicedyr. Archiwum Państwowego 14. Leon Kasprowicz, kupiec 15. Kazimierz Kierski, nadradca prok. gen. 16. Marcin Koralewski, monter 17. Franciszek Kowalewski, sekr. związk. 18. Teodor Krause, radny miasta 19. Dionizy Królikowski, dziennikarz 20. Franciszek Salezy Krysiak, radca woj. 21. Henryk Likowski, ks. dr, wicedyr. biblioteki 22. Stefan Matuszewski 23. Stanisław Mechliński, radny miasta 24. Szymon Nawrocki, dziennikarz 25. Marian Nowakowski, budowniczy miejski 26. Stanisław Nowicki, radca miejski 27. Nikodem Pajzderski, dr, konserwator 28. Maksymilian Pluciński, mistrz siodlarski 29. Jan Popławski 30. Stanisław Robiński, kupiec 31. Cyryl Ratajski, prezydent Poznania 32. Antoni Stychel, ks. prałat, senator 33. Roman Witkowski, st. referent woj. 34. Andrzej Wojtkowski, dr, archiwista 35. Zygmunt Zaleski, dyr. Urzędu Statystycznego 36. Leon Zugehoer, kotlarz

Przypisy

1. zob. Bibliografia: Kronika Miasta Poznania 5-6/1924
2. Franciszek Jaśkowiak, Wróciłem do moich zabytków, w: red. Tadeusz Świtała, Trud pierwszych dni. Poznań 1945. Wspomnienia Poznaniaków, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1970, s.112, ISBN 83-232-0322-9
3. TadeuszT. Świtała TadeuszT., Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 191, ISBN 83-210-0607-8, OCLC 830203088.
4. postanowienie wojewody poznańskiego SPP.II – I/4/47 z 30.01.1947 opublikowane w Monitorze Polskim Nr 67 z 15 maja 1947; członkowie-założyciele: 1. Henryk Dembiński, 2. Maria Dropińska, 3. Feliks Dropiński, 4. dr Roman Graszyński, 5. Grażyna Kalkstein, 6. dr Józef Kołaczkowski, 7. Zygmunt Lisicki, 8. Kazimierz Lisiecki, 9. Marian Mika, 10. Hieronim Rozmiarek, 11. dr Maria Rymarkiewicz, 12. Stanisław Strugarek, 13. inż. Kazimierz Ulatowski, 14. Stanisław Waszak, 15. Adam Wodziczko
5. Wydarzenia w Poznaniu w 1984 roku. Część druga, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/1985, s.133, ISSN 0137-3552
6. zmiana Skarbnika wcześniej: 31 stycznia 1924, reszta na walnym zebraniu 27.03.1924
7. stanowisko redaktora
8. również na stanowisku redaktora
9. wydawanie zawieszono z uwagi na ówczesną tendencję do centralizacji wszelkich organów, od 1956 wydawanie kontynuuje miasto Poznań

Bibliografia

• G. Barbara Polarczyk, Mariusz Polarczyk, Jędrzej Stefan Oksza-Płaczkowski: Rys historyczny Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania. Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania. [dostęp 2014-05-16]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 1/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 2/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 3/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 4/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 5-6/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 7/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 9-10/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 11/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 12/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 1/1924. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 2/1924. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 3/1924. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 4/1924. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 5-6/1924. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 7-8/1924. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 9-10/1924. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 1/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 3/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP – walne zebranie. Kronika Miasta Poznania 4/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 7-8/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 9/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 10/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 11/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 12/1925. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 1/1926. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 3/1926. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 4/1926. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP. Kronika Miasta Poznania 12/1926. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 416). Kronika Miasta Poznania 4/1927. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 374). Kronika Miasta Poznania 4/1928. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 168). Kronika Miasta Poznania 2/1929. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 204). Kronika Miasta Poznania 2/1930. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 183). Kronika Miasta Poznania 2/1931. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 124). Kronika Miasta Poznania 1/1933. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 252). Kronika Miasta Poznania 2/1934. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 442). Kronika Miasta Poznania 4/1934. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
• TMMP (s. 433). Kronika Miasta Poznania 4/1935. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 152). Kronika Miasta Poznania 1/1936. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 260). Kronika Miasta Poznania 2/1936. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 284). Kronika Miasta Poznania 3/1937. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 392). Kronika Miasta Poznania 4/1937. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 106). Kronika Miasta Poznania 1/1938. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 252). Kronika Miasta Poznania 2/1938. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 564). Kronika Miasta Poznania 4/1938. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).
• TMMP (s. 92). Kronika Miasta Poznania 1/1939. [dostęp 2012-07-10]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• TMMP