Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sztagi – liny olinowania stałego stabilizujące omasztowanie w płaszczyźnie symetrii jednostki pływającej. Biegną od masztu do sztagowników mocowanych w pokładzie lub do innych drzewc. Na dawnych żaglowcach sztagi były najgrubszymi linami roślinnymi, dziś zazwyczaj są to liny plecione ze stalowych drutów. Na sztagach mogą być rozpięte również żagle, które nazywa się sztakslami. W zależności od miejsca mocowania występują: sztagi dziobowe, sztagi międzymasztowe, achtersztagi, baksztagi oraz sztagi drzewc pomocniczych.
Mocowane do masztu i biegnące ku pokładowi w kierunku dziobu jednostki. Utrzymują maszt i zapobiegają jego przechyleniu w kierunku rufy. W zależności od wielkości jednostki i skomplikowania takielunku mogą występować pojedynczo lub wielokrotnie. I tak w drugim przypadku i w zależności od miejsca mocowania sztagu w maszcie można wyróżnić np. (od najbliższego masztu): sztag, stensztag, forsztag. Stensztag biegnie od stengi masztu. W przypadku gdy w jednym miejscu na pokładzie mocowane są dwa sztagi ten bliżej dziobu dostaje przedrostek for (forsztag). Niekiedy można spotkać również baby-sztag w układzie z pojedynczymi wantami kolumnowymi. Można wyróżnić kilka koncepcji zastosowania sztagów:
Przebiegają pomiędzy sąsiednimi masztami np. od topu bezanmasztu do kolumny grotmasztu (bezansztag). Niekiedy mogą być prowadzone w kierunku poprzedniego masztu. Zasady nazewnictwa obowiązują takie same jak w przypadku sztagów dziobowych.
Inaczej aftersztag. Usztywnia maszt i zapobiega jego pochyleniu w kierunku dziobu. Biegnie od topu masztu do mocowania w okolicy pawęży. Najczęściej występuje pojedynczo i umieszczony jest wzdłuż diametralnej jednostki. Rzadziej podwójnie, wtedy każdy z achtersztagów mocowany jest na jednej z burt.
Przebiegają od topu masztu do okuć w pokładzie mocowanych na burtach na odcinku między rufą a masztem. Dokładne położenie okuć zależy od konstrukcji jednostki. Baksztagi występują parami, niekiedy w większej ilości. Baksztagami zazwyczaj pracuje się podczas żeglugi wybierając nawietrzny, a luzując zawietrzny. Baksztagi stosowane są zawsze przy ożaglowaniu gaflowym, gdzie gafel uniemożliwia zamocowanie achtersztagu, rzadziej spotykane przy ożaglowaniu bermudzkim.
Elementy olinowania stałego służące do stabilizacji takich elementów jak bukszpryt czy wystrzał. Można do nich zaliczyć: watersztag, waterbaksztaag, achterwatersztag oraz achterwaterbaksztag.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
