Sura mekkańska

Sura mekkańska – sura, która wg uczonych muzułmańskich została objawiona Mahometowi przed tym jak odbył Hidżrę z Mekki do Medyny w 622 roku n.e.^[1] Za początek objawienia sur mekkańskich przyjmuje się rok 610 n.e.^[2][3] Chociaż istnieją też źródła, które mówią o roku 609 n.e.^[4] Za pierwsze objawione wersety (ajaty) okresu mekkańskiego (a co za tym idzie całego Koranu), są powszechnie uważane wersety 1-5 sury Al-Alak. Uczeni muzułmańscy są zgodni w tej kwestii, ponieważ istnieją na ten temat hadisy sahih (czyli spełniające najbardziej rygorystyczne kryteria), w tym hadis nr 4953 w Sahih Buchari^[5].

Sura „Al-Alak” – kaligrafia z XV w. Wersety 1-5 tej sury są uznawane za pierwsze objawienie z całego Koranu.

Podstawowe informacje na temat podziału sur Koranu na medyńskie i mekkańskie

Istnieje kilka kryteriów podziału sur na sury mekkańskie i medyńskie. Najbardziej powszechnie akceptowany wśród uczonych muzułmańskich zdaje się być pogląd, że granicznym momentem pomiędzy dwoma kategoriami sur jest Hidżra – emigracja Mahometa z Mekki do Medyny^[2]. Sury, które zgodnie z tradycją zostały objawione Mahometowi przed Hidżrą nazywane są mekkańskimi. Sury, które zostały objawione po emigracji Mahometa do Medyny są określane jako medyńskie. Jednakże w tekście sur mekkańskich można znaleźć ajaty medyńskie i vice-versa^[1]. Wynika to z faktu, że niektóre sury były objawiane we fragmentach i przez dłuższy okres. Dla przykładu sura Al-Baqarah, najdłuższa sura Koranu, była objawiana przez około 2 lata i jest uznawana, za surę medyńską. Jednocześnie uczeni muzułmańscy są zgodni, że jej dwa ostatnie ajaty zostały objawione podczas tak zwanej Podróży Miradż, w okresie mekkańskim^[3](pod sam jego koniec^[4]). Uczeni muzułmańscy nie są zgodni co do okresu objawienia około 12 sur, w tym sury Al-Fatiha (Otwierającej)^[6].

Specyfika sur mekkańskich

• nawołują do czczenia jednego boga i porzucenia politeizmu, do zaakceptowania Mahometa jako proroka, do wiary w poprzednich proroków, anioły, wcześniej objawione księgi, zmartwychwstanie oraz nagrodę, lub karę za czyny w życiu doczesnym^[7]
• zachęcają do pracy nad własnym charakterem, cierpliwości, pokory, do nawoływania do dobra i zakazywania zła^[7]
• pojawia się w nich słowo kalla (arabski: كلأَّ)^[8] – użyte na początku wersetu oznaczającza, że nastąpi po nim reprymenda, mocna krytyka^[9]

• zawierają historie proroków poprzedzających Mahometa i ludów, do których byli wysłani ci prorocy^[10]
• zawierają wersety (ajaty) sadżda – pokłonu, czyli wersety, po których wypowiedzeniu recytator przerywa recytację i oddaje pokłon^[8]
• krytyka wielu zwyczajów politeistów, m.in. grzebania żywcem nowonarodzonych dziewczynek, okradania sierot z ich majątku, skąpstwa bogaczy^[7]
• w przeciwieństwie do sur medyńskich, nie zawierają przepisów prawnych, ani wersetów na temat walki zbrojnej

Lista sur mekkańskich

Uczeni muzułmańscy są zgodni, co do klasyfikacji osiemdziesięciu dwóch sur jako mekkańskich, natomiast okres objawienia niektórych sur jest przedmiotem dyskusji. W związku z powyższym, istnieje kilka, nieznacznie różniących się od siebie, list sur mekkańskich, w których liczba sur waha się od 82 do 94^[11][5][12].