Sobór Trójcy Świętej w Słonimie

Sobór Trójcy Świętej – prawosławny sobór parafialny w Słonimie, w dekanacie słonimskim eparchii nowogródzkiej Egzarchatu Białoruskiego^[1].

Sobór Trójcy Świętej

Троіцкая царква

nr rej. 412Г000496
sobór parafialny
Sobór od strony północnej w 2014 roku
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Miejscowość	Słonim
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny (Egzarchat Białoruski)
Eparchia	nowogródzka
Sobór	od 2002
Wezwanie	Trójcy Świętej
Wspomnienie liturgiczne	Święto Trójcy Świętej (niedziela Pięćdziesiątnicy)
Historia Data rozpoczęcia budowy 1639 Data zakończenia budowy 1645 Data poświęcenia 1645, 1864 (jako cerkiew) Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Poprzednie wyznanie rzymskokatolickie (do 1864); prawosławne (1864 – lata 20.XX w.); rzymskokatolickie (okres międzywojenny) Fundator Andrzej i Katarzyna Radwan
Dane świątyni Styl barokowy Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 3 Liczba naw 1
Położenie na mapie Słonima Sobór Trójcy Świętej
Położenie na mapie Białorusi Sobór Trójcy Świętej
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Sobór Trójcy Świętej
53°05′31,0″N 25°19′15,0″E

Historia

Na miejscu istniejącego współcześnie (XXI w.) soboru w XVI w. istniała prawosławna drewniana cerkiew, ośrodek kultu ikony św. Antoniego Pieczerskiego. Świątynia ta została odebrana prawosławnym po unii brzeskiej^[1]. Na jej miejscu w 1630 Andrzej Radwan ufundował klasztor Bernardynów z kościołem Trójcy Świętej, wzniesiony w latach 1639–1645^[2].

W 1864 klasztor bernardyński został skasowany przez władze carskie, zaś dawny kościół przekazano parafii prawosławnej, zachowując wezwanie Trójcy Świętej^[2]. Po I wojnie światowej obiekt został ponownie przekazany katolikom. Funkcjonował jako kościół do II wojny światowej, w czasie której ponownie został przekazany prawosławnym^[1]. W 2002 cerkiew otrzymała status soboru^[1].

W 2012 roku wymieniono ośmiospadowe zadaszenie wieży na hełm w formie barokowej, który nawiązywał do zadaszenia z lat 30 i 40 XX w. 27 października 2015 roku hełm zastąpiono cebulastą, pozłacaną kopułą, co zdaniem prezesa Białoruskiego Ochotniczego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Historycznymi i Kulturowymi Antona Astapowicza narusza historyczny wygląd budowli^[3].

Architektura

Sobór jest budowlą jednonawową, z wydłużonym prezbiterium, do którego przylegają dwie zakrystie. Wejście do świątyni prowadzi przez portal zdobiony półkolumnami. Ściany boczne cerkwi wspierają skarpy. Wieża kościelna jest trójkondygnacyjna – dwie górne kondygnacje skonstruowano na planie ośmioboku, w ich narożach znajdują się ozdobne pilastry. Dolna kondygnacja wieży jest czworoboczna^[2].

We wnętrzu soboru znajduje się czterorzędowy ikonostas^[1]. Z pierwotnego, kościelnego wyposażenia przetrwały trzy ołtarze – główny i dwa boczne, z figurami aniołów. Zachowano także osiemnastowieczny chór muzyczny^[2].

Przypisy

1. СВЯТО-ТРОИЦКИЙ СОБОР. eparhia.by. [dostęp 2021-02-24]. (ros.).
2. GrzegorzG. Rąkowski GrzegorzG., Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 1997, s. 218–219, ISBN 83-904446-9-0, OCLC 835719268.
3. На праваслаўным саборы ў Слоніме купал у беларускім стылі замянілі на залатую цыбуліну ФОТА [online], Наша Ніва, 1 listopada 2015 [dostęp 2024-05-16] (biał.).