Morchella

Smardz
	; Smardz jadalny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	smardzowate
Rodzaj	smardz
	Nazwa systematyczna
	Morchella Dill. ex Pers.; Neues Mag. Bot.: 116 (1794)
	Typ nomenklatoryczny
	Morchella esculenta (L.) Pers.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Morchella Dill. ex Pers. (smardz) – rodzaj grzybów należący do rodziny smardzowatych (Morchellaceae)^[1]. W Polsce według publikacji M. A. Chmiel występuje 5 gatunków z tego rodzaju^[2].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Szybkie fakty

Zamknij

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Morchellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Synonimy nazwy naukowej: Boletus Tourn. ex Adans., Boletus Tourn., Eromitra Lév., Mitrophora Lév., Morchella sect. Mitrophorae (Lév.) S. Imai, Morilla Quél., Phalloboletus Adans^[3].

Nazwa polska według M. A. Chmiel^[2].

Naziemne grzyby saprotroficzne. Wytwarzają owocniki zbudowane z kulistych, jajowatych lub stożkowatych główek osadzonych na pustym wewnątrz trzonie. Hymenofor w postaci warstwy hymenialnej wewnątrz wnęk (alweoli) rozmieszczonych na całej ich powierzchni. Zarodniki smardzów są eliptyczne, gładkie, a ich wysyp jest kremowy^[4]^[5].

Najnowsze badania wykazują, że obecna oparta na morfologii systematyka gatunków jest niewłaściwa, i należy ją zastąpić nową opartą na genetyce. Sprawia to, że wiele gatunków zostaje włączonych w obręb innych, a część zniesiona całkowicie^[6].

Morchella americana Clowez & C. Matherly 2012
Morchella anatolica Işıloğlu, Spooner, Allı & Solak 2010
Morchella angusticeps Peck 1887
Morchella anteridiformis R. Heim 1966
Morchella apicata Smotl. 1921
Morchella bicostata Ji Y. Chen & P.G. Liu 2005
Morchella brunneorosea Clowez & Ant. Rodr. 2012
Morchella conicopapyracea Jacquet. 1985
Morchella costata (Vent.) Pers. 1801
Morchella crassipes (Vent.) Pers. 1801 – smardz grubonogi
Morchella deliciosa Fr. 1822
Morchella deqinensis Shu H. Li, Y.C. Zhao, H.M. Chai & M.H. Zhong 2006
Morchella dunensis (Castañera & G. Moreno) Clowez 1997
Morchella esculenta (L.) Pers. 1849– smardz jadalny
Morchella elata Fr. 1822 – smardz wyniosły
Morchella eximia Boud. 1910
Morchella eximioides Jacquet. 1985
Morchella semilibera DC. 1805 – smardz półwolny
Morchella guatemalensis Guzmán, M.F. Torres & Logem. 1985
Morchella herediana L.D. Gómez 1971
Morchella hetieri Boud. 1903
Morchella hortensis Boud. 1897
Morchella hungarica Bánhegyi 1941
Morchella importuna M. Kuo, O’Donnell & T.J. Volk 2012 – smardz parastożkowaty
Morchella lepida Clowez & F. Petit 2012
Morchella meiliensis Y.C. Zhao, Shu H. Li, H.M. Chai & M.H. Zhong 2006
Morchella miyabeana S. Imai 1932
Morchella neuwirthii Velen. 192
Morchella norvegiensis Jacquet. 1985
Morchella patagonica Speg. 1909
Morchella patula Pers. 1801
Morchella populina Clowez & R. Lebeuf 2012
Morchella pragensis Smotl. 1952
Morchella pseudoumbrina Jacquet. 1985
Morchella pseudoviridis Jacquet. 1985
Morchella punctipes Peck 1903
Morchella quercus-ilicis Clowez, Ballester & L. Romero 2012
Morchella rielana Boud. 1907
Morchella rigidoides R. Heim 1966
Morchella rufobrunnea Guzmán & F. Tapia 1998
Morchella smithiana Cooke 1878
Morchella steppicola Zerova 1941
Morchella sulcata Velen. 1925
Morchella tasmanica Ramsb. 1920
Morchella tatari Velen. 1925
Morchella tibetica M. Zang 1987
Morchella tomentosa M. Kuo 2008
Morchella umbrinovelutipes Jacquet. 1985
Morchella vaporaria Brond. 1830
Morchella varisiensis Ruini 2000

Wykaz gatunków i nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne. Uwzględniono tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie^[7]. Nazwy polskie według M.A. Chmiel^[2], B. Gumińskiej i W. Wojewody^[5] oraz rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym^[8].

[1]
Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-13] (ang.).
[2]
Maria Alicja Chmiel, Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences Kraków, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
[3]
Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-16] (ang.).
[4]
Ewald Gerhardt, Stefan Łukomski (tłum.), Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
[5]
Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie: Warszawa, PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
[6]
FranckF. Richard FranckF. i inni, True morels (Morchella, Pezizales) of Europe and North America: evolutionary relationships inferred from multilocus data and a unified taxonomy, 2015.
[7]
Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
[8]
Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-26].

[if-1] [1]
Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-13] (ang.).

[chm-2] [2]
Maria Alicja Chmiel, Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences Kraków, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.

[sf-3] [3]
Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-16] (ang.).

[ger-4] [4]
Ewald Gerhardt, Stefan Łukomski (tłum.), Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.

[gum-5] [5]
Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie: Warszawa, PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.

[ri-6] [6]
FranckF. Richard FranckF. i inni, True morels (Morchella, Pezizales) of Europe and North America: evolutionary relationships inferred from multilocus data and a unified taxonomy, 2015.

[if2-7] [7]
Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).

[kom-8] [8]
Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wikiwand in your browser!

Morchella

Wikiwand in your browser!

Systematyka i nazewnictwo

Charakterystyka

Niektóre gatunki

Przypisy