Rozejm w Compiègne (1940)

II Rozejm w Compiègne – układ zawarty między Niemcami a Francją podpisany 22 czerwca 1940 o godzinie 18:50 w lesie Compiègne^[1].

Zobacz też: stronę ujednoznaczniającą.

II Rozejm w Compiègne

Generał Wilhelm Keitel przekazuje generałowi Charles’owi Huntzigerowi dokument z treścią rozejmu
Data	22 czerwca 1940
Miejsce	wagon salonowy w lesie Compiègne
Przyczyna	kampania francuska 1940
Terytorium	Francja
Strony traktatu
III Rzesza  Francja
Przywódcy
Wilhelm Keitel Charles Huntziger

Historia

Układ został podpisany przez szefa sztabu Oberkommando der Wehrmacht, generała pułkownika Wilhelma Keitela^[1], posiadającego upoważnienie Führera Rzeszy Niemieckiej i Wodza Naczelnego niemieckich sił zbrojnych oraz generała armii Charlesa Huntzigera^[1], przewodniczącego delegacji wyposażonego w należyte pełnomocnictwa rządu francuskiego.

W składzie delegacji francuskiej znajdowali się: ambasador Leon Noël, wiceadmirał eskadry Maurice Le Luc, generał lotnictwa Jean Bergeret i generał korpusu armijnego Georges Parisot.

Na żądanie Adolfa Hitlera układ został podpisany w tym samym miejscu i w tym samym wagonie salonowym (wagon z Compiègne), w którym 11 listopada 1918 Cesarstwo Niemieckie podpisało rozejm kończący I wojnę światową. Wspomniany wagon został później przewieziony do Berlina jako zdobycz wojenna, a w 1944 został przebazowany do Crawinkel, a następnie zniszczony przez bombardowanie lub SS^[2].

Układ wszedł w życie w dniu 25 czerwca 1940, po zawarciu porozumienia między rządem francuskim a rządem włoskim w sprawie przerwania działań wojennych^[1] (Włoska inwazja na Francję 1940).

Rząd francuski przeniósł się do Vichy. Niemcy zdobyli ekwipunek mogący wyposażyć 55 dywizji. Alzacja i Lotaryngia zostały de facto choć nieoficjalnie anektowane do III Rzeszy, poddane niemieckiej administracji cywilnej oraz objęte zaciągiem do Wehrmachtu.

Postanowienia

• Na mocy art. 2 północna i zachodnia część Francji wraz z całym francuskim wybrzeżem Atlantyku, znalazła się pod okupacją niemiecką (obszar na północ i zachód od linii Genewa – Dole – Tours – Mont-de-Marsan, patrz mapa), aż do granicy z Hiszpanią^[1].
• III Rzesza pozostawiła lokalne władze francuskie w „strefie okupowanej” (fr. Zone occupée), jednakże w art. 3. ustalono, że Wehrmacht ma „prawa okupanta”, co znaczyło, że lokalne władze powinny współpracować z Niemcami we „właściwy sposób”^[1].
• Pozostała część Francji (gdzie wkrótce ukonstytuowało się Państwo Francuskie) oraz terytoria zamorskie nie były okupowane.
• Francja mogła posiadać zgodnie z art. 4 jedynie siły wojskowe niezbędne do zapewnienia porządku wewnętrznego^[1]. Na tej mocy powstała następnie Armia Rozejmowa (fr. Armée d’armistice), liczącą do 100 tys. ludzi (8 dywizji i 4 pułki kawalerii) we Francji metropolitalnej, bez czołgów, broni przeciwpancernej i przeciwlotniczej oraz artylerii powyżej kalibru 75 mm, oraz ponad 200 tys. w koloniach (Algieria, Maroko, Tunezja, Francuska Afryka Zachodnia, Syria i Liban, Indochiny Francuskie i in.), wyposażonych w czołgi, artylerię dużego kalibru oraz broń przeciwpancerną i przeciwlotniczą.
• Art. 5 stanowił, że Francja ma wydać Niemcom cały sprzęt wojenny armii lądowej, a w art. 18 zobowiązała się do utrzymywania okupacyjnej armii niemieckiej^[1].
• Dodatkowo w art. 8 strona niemiecka zobowiązała rząd francuski do zabezpieczenia i rozbrojenia floty, zapewniając jednocześnie, że nie zostanie ona wcielona do Kriegsmarine^[1]. Francja pozostawała zatem w posiadaniu jednej z czołowych co do siły flot wojennych świata^[3][4], posiadającej bazę częściowo w Tulonie, częściowo w portach Afryki francuskiej (Al-Marsa al-Kabir koło Oranu, Dakar). Warunek rozbrojenia okrętów nie został wykonany i nie był egzekwowany wobec podjętej już na początku lipca 1940 próby brytyjskiej przejęcia siłą francuskiej marynarki wojennej, lub jej internowania (Operacja Catapult).
• Na mocy art. 20 w niemieckiej niewoli pozostało około 1,5 mln żołnierzy francuskich. Mieli oni stanowić siłę roboczą Niemiec do czasu zawarcia ostatecznego układu pokojowego.

Galeria

• 
  Adolf Hitler wraz z oficerami przed pomnikiem Ferdinanda Focha
• 
  Delegacja francuska przed wejściem do wagonu
• 
  Wilhelm Keitel w przerwie rozmów przed wagonem, gdzie toczyły się rozmowy
• 
  Generał Charles Huntziger podpisujący w imieniu Francji dokument
• 
  Mapa Francji 1940–1944
• 
  Informacje o rozejmie w piśmie gadzinowym z 23 czerwca 1940 w Generalnym Gubernatorstwie