Roman halicki

Roman Mścisławowicz
Роман Мстиславич
	; Roman halicki przyjmuje nuncjusza papieskiego, obraz pędzla Nikołaja Newrewa z 1875
	Książę halicki
Okres	od 1188, 1199; do 1189, 1205
Poprzednik	Oleg Jarosławicz, Włodzimierz II Jarosławicz
Następca	Włodzimierz II Jarosławicz
	Dane biograficzne
Dynastia	Rurykowicze
Data urodzenia	1155–1162
Data i miejsce śmierci	19 czerwca 1205 ; okolice Zawichostu
Przyczyna śmierci	bitwa pod Zawichostem
Ojciec	Mścisław II Iziasławicz
Matka	Agnieszka, córka Bolesława III Krzywoustego
Rodzeństwo	Światosław Mścisławowicz
Małżeństwo	Predsława Rurykówna, córka Ruryka II Rościsławowica; od 1177–1185; do 1196
Małżeństwo	Anna-Eufrozyna

Roman Mścisławowicz, Roman II halicki (ukr. Роман Мстиславич) – (ur. między 1155 a 1162^[1], zm. 19 czerwca 1205, okolice Zawichostu) – książę Nowogrodu Wielkiego w latach 1168–1170, książę włodzimiersko-wołyński w latach 1170–1199, od 1199 książę halicko-włodzimierski, od 1203 władca Kijowa, syn Mścisława II Izjasławicza z dynastii Rurykowiczów.

Szybkie fakty Okres, Poprzednik ...

Zamknij

Życiorys

Był zapewne drugim w kolejności^[2] synem wielkiego księcia kijowskiego Mścisława II Izjasławicza i Agnieszki, córki księcia polskiego Bolesława III Krzywoustego. Imię dostał być może na cześć Romana Rościsławowica, księcia smoleńskiego, który mógł być także jego ojcem chrzestnym^[3].

Po śmierci swojego brata Światosława Mścisławowicza, dzięki interwencji Kazimierza Sprawiedliwego, został w 1183 władcą Brześcia. Walcząc w bitwie mozgawskiej w 1195 po stronie księcia krakowskiego Leszka Białego odniósł ciężkie rany. Przeprowadził serię zwycięskich kampanii przeciwko Połowcom w latach 1197–1198, 1201, 1204. W 1199 opanował Halicz, a brak kontrakcji ze strony węgierskiej spowodowany był być może sojuszem, przypieczętowanym małżeństwem Romana z bizantynką Marią(?)^[4]. Prowadził aktywną politykę zagraniczną, obiecując królowi Niemiec Filipowi Szwabskiemu pomoc zbrojną przeciwko Welfom. Pokonany przez wojska Leszka Białego, poległ w bitwie pod Zawichostem 19 czerwca 1205. Pierwotnie pochowany, zapewne 22 czerwca, w Sandomierzu^[5]. Jego zwłoki zostały wykupione przez Rusinów za wielką cenę srebra, następnie ekshumowane. Spoczęły prawie na pewno w którejś z cerkwi we Włodzimierzu Wołyńskim, jednak raczej nie w tamtejszej cerkwi katedralnej^[6].

Małżeństwa

Pierwszą jego żoną została, zapewne między rokiem 1177 a 1185^[7], Predsława Rurykówna, córka Ruryka II Rościsławowica, księcia kijowskiego i owruckiego. Małżeństwo to zostało zerwane przez Romana najprawdopodobniej jesienią 1196, choć być może stało się to dopiero zimą 1198/1199^[8]. Powód porzucenia żony przez Romana był jak najbardziej polityczny. Ruryk Rościsławowic odebrał Romanowi przyznane mu po 25 lipca 1194 grody: Torczesk, Trepol, Korsuń, Bogusław. Roman zarzucił Rurykowi spiskowanie przeciwko niemu z Wsiewołodem III, po czym obawiając się interwencji teścia uszedł do Polski, gdzie uczestniczył w bitwie nad Mozgawą, w której został ranny. Być może pewien wpływ na odsunięcie Predsławy miał również fakt braku potomstwa męskiego^[8]. Po odprawieniu swojej pierwszej żony, najpóźniej w 1199 Roman ożenił się po raz wtóry z osobą nieznanego pochodzenia, zapewne bizantyńskiego^[9], być może o imieniu Maria^[10] lub Eufrozyna^[11].

Potomstwo

Fedora (Teodora)
Helena(?)^[12]
Daniel I
Wasylko
Rościsław

Genealogia

Izasław II
ur. 1096
zm. 13 XI 1154

NN
ur. ?
zm. 1151

Bolesław III Krzywousty
ur. 20 VIII 1086
zm. 28 X 1138

Salomea z Bergu
ur. 1093–1101
zm. 27 VII 1144

Mścisław Izjasławowic
ur. 15 IV 1132 – 1135
zm. 19 VIII 1170

Agnieszka
ur. 1137
zm. po 1182

		1 Predsława ur. ? zm. ? OO w okr. 1177/1178–1185		Roman II halicki ( ur. w okr. 1155–1162 zm. 19 VI 1205)		2 Maria? ur. ok. 1185-1187 zm. między I 1254 a 1290 OO najp. 1199


	1		2		2		2
Fedora (Teodora) ur. ok. 1182-1184 zm. po 1241		Helena? ur. 1199-1201 zm. po wiośnie/lecie 1241		Daniel halicki ur. 1201 zm. 1264		Wasylko ur. 1203 zm. 1269

Przypisy

[1]
Chociaż nie można wykluczyć, że urodził się już w 1152. Dąbrowski 2002 ↓, przypis 47, s. 25.
[2]
Dąbrowski 2002 ↓, przypis 43, s. 23n..
[3]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 25n.
[4]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 43.
[5]
Dąbrowski 2002 ↓, przypis 55, s. 27n..
[6]
Dąbrowski 2002 ↓, przypis 59, s. 28. Miejscem spoczynku raczej nie była cerkiew Bogurodzicy w Haliczu.
[7]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 30.
[8]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 33.
[9]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 34–40.
[10]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 42.
[11]
Aleksandr V. Majorov, Eufrozyna Halicka. Córka imperatora bizantyńskiego na Rusi Halicko-Wołyńskiej (ok. 1176-1180 – po 1253), Kraków: Avalon 2016.
[12]
Istnieje bardzo mało prawdopodobna możliwość, że była córką Romana z pierwszego małżeństwa. Dąbrowski 2002 ↓, s. 51–52.

Bibliografia

Dariusz Dąbrowski: Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich. Poznań Wrocław: Wyd. Historyczne, 2002. ISBN 83-913563-8-8. OCLC 53319546. (pol.).

[1] [1]
Chociaż nie można wykluczyć, że urodził się już w 1152. Dąbrowski 2002 ↓, przypis 47, s. 25.

[CITEREFDąbrowski2002przypis_4323n.-2] [2]
Dąbrowski 2002 ↓, przypis 43, s. 23n..

[CITEREFDąbrowski200225n-3] [3]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 25n.

[CITEREFDąbrowski200243-4] [4]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 43.

[CITEREFDąbrowski2002przypis_5527n.-5] [5]
Dąbrowski 2002 ↓, przypis 55, s. 27n..

[6] [6]
Dąbrowski 2002 ↓, przypis 59, s. 28. Miejscem spoczynku raczej nie była cerkiew Bogurodzicy w Haliczu.

[CITEREFDąbrowski200230-7] [7]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 30.

[autonazwa1-8] [8]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 33.

[CITEREFDąbrowski200234–40-9] [9]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 34–40.

[CITEREFDąbrowski200242-10] [10]
Dąbrowski 2002 ↓, s. 42.

[11] [11]
Aleksandr V. Majorov, Eufrozyna Halicka. Córka imperatora bizantyńskiego na Rusi Halicko-Wołyńskiej (ok. 1176-1180 – po 1253), Kraków: Avalon 2016.

[12] [12]
Istnieje bardzo mało prawdopodobna możliwość, że była córką Romana z pierwszego małżeństwa. Dąbrowski 2002 ↓, s. 51–52.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]