Fioletowoniebieskie z ciemniejszymi żyłkami, zebrane w proste, gęste kwiatostanygroniaste, znacznie krótsze od łodygi i wyraźnie boczne. W gronie jest od 15 do 26 kwiatów na krótkich szypułkach (przynajmniej dwukrotnie krótszych od kielicha). Kielich 4-działkowy, dwukrotny słupek, dwa pręciki, kwiat z listkiem przykwiatkowym; korona okrągła o średnicy 6–7 mm, dłuższa od kielicha[8].
Rośnie w suchych lasach, na zrębach, wrzosowiskach i pastwiskach. Występuje na glebach kwaśnych, piaszczystych lub gliniastych[9]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Nardo-Callunetea[11].
Zmienność
Wyróżnia się jedną formę: Veronica officinalis f. albiflora (G. Don) House[3].
Surowiec zielarski: ziele przetacznika (Herba Veronicae). Zbiera się je w na początku kwitnienia, suszy i przechowuje w miejscu suchym i zacienionym[7]. Zawiera między innymi glikozydy irydoidowe (akubinę, katapol, katalpozyd, weronikozyd), mannitol, flawonoidy, kwasy organiczne, garbniki[9].
Działanie: wewnętrznie stosowany przy chrypce i suchym kaszlu, chorobie wrzodowej żołądka oraz przewlekłych zaburzeniach trawiennych. Zewnętrznie używany jako okład przy chorobach skórnych i reumatycznych[7].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
JakubMowszowicz:Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych.Warszawa:WSiP,1986. ISBN83-02-00607-6. Brak numerów stron w książce
WładysławMatuszkiewicz:Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Warszawa:Wyd. Naukowe PWN,2006. ISBN83-01-14439-4. Brak numerów stron w książce