Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pretorium (łac. praetorium) – siedziba wodza lub władcy w rzymskim obozie wojskowym (castra) – namiot lub dom w obozach stałych. Przed pretorium znajdował się plac - forum żołnierskie.
Pretoria z II w. p.n.e. przypominały ówczesne domy mieszkalne (domus) z atrium umieszczonym w centrum. W I w. n.e. pretoria utraciły charakter mieszkalny stając się siedzibami dowództwa. Typowy przykład stanowi pretorium w Castra Vetera (koło Xanten) składające się z otoczonego portykami forum, galerii przypominającej planem bazylikę z biurami (tribunalia), kaplicą (sacrarium), gdzie przechowywano znaki legionów. Od I w. wódz mieszkał w pałacyku na terenie obozu.
W okresie cesarstwa rzymskiego pretorium było wykorzystywane jako mieszkanie prokuratora (namiestnika) rzymskiej prowincji. W podobnym sensie termin ten był używany w Cesarstwie Bizantyjskim, gdzie praitōrion oznaczał rezydencję gubernatora miasta. Termin pretorium był również stosowany w odniesieniu do siedziby cesarza w stolicy (zob. pretorianie).
W Nowym Testamencie termin pretorium odnosi się do pałacu Poncjusza Piłata, rzymskiego prefekta Judei. Według Ewangelii w pretorium Jezus Chrystus został osądzony i skazany na śmierć. W Dziejach Apostolskich (Dz 23:35) jest mowa o uwięzieniu Szawła w pretorium Heroda (według Biblii gdańskiej - ratuszu Herodowym) - pałacu Heroda Wielkiego w Cezarei Nadmorskiej. Pałac ten służył namiestnikom Judei jako stała siedziba, w przeciwieństwie do pretorium w Jerozolimie, gdzie przebywali oni jedynie podczas święta Paschy. Również w Liście do Filipian św. Paweł wspomina o uwięzieniu w pretorium. W zależności od kontekstu może chodzić tu o koszary pretorianów w Rzymie, Cezarei lub Efezie bądź o pałac cesarza na Palatynie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
