Loading AI tools
Element techniki koszykówki Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Podanie – w koszykówce jest przekazaniem piłki przez jednego zawodnika drużyny do innego zawodnika tej samej drużyny[1]. Podanie stanowi najszybszy sposób przemieszczania piłki po boisku[2][3][4]. Od skuteczności podań w dużej mierze zależy wynik meczu[3]. Są podstawowym elementem koszykówki[5].
Podania są istotnym elementem koszykówki również z punktu psychologicznego. Dobrze wykonane podanie, zakończone np. asystą, może być źródłem dużej satysfakcji zawodnika podającego, wręcz równie dużej, co celny rzut[2][4], z kolei utrata piłki z powodu niepoprawnie wykonanego podania skutkuje nie tylko utratą piłki i być może punktów, ale również zdeprymowaniem całej drużyny[6][7].
Istnieje wiele rodzajów podań, a obowiązkiem każdego koszykarza wobec drużyny jest umiejętność skutecznego stosowania wszystkich podstawowych rodzajów podań, w zależności od sytuacji na boisku, bez lęku przed odpowiedzialnością za stratę piłki[8][5]. Co więcej, nawet jeśli dany gracz jest wolny, to nie powinien stać w miejscu i oczekiwać na podanie – jego obowiązkiem jest wyjść na taktycznie lepszą pozycję i otrzymać piłkę w ruchu[5].
Podania powinny być szkolone tak długo, by koszykarze wykonywali je poprawnie technicznie bez zastanowienia, automatycznie, bez obserwacji piłki[6]. Ważnym elementem skutecznego technicznie podania jest brak predykatorów, tzn. podawanie w taki sposób, by przeciwnik nie spodziewał się podania i aby nie był w stanie przewidzieć kierunku podania[2][8][9][1][7]. Wykonuje się to poprzez obejmowanie wzrokiem jak największego pola, bez zatrzymywania wzroku na konkretnym zawodniku lub kierunku[6][8][1][7]. Ważnym elementem skutecznego taktycznie podania jest właściwy wybór zawodnika do którego się podaje, tzn. umiejętność szybkiego i właściwego ocenienia, który zawodnik aktualnie znajduje się na najlepszej pozycji[2][5][4][7]. Podanie musi być jak najszybsze i bardzo precyzyjne, ponieważ po chwycie piłki piłka powinna natychmiast być podawana do tego zawodnika, który w obecnej sytuacji na boisku stworzy największe zagrożenie wobec drużyny przeciwnej[2][5]. Kluczowy jest także trafny wybór rodzaju podania, które będzie najskuteczniejsze w danej sytuacji, w zależności od predyspozycji zawodnika, jego odległości oraz położenia i predyspozycji przeciwników na boisku, oraz właściwe zsynchronizowanie podania w czasie i przestrzeni[2]. Ważne jest, by każdy zawodnik umiał podawać jednorącz prawą i lewą ręką z jednakową skutecznością, ponieważ koszykarz nie może deklarować się jako zawodnik praworęczny lub leworęczny[2][10][11][12][7]. Wybór ręki powinien zależeć od planowanego kierunku lotu piłki, a nie predyspozycji jednej ze stron[10][11][12].
Istotne są również działania zawodnika, który ma przyjąć podanie[5]. Musi on starać się oderwać od kryjącego go obrońcy, stosując nagłe zrywy i zwody[5]. Z kolei im dogodniejsza taktycznie jest pozycja zawodnika, tym szczelniej będzie kryty[5]. Zatem przyjęcia piłki zwykle odbywają się w biegu[5].
Istnieją wśród koszykarzy podstawowe, ściśle określone reguły, dotyczące odpowiedzialności na skuteczność podania[2][9][1][7].
Wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów podań[6][3][14][1][7]:
Podanie oburącz sprzed klatki piersiowej (podanie półgórne) jest najbardziej uniwersalnym rodzajem podania w koszykówce, przez co stanowi najczęściej stosowane podanie, zarówno na krótki jak i na daleki dystans[15][16][17][18]. Stanowi najbardziej elementarny rodzaj podania, jest pierwszym rodzajem podania, jakiego uczą się początkujący koszykarze[19].
Zawodnik trzyma piłkę na wysokości piersi, blisko klatki piersiowej, uginając mocno ręce w stawach łokciowych[15][20][17][18]. Palce są szeroko rozstawione, obejmując piłkę z tyłu (kciukiem) i z boku (pozostałymi palcami)[20][18]. Podający stoi w niewielkim wykroku, stopy ułożone ma równolegle, z palcami stóp skierowanymi dośrodkowo, a ciężar ciała rozłożony jest równomiernie na obie nogi[15][20][17][18]. Stopy rozstawione odrobinę szerzej niż biodra[18]. Tułów lekko pochylony do przodu[17].
Wyrzut piłki następuje poprzez szybki wyprost stawów łokciowych oraz zgięcie dłoniowe w stawach promieniowo-nadgarstkowych[15][20][17][18]. Po wypuszczeniu piłki, obie dłonie kierowane są grzbietem do wewnątrz[15][20][17][18].
Dodatkowo, jeśli podanie półgórne wykonywane jest na dużą odległość, należy wykonać wykrok w przód nogą zakroczną w kierunku lotu piłki[15][20][18].
Typowe błędy początkujących koszykarzy:
Podanie oburącz znad głowy wykonywane jest zazwyczaj do podawania piłki na niewielkie odległości, w bliskim sąsiedztwie przeciwnika, po chwycie piłki górnym dosiężnym lub doskocznym lub w przypadku dynamicznego podania do ścinającego pod kosz centra[22][16][23][24].
Zawodnik trzyma piłkę nad głową, rękami ugiętymi w stawach łokciowych, wysuniętymi w przód[22][25][24]. Nogi ułożone są w rozkroku i wykroku[22][25][24]. Palce dłoni są rozstawione bardzo szeroko, ułożone z tyłu piłki[22][25][24].
Wyrzut piłki następuje poprzez wyprost stawów łokciowych, połączony z wysunięciem rąk w przód na wysokości głowy, oraz poprzez bardzo mocne zgięcie dłoniowe w stawach promieniowo-nadgarstkowych[22][25][24]. Ciężar ciała przenoszony jest na śródstopie[24]. Po wypuszczeniu piłki, palce pozostają szeroko rozstawione, opuszczone w dół[22][25][24][24].
Dodatkowo, jeśli podanie znad głowy jest wykonywane na dużą odległość, dodatkowo wymagana jest praca nóg poprzez zgięcie, a w momencie wyrzutu piłki – wyprostowanie nóg w stawach kolanowych[22][25][24]. Ciężar ciała rozłożony wpierw równomiernie na całe stopy, zostaje przeniesiony na śródstopie[22][25][24]. Dodatkowo noga zakroczna może wykonać wykrok w przód w kierunku lotu piłki[22][25][24].
Typowe błędy początkujących koszykarzy:
Podanie oburącz dołem (czasem bardziej potocznie nazywane podaniem z ręki do ręki[26]) wykonywane jest w sytuacji przekazania piłki na bardzo niewielką odległość, do przebiegającego obok zawodnika, który ma otrzymać podanie[27][16][17][26]. Najczęściej wykonywane jest przy zasłonie[27][26] lub po chwycie dolnym[17]. Ten rodzaj podania powinien być dość lekki[27][26].
Zawodnik trzyma piłkę po jednej stronie ciała (prawej lub lewej), bardzo blisko biodra, a ręce ugięte są w stawach łokciowych, skierowane na zewnątrz, tułów lekko pochylony do przodu[27][25][26]. Rozstawione palce dłoni obejmują piłkę z boku[27][25][26]. Nogi ustawione są w silnym wykroku (zakroczna jest noga po stronie piłki), ugięte w stawach biodrowych, kolanowych oraz skokowo-goleniowych[27][28][26]. Ciężar ciała rozłożony jest równomiernie na obie stopy[27][28][26].
Wyrzut piłki następuje poprzez wysunięcie rąk w przód aż do całkowitego wyprostowania stawów łokciowych[27][28][26]. Dłonie układają się w przedłużeniu przedramienia[27][28][26]. Ciężar ciała przenosi się na śródstopie nogi wykrocznej[27][28][26]. Piłka po wypuszczeniu z dłoni zostaje niejako zawieszona w powietrzu, by mógł ją chwycić przebiegający tuż obok zawodnik[27][28][26].
Podanie oburącz kozłem (rzadziej nazywane podaniem oburącz od podłoża[29]) wykonywane jest zazwyczaj w sytuacji, gdy zawodnik podający jest kryty przez wysokiego przeciwnika[30][16][29][26] lub podczas obrony strefowej[29].
Technika podania kozłem jest zależna od tego, czy podanie jest na odległość mniejszą czy większą od 5 metrów[30]. Przy podaniu na mniej niż 5 metrów, piłki nie poddaje się rotacji[30][26]. W przypadku podania powyżej 5 metrów, piłce nadaje się rotację, w celu przyspieszenia jej lotu[30]. Wykonuje się to poprzez ułożenie dłoni bardziej na szczycie piłki, a po silnym wyrzuceniu piłki z rąk, dłonie skierowane są wnętrzem do parkietu[30].
Podający kozłem stoi w niewielkim rozkroku, mając ciężar ciała rozłożony równomiernie na obie nogi[30][31][26]. Nogi są ugięte w stawach biodrowych, kolanowych i skokowo-goleniowych, a stopy skierowane dośrodkowo[30][31][26]. Piłkę należy trzymać na wysokości pasa[30][31][26]. Ręce są ugięte w stawach łokciowych, znajdują się blisko tułowia, łokcie lekko odwiedzione w bok[30][31][26]. Palce dłoni rozstawione są szeroko, obejmując boki piłki[30][31][26].
Wyrzut piłki następuje poprzez wysunięcie rąk w przód w kierunku podłoża, aż do całkowitego wyprostowania stawów łokciowych[30][31][26]. Dłonie do samego końca wyprostu trzymają piłkę, zgięte grzbietowo w stawach promieniowo-nadgarstkowych, a w chwili wyrzutu piłki zostają w tych stawach zgięte dłoniowo[30][31][26]. Równomiernie z prostowaniem stawów łokciowych, prostowane są także stawy biodrowe, kolanowe tudzież skokowo-goleniowe[30][31][26]. Ciężar ciała zostaje przeniesiony w całości na nogę wykroczną[30][31][26]. W przypadku podań na odległość mniejszą od 5 metrów noga zakroczna utrzymuje kontakt z podłożem poprzez palce u stóp, a przy podaniach na więcej niż 5 metrów, stopa zakroczna zostaje podniesiona w przód, w kierunku podania[30][26].
Podstawowe podanie jednorącz (rzadziej nazywane podaniem jednorącz bocznym[12]) wykonywane jest w sytuacji konieczności podania piłki na bardzo duże odległości, na drugi koniec boiska, zwłaszcza w sytuacji szybkiego ataku[32][16][33][12][34]. Powinno być dostosowane do prędkości zawodnika otrzymującego podanie, piłka powinna go wyprzedzić oraz znaleźć się w okolicach środka boiska względem szerokości[32][34].
Piłkę umieszcza się po jednej ze stron głowy (prawej lub lewej), na wysokości ucha[32][35][34]. Palce dłoni odpowiadającej stronie piłki, podtrzymują piłkę od tyłu, a drugiej – od przodu[32][35][34]. Ręce mocno są ugięte w stawach łokciowych, pod kątem prostym[32][34]. Pozycja ta powoduje skręt tułowia[32][35][34]. Nogi znajdują się w wykroku, a nogą zakroczną jest noga odpowiadająca stronie piłki[32][35][34]. Ciężar ciała jest nieznacznie przeniesiony na nogę zakroczną[32][35][34].
Wyrzut piłki następuje poprzez obrót ramienia bez skrętu tułowia oraz wyprowadzenie ręki w przód, równolegle do parkietu, aż do całkowitego wyprostowania stawu łokciowego[32][35][34]. Ugięte nogi są prostowane w stawach biodrowych, kolanowych oraz skokowo-goleniowych, a ciężar przenosi się na nogę wykroczną[32][35][34]. W ostatniej fazie wyprost przedramienia zostaje połączony z obrotem dłoni w przód, dłoń zostaje opuszczona w dół, a palce rozstawione[32][35][34]. Druga ręka (po stronie przeciwnej piłce) zostaje opuszczona w dół, wzdłuż tułowia[32][35][34]. Przy podaniach na największe odległości dodatkowo można nogą zakroczną wykonać krok w przód w kierunku lotu piłki[32][35][34].
Typowe błędy początkujących koszykarzy:
Podanie jednorącz hakiem wykonywane jest zazwyczaj gdy zawodnik kryjący znajduje się blisko podającego, w sytuacjach podania na szybki atak, w grze 2:1 oraz w atakach pozycyjnych[36][16][34], w sytuacjach podkoszowych, w których każdy inny rodzaj podania jest szczególnie narażony na przejęcie piłki przez przeciwnika[37] lub przy podaniach z rogów boiska[29].
Podający jest ustawiony bokiem do kierunku podania[36][38][34]. Stoi w niewielkim rozkroku[36][38][34]. Z chwytu oburęcznego przenosi piłkę do jednej, wybranej dłoni i unosi ją na wysokość lekko poniżej obręczy kończyny górnej[36][38][34]. Ręka ta zostaje odwiedziona w bok, lekko ugięta w stawie łokciowym, oraz mocno zgięta w stawie promieniowo-nadgarstkowym[36][38][34]. Dłoń jest położona z tyłu piłki, a druga ręka podtrzymuje piłkę od przodu[36][38][34].
W trakcie wyrzutu piłki trzymanie oburęczne zostaje zamienione na trzymanie piłki wyłącznie w palcach ręki zgiętej dłoniowo w stawie promieniowo-nadgarstkowym[39][38][34]. Wyrzut piłki następuje poprzez obrót ręki w stawie ramieniowym, przy równoczesnym prostowaniu stawu łokciowego oraz jeszcze silniejszym zginaniu dłoniowo stawu promieniowo-nadgarstkowego[39][38][34]. Po wyrzucie piłki następuje lekkie zgięcie stawu łokciowego oraz promieniowo-nadgarstkowego, a szeroko rozstawione palce dłoni wypuszczającej piłkę zostają opuszczone w dół[39][38][34].
Typowe błędy początkujących koszykarzy:
Podanie jednorącz kozłem wykonywane jest zazwyczaj przez zawodnika kozłującego piłkę środkowym pasem działania, do zawodnika wbiegającego pod kosz lewym lub prawym pasem działania, często w sytuacjach 2:1[40][41]. W ostatnich dekadach widać stały wzrost częstości stosowania tego podania przez koszykarzy[41].
Podający ustawia nogi w wykroku, stojąc lekko po skosie względem kierunku podania[40][42][41]. Piłkę ustawia po wybranej stronie tułowia (prawej lub lewej), na wysokości biodra, trzymając ją oburącz[40][42][41]. Przedramię po stronie piłki zostaje przywiedzione do tułowia i zgięte w stawie łokciowym pod kątem zbliżonym do prostego, zapewniającym cofnięcie ramienia za biodro[40][42][41]. Ręka ta jest lekko zgięta grzbietowo w stawie promieniowo-nadgarstkowym, a palce skierowane są w bok, na tylnej części piłki[40][42][41]. Druga ręka, ułożona bardzo blisko tułowia, przytrzymuje chwilowo piłkę, lecz już w pierwszej fazie wyrzutu piłki, puszcza piłkę[40][42][41].
Wyrzut piłki następuje poprzez wyprostowanie ręki w stawie łokciowym i skierowanie po skosie w przód, w kierunku parkietu[40][42][41]. Po wypuszczeniu piłki ręka zostaje zgięta dłoniowo w stawie promieniowo-nadgarstkowym, a szeroko rozstawione palce są skierowane w dół[40][42][41].
Typowe błędy początkujących koszykarzy:
Podanie jednorącz dołem wykonywane jest w sytuacji przekazania piłki na bardzo niewielką odległość, do przebiegającego obok zawodnika, który ma otrzymać podanie[40][16][12]. Często stosowane po chwycie dolnym[12]. Ten rodzaj podania powinien być dość lekki[40]. Podanie jednorącz dołem wykonywane jest analogicznie do podania oburącz dołem[40][42][41]. Istotna różnica polega na trzymaniu piłki w momencie wyrzutu – ręka rzucająca mocno zgięta dłoniowo w stawie promieniowo-nadgarstkowym jest ułożona z tyłu i z boku piłki, druga podtrzymuje piłkę z góry i z przodu, i aż do chwili wyrzutu trzymana jest oburącz[42][41]. W ostatniej fazie wyrzutu ręka podająca zostaje wysunięta w przód i wyprostowana w stawie łokciowym, druga zaś zostaje blisko tułowia[42][41].
Podanie jednorącz za plecami (również nazywane podaniem jednorącz tyłem wokół tułowia[44]) jest wykonywane bardzo rzadko i na niewielkie odległości[16][44], przez niektórych teoretyków zaliczane do grupy podań sytuacyjnych[44]. Jest nieprecyzyjne i stosowane wyłącznie przez bardzo doświadczonych koszykarzy[45], którzy przez lata wypracowali dobrą precyzję tego podania[44]. Wykonywane zazwyczaj, gdy obrońca skutecznie uniemożliwia podanie sprzed klatki piersiowej w sytuacji szybkiego ataku 2:1[45] lub w celu dezorganizacji całej obrony przeciwnika poprzez zaskoczenie tym podaniem zza pleców[44]. Prawidłowe wykonanie tego podania jest bardzo trudne[44].
Z reguły zawodnik wyprowadza podanie jednorącz z tej pozycji, w jakiej nastąpił chwyt piłki, z wysokości barku lub biodra[44].
Podanie bezpośrednio z kozłowania jest jednym z podań sytuacyjnych i polega na skierowaniu kozłowanej piłki (bez jej złapania) tak, by po kolejnym koźle trafiła do rąk zawodnika, który ma otrzymać podanie[44]. Może być zastosowane zarówno na niewielką odległość, jak i na duże odległości poprzez skierowanie piłki wysokim lobem[44].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
