Położenie podłużne miednicowe płodu

Położenie miednicowe płodu – położenie podłużne płodu, w którym częścią przodującą są pośladki płodu. Występuje rzadko, stanowiąc około 3-4% porodów (według niektórych autorów 7%^[1]). Stanowi wysokie ryzyko dla płodu, wiążąc się ze zwiększonym prawdopodobieństwem niedotlenienia i urazów okołoporodowych. Najbezpieczniejszą metodą rozwiązania ciąży w położeniu miednicowym jest cięcie cesarskie^[2].

Wyróżnia się następujące rodzaje położenia miednicowego płodu:

• zupełne, częścią przodującą są pośladki i obie stópki (5-10%, częściej u wieloródek)
• niezupełne:
  • pośladkowe, częścią przodującą są same pośladki (50-70%)
  • stópkowe, częścią przodującą są stópki (10-30%)
  • kolankowe, częścią przodującą są kolanka (1%)

Postępowanie

Obecnie w większości ośrodków położniczych w Europie i USA nie dopuszcza się do porodu płodu w położeniu miednicowym drogami naturalnymi, rozwiązując ciążę przez cięcie cesarskie^[2].

Pomoc ręczna

Historycznie w przypadku spontanicznego urodzenia się płodu stosowano tzw. pomoc ręczną (auxillum manuale), czyli manewry położnicze przyspieszające ukończenie II okresu porodu. Celem pomocy ręcznej jest urodzenie rączek, barków i główki płodu po wcześniejszym samoistnym urodzeniu pośladków.

Przygotowanie do wykonania pomocy ręcznej

Przygotowanie rodzącej^[3]:

• monitorowanie stanu płodu (ciągły nadzór kardiotokograficzny)
• ułożenie rodzącej w pozycji ginekologicznej
• jałowe przygotowanie sromu oraz krocza i opróżnienie pęcherza moczowego
• jałowe obłożenie pola operacyjnego
• szerokie nacięcie krocza – wykonywane po ukazaniu się dolnego kąta przedniej łopatki płodu
• znieczulenie miejscowe krocza lub znieczulenie nadoponowe
• podłączenie dożylnego wlewu kroplowego: 500 ml 0,9% NaCl lub 5% glukozy (do którego wprowadza się 5 jednostek oksytocyny) lub podanie 3-5 jednostek oksytocyny bezpośrednio do żyły w celu wywołania skurczu macicy przy rodzeniu barków i główki płodu (oksytocynę podaje się w momencie gdy płód urodzi się powyżej krętarzy)^[4].

Przygotowanie operatora – obowiązuje przygotowanie jak do zabiegu operacyjnego.

Pomoc ręczną rozpoczyna się^[4]:

• u wieloródki – z chwilą rozpoczęcia II okresu porodu
• u pierworódki – gdy pośladki płodu osiągnęły płaszczyznę wychodu miednicy

Udzielanie pomocy ręcznej w położeniach miednicowych wyznaczają 3 tempa:

• Wolno – do czasu urodzenia się dolnego kąta przedniej łopatki
• Szybko – do czasu ukazania się ust płodu w szparze sromowej
• Bardzo wolno – aż do urodzenia się całej główki

Rodzaje pomocy ręcznej^[5]

Sposoby urodzenia rączek i barków

• Pomoc ręczna sposobem Brachta-Cowjanowa
• Uwolnienie rączek i barków wahaniami Müllera
• Wytoczenie barków sposobem Løvseta
• Uwolnienie rączek sposobem klasycznym
• Uwolnienie zarzuconych rączek

Sposoby rodzenia główki

• Poród główki sposobem Mauriceau-Veita-Smelliego
• Odwrócony sposób Veita-Smelliego
• Odwrócony sposób praski
• Rodzenie główki sposobem Wieganda-Martina-Winckela