Plamki Fordyce’a

Plamki Fordyce’a – są to ektopowe gruczoły łojowe widoczne jako małe, bezbolesne, blade, białe, żółte lub czerwone plamki lub grudki o średnicy 1–3 mm zlokalizowane na trzonie prącia, mosznie, wargach sromowych, błonie śluzowej warg i policzków^[1][2]. Mogą występować w znacznej liczbie^[3]. Plamki występują powszechnie, są spotykane u mężczyzn i kobiet w każdej grupie wiekowej. Plamki Fordyce’a nie są związane z żadną chorobą i ewentualnie mogą stanowić pewien problem kosmetyczny^[2][1].

Przykład plamek Fordyce’a na prąciu

Zbliżenie na plamki Fordyce’a na prąciu

Ich nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego dermatologa, Johna Addisona Fordyce’a^[4].

Plamki Fordyce’a mogą pojawiać się także w innych lokalizacjach:

• na żołędzi (zmiany gruczołów Tysona),
• na otoczce sutkowej (aureoli) – (zmiany gruczołów Montgomerego),
• na powiekach – (zmiany gruczołów Meiboma)^[5].

Nie należy ich mylić z perlistymi grudkami prącia^[6].

Plamki Fordyce’a bywają przedmiotem konsultacji dermatologicznej z powodu obaw o chorobę przenoszoną drogą płciową (zwłaszcza kłykciny kończyste) lub nowotwór złośliwy. Innym powodem konsultacji dermatologicznej może być zaniepokojenie wyglądem prącia i obawą przed negatywną reakcją partnera lub partnerki^[7].

Przyczyny

Choć wydaje się, że istnieje podłoże genetyczne dla tej przypadłości, to jest ona idiopatyczna. Nie jest zaraźliwa i nie jest powodowana przez jakiegokolwiek wirusa. Plamki są obecne już od chwili narodzin, ale ich liczba zwiększa się znacznie w okresie dojrzewania, co związane jest ze zmianami gospodarki hormonalnej.

Rozpowszechnienie

Plamki Fordyce’a są powszechne wśród dorosłych mężczyzn (ok. 80%). Mogą występować jako pojedyncze zmiany lub w symetrycznych grupach. Przeważnie mają średnicę 1–3 mm^[8].

Usuwanie plamek Fordyce’a

Plamki Fordyce’a są uważane za zjawisko fizjologiczne i nie zaleca się leczenia^[1][2].

Leczenie laserem, takim jak laser CO₂^[9] lub elektryczne wysuszanie były stosowane z pewną skutecznością jako środki zmniejszające defekty kosmetyczne. Pewną skuteczność wykazano również wykorzystując lasery Pulse Dye^[10] stosowane zwykle przy leczeniu rozrostu gruczołów łojowych^[11], który jest podobny do plamek Fordyce’a. Leczenie przy wykorzystaniu laserów tego typu nie pozostawia blizn, ale zwykle jest kosztowne^[11].

Zobacz też

• prosaki