Piestrzyca kędzierzawa

Piestrzyca kędzierzawa (Helvella crispa (Scop.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)^[1].

Piestrzyca kędzierzawa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	piestrzycowate
Rodzaj	piestrzyca
Gatunek	piestrzyca kędzierzawa
Nazwa systematyczna
Helvella crispa (Scop.) Fr. Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 14 (1822)

Marynowane owocniki

Systematyka

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1772 r. Giovanni Antonio Scopoli nadając mu nazwę Phallus crispus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1822 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Helvella^[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej:

• Costapeda crispa (Scop.) Falck 1923
• Helvella nigricans Schaeff. 1774
• Helvella nigricans Schaeff. 1774, var. nigricans
• Phallus costatus Batsch 1783
• Phallus crispus Scop. 1772^[2].

Nazwa polska według M.A. Chmiel^[3].

Morfologia

Owocnik

Ma wysokość 2–10 (wyjątkowo do 25) cm, zaznaczoną główkę i trzon. Główka ma rozmiary 2–5 × 2–5 cm, nieregularny kształt, jest płatowata, nieregularnie pofałdowana, czasem siodłowato wklęsła. Trzon ma wysokość 3–10 cm, grubość 2–5 cm, jest wyraźnie bruzdkowany, poszerzony na dole. Miąższ cienki, kruchy. Zarówno główka, jak i trzon mają barwę od białawej poprzez kremowożółtawą do brudnoochrowej^[4].

Wysyp zarodników

Biały. Askospory eliptyczne, gładkie, bezbarwne, o wymiarach 19 × 11,5 μm^[5] (15–21 × 10–12 μm)^[4].

Gatunki podobne

Ma tak charakterystyczny wygląd, że trudno ją pomylić z innymi gatunkami. Nieco podobna jest piestrzyca giętka (Helvella elastica), ale ma trzon gładki, bez jamek i żebrowań, jest mniejsza i ma siodłowatą główkę^[6].

Występowanie i siedlisko

Piestrzyca kędzierzawa występuje w Europie i Ameryce Północnej, od końca lata do późnej jesieni^[7]. W Polsce jest średnio pospolita^[4].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Rośnie w wilgotnych lasach liściastych, szczególnie chętnie na glebach wapiennych^[7]. Rośnie także poza lasami: w parkach i ogrodach, na obrzeżach dróg^[8].

Znaczenie

Wiele książek podaje, że piestrzyca kędzierzawa jest smacznym grzybem jadalnym^[4][5]. Owocniki zawierają jednak metylohydrazyny (podobnie jak piestrzenica kasztanowata), mogące wywołać objawy zatrucia, a także wywierające działanie karcynogenne. Opisywano przypadki wystąpienia objawów żołądkowo-jelitowych po zjedzeniu surowych owocników^[9]. Grzyb mikoryzowy.