Piżmian właściwy

Piżmian właściwy (Abelmoschus moschatus Medik.)^[3], nazywany także ketmią piżmową – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae). Występuje w stanie dzikim w tropikach Azji południowo-wschodniej sięgając do północnej Australii i wysp Fidżi. Poza tym szeroko rozpowszechniony w tropikach w uprawie^[3] oraz jako gatunek inwazyjny^[5].

Piżmian właściwy

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	piżmian
Gatunek	piżmian właściwy
Nazwa systematyczna
Abelmoschus moschatus Medik. Malvenfam. 46. 1787
Synonimy
Hibiscus abelmoschus L.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Morfologia

Pokrój

Roślina o wysokości 1–2 m.

Liście

Dłoniaste, 5–7 klapowane, o ząbkowanych brzegach.

Kwiaty

Żółte, o średnicy do 7 cm. Mają 5 płatków (dołem podbarwionych na czerwono), 1 słupek i liczne pręciki zrośnięte w rurkę.

Owoce

Zielona, pokryta puszkiem torebka.

Zmienność

Wyróżnia się dwa podgatunki^[3]:

• Abelmoschus moschatus Medik. subsp. moschatus – podgatunek nominatywny
• Abelmoschus moschatus Medik. subsp. tuberosus (Span.) Borss. Waalk.

Zastosowanie

Podgatunek A. moschatus subsp. tuberosus wykorzystywany jest tylko jako roślina ozdobna^[3]. Szersze zastosowanie na podgatunek typowy^[3][6]:

• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski : owoce posiadają śluz, który łagodzi dolegliwości osób z chorobami żołądka.
  • Zbiór i suszenie : owoce są zbierane, gdy są jeszcze niedojrzałe i miękkie.
• Sztuka kulinarna: młode liście i owoce można gotować, suszyć, marynować czy mrozić. Jadalne są również nasiona, które przed spożyciem smaży się. Zawierają one około 25% tłuszczu. Tłuszcz ten po wyekstrahowaniu służy do produkcji margaryny.
• Roślina włóknodajna.
• Kosmetyka: z nasion wytwarza się pachnidło.