Pejpus
jezioro na granicy Estonii i Rosji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pejpus, Jezioro Czudzkie (est. Peipsi järv; ros. Чудское озеро, Czudskoje oziero) − jezioro na granicy między Estonią a Rosją. Wraz z jeziorami Lämmijärv (Tiopłoje ros. Тёплое) oraz Pskowskim tworzy jeden zbiornik o łącznej powierzchni 3543 km²[1]. Łącznie ze wspomnianymi stanowi piąte pod względem wielkości jezioro Europy. Jeziora te na znacznym odcinku wyznaczają naturalną granicę państwową pomiędzy Estonią a Rosją[2].
 Pejpus − zdjęcie satelitarne Landsat | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
30 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
3543 km² |
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Objętość |
25 km³ |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające |
Piusa, Võhandu, Emajõgi, Koosa, Alatskivi, Kullavere, Tiheda, Mustvee, Avijõgi, Rannapungerja, Alajõgi, Wielikaja |
| Rzeki wypływające | |
Położenie na mapie Estonii  | |
Położenie na mapie europejskiej części Rosji  | |
 58°41′N 27°29′E | |
Główne rzeki zasilające: Piusa, Võhandu, Emajõgi, Koosa, Alatskivi, Kullavere, Tiheda, Mustvee, Avijõgi, Rannapungerja, Alajõgi[3].
Główne miasta nadbrzeżne: Gdow, Mustvee, Kallaste.
Właściwy Pejpus ma 2670 km² powierzchni. Rozciągnięty południkowo mierzy 140 km długości, w najszerszym miejscu ma 50 km szerokości. Lustro wody leży na wysokości około 30 m n.p.m. Średnia głębokość 8 metrów, maksymalna nie przekracza 17,6 m[4]. Zamarza od listopada do maja.
Słabo rozwiniętą linię brzegową uzupełniają liczne wyspy, zaś większość brzegów porasta sitowie. Z jeziora wypływa rzeka Narwa, wpadająca do Zatoki Fińskiej[5]. Poprzez rzekę Emajõgi istnieje połączenie z jeziorem Võrtsjärv. Charakteryzują je duże wahania stanu wód[2].
5 kwietnia 1242 roku na zamarzniętych wodach doszło do bitwy między krzyżakami z Inflant a wojskami księcia nowogrodzkiego Aleksandra Newskiego, która powstrzymała ekspansję zakonu na ziemie ruskie[6].
Od XVII wieku największe skupisko staroobrzędowców w Estonii znajdowało się na zachodnim brzegu Jeziora Pejpus[7].
W 2012 r. Estonia i Rosja podpisały w Tallinnie porozumienie dotyczące współpracy na rzecz ochrony stanu wód Jeziora Pejpus oraz rozwoju infrastruktury turystycznej w tym rejonie[8]. W październiku 2013 r. 1400 litrów paliwa wpłynęło do jeziora w wyniku uszkodzenia estońskiego statku badawczego. Zostało wówczas skażone 900 m² wód jeziora[9].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
