Loading AI tools
król Grecji (1947–1964; dynastia: Glücksburgowie) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paweł I (właśc. gr. Παύλος Α΄ της Ελλάδας; ur. 14 grudnia 1901 w Atenach, zm. 6 marca 1964 tamże) – król Grecji w latach 1947–1964 z dynastii Glücksburgów, bocznej linii Oldenburgów. Syn Konstantyna I i królowej Zofii Hohenzollern.
W czasie wojny przeciw państwom osi w latach 1940–1941 służył w sztabie generalnym jako oficer armii greckiej. Następnie przebywał na emigracji. Tron objął po śmierci swojego starszego brata Jerzego II Glücksburga.
W sierpniu 1949 r. wojska królewskie ostatecznie pokonały siły komunistycznych partyzantów DSE, kładąc kres wojnie domowej[a].
W późniejszym okresie król praktycznie nie brał udziału w życiu politycznym.
Wystawny tryb życia rodziny królewskiej, dotowany z budżetu państwa, głęboko dzielił greckie społeczeństwo, prowadząc także do masowych protestów, m.in. w 1960 roku, gdy parlament, głosami prawicy, przyjął ustawę o sfinansowaniu przez budżet państwa niezwykle wystawnego ślubu księżniczki Zofii z następcą hiszpańskiego tronu Janem Karolem, a przy tej okazji także zjazdu rodzin królewskich i arystokratycznych Europy[1][b], wiążące się ze wzrostem akcyzy szeregu towarów, finansującym uroczystość. Z budżetu państwa asygnował też astronomiczną, zdaniem ówczesnych komentatorów[2], kwotę 9 mln drachm na posag księżniczki Zofii, z jednoczesnym zwolnieniem tych środków z opodatkowania oraz ze zgodą na ich wywóz za granicę. W tym samym okresie parlament odrzucił wnioski posłów centrum i lewicy o poprawę finansowania oświaty. Okoliczności te określone zostały przez opozycję jako „wyzwanie z XVII wieku” i pogłębiły ochłodzenie pomiędzy dworem a prawicowym rządem Konastantinosa Karamanlisa. Rządowi zarzucono „niedostateczną ochronę rodziny królewskiej i pryncypiów”[3]. W następnym roku budżet państwa obciążyło huczne świętowanie w całym kraju 60 urodzin królewskich. W taki sposób, pod rządami króla Pawła, grecka monarchia weszła w ostatnie już dziesięciolecie swego funkcjonowania.
Paweł I zmarł na raka żołądka. Pochowany jest w byłych dobrach rodziny królewskiej w Tatoi koło Aten, obecnie znacjonalizowanych i wchodzących w skład Parku Narodowego Góry Parnitha[c].
Jerzy I Glücksburg ur. 24 XII 1845 zm. 18 III 1913 |
Olga Konstantinowna[d] ur. 3 IX 1851 zm. 18 VI 1926 |
Fryderyk III Hohenzollern ur. 18 X 1831 zm. 15 VI 1888 |
Wiktoria Koburg[e] ur. 21 XI 1840 zm. 5 VIII 1901 | ||||||||||
Konstantyn I Glücksburg ur. 2 VIII 1868 zm. 11 I 1923 |
Zofia Hohenzollern ur. 14 VI 1870 zm. 13 I 1932 |
||||||||||||
Fryderyka Hanowerska[f] ur. 18 IV 1917 zm. 6 II 1981 OO 9 I 1938 |
Paweł I Glücksburg ur. 14 XII 1901 zm. 6 III 1964 |
||||||||
Zofia Glücksburg[g] ur. 2 XI 1938 |
Konstantyn II Glücksburg ur. 2 VI 1940 zm. 10 I 2023 |
Irena Glücksburg ur. 11 V 1942 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.