Partia Wolności i Sprawiedliwości (Serbia)

Partia Wolności i Sprawiedliwości^[1] (serb. Stranka slobode i pravde / Странка слободе и правде, SSP) – serbska partia polityczna o profilu socjaldemokratycznym^[2].

Partia Wolności i Sprawiedliwości

Państwo	Serbia
Lider	Dragan Đilas
Data założenia	2019
Adres siedziby	Belgrad
Ideologia polityczna	socjaldemokracja

Historia

Partia na bazie ugrupowania Zelena ekološka partija, które w 2019 przyjęło nową nazwę, a na swojego lidera wybrało byłego burmistrza Belgradu Dragana Đilasa^[3]. Wśród liderów nowej formacji znaleźli się także Marinika Tepić i Borko Stefanović, do SSP dołączyła również formacja Levica Srbije^[4]. Za jedną z głównych kwestii partia uznała przedstawienie propozycji dotyczącej statusu Kosowa^[4].

W 2018 SSP współtworzyła porozumienie ugrupowań opozycyjnych nazwane Sojusz dla Serbii^[5]; koalicja ta zbojkotowała wybory parlamentarne w 2020, uznając je za niedemokratyczne^[6]. W tym samym roku partia dołączyła do nowej koalicji UOPS zrzeszającej stronnictwa sprzeciwiające się polityce Aleksandara Vučicia^[7], która to koalicja została rozwiązana po kilku miesiącach. W listopadzie 2021 doszło do utworzenia kolejnego bloku opozycyjnego z udziałem Partii Wolności i Sprawiedliwości (a także m.in. Partii Demokratycznej i Partii Ludowej) celem wspólnego udziału w 2022 w wyborach prezydenckich i parlamentarnych^[8]. Sojusz przyjął nazwę Zjednoczeni dla Zwycięstwa Serbii, pierwsze miejsce na liście wyborczej do parlamentu otrzymała należąca do SSP Marinika Tepić^[9]. Koalicja uzyskała około 14% głosów^[10], do parlamentu weszło kilkunastu kandydatów rekomendowanych przez SSP (w tym kilku należących do koalicyjnych ruchów politycznych, np. PSG).

W kolejnych wyborach w 2023 partia współtworzyła koalicję Serbia przeciw Przemocy^[11], która dostała niespełna 27% głosów i 65 mandatów^[12][13] (kilkanaście z nich przypadło osobom startującym pod szyldem SSP).

Przypisy

1. Konrad Pawłowski: Serbia: referendum w sprawie reformy sądownictwa i prokuratury – kontekst polityczny (cz. II). ies.lublin.pl, 31 stycznia 2022. [dostęp 2022-03-04].
2. Marija Stojanović: Evropski socijalisti žele „jaku” socijaldemokratsku opciju u Srbiji. danas.rs, 25 maja 2021. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
3. Miloš. D. Miljković: Zelena ekološka partija menja ime u Stranka slobode i pravde, Đilas predsednik. danas.rs, 11 marca 2019. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
4. Formirana Stranka slobode i pravde. danas.rs, 19 kwietnia 2019. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
5. U Beogradu i zvanično formiran Savez za Srbiju. n1info.com, 2 września 2018. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
6. Serbian Elections: In Extraordinary Circumstances, Ruling Party Looks to Solidify its Grip on Power. europeelects.eu, 18 czerwca 2020. [dostęp 2022-03-04]. (ang.).
7. Formirana Udružena opozicija Srbije, cilj smena bahatog režima. danas.rs, 10 sierpnia 2020. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
8. Nataša Latković: SSP, DS, Narodna stranka i PSG postigli dogovor: Zajedno izlaze na izbore. nova.rs, 23 listopada 2021. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
9. Nova: Marinika Tepić predvodi opozicionu listu, dogovoren i raspored kvota. n1info.com, 30 września 2021. [dostęp 2022-03-04]. (serb.).
10. Serbia: National Assembly 2022. electionguide.org. [dostęp 2022-04-19]. (ang.).
11. Objavljen spisak: Ko su sve kandidati za poslanike liste „Srbija protiv nasilja”?. danas.rs, 10 listopada 2023. [dostęp 2024-01-12]. (serb.).
12. Serbia: National Assembly 2023. electionguide.org. [dostęp 2024-01-12]. (ang.).
13. 51. седница Републичке изборне комисије. parlament.gov.rs, 12 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-12]. (serb.).