Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olecko – św. Jana Apostoła należącym do diecezji ełckiej^[1]. Jest najstarszą parafią katolicką w mieście – została erygowana w 1871 r. Diecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego od 13 maja 1994 r. zgodnie z dekretem ówczesnego biskupa ełckiego ks. bpa Wojciecha Ziemby. Od 15 lipca 2020 r. proboszczem parafii jest ks. prał. dr Andrzej Jaśko.

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego

kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Olecko
Adres	ul. Zamkowa 6 19-400 Olecko
Data powołania	1871
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	ełcka
Dekanat	Olecko – św. Jana Apostoła
Kościół	Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku
Proboszcz	ks. prał. dr Andrzej Jaśko
Wspomnienie liturgiczne	14 września
Położenie na mapie Olecka Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie Polski Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie powiatu oleckiego Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie gminy Olecko Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
54°02′21″N 22°30′39″E
Strona internetowa

Wspólnoty działające na terenie parafii[2]

Przy parafii działają:

• Liturgiczna Służba Ołtarza
• Starsza Służba Liturgiczna
• Dzieci Komunijne
• Bierzmowani
• Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży
• Różaniec Rodziców za Dzieci
• Wspólnoty Żywego Różańca
• Wspólnota Mężczyzn Św. Józefa
• Franciszkański Zakon Świeckich
• Dzieło Nieustannej Nowenny Uczniów Jezusa do Ducha Św.
• Wspólnota Odnowy w Duchu Św. „Emaus”
• Parafialny Zespół Caritas
• Koło Przyjaciół Radia Maryja

Historia[3]

Olecko zostało założone w roku 1560 przez księcia Albrechta na pamiątkę spotkania się z królem Zygmuntem Augustem, fundatorem pobliskiego miasta Augustowa. W chwili założenia Olecko było całkowicie protestanckie. W wieku XIX osiedliła się tu większa ilość katolików, którzy w roku 1853 otrzymali własnego duszpasterza. Budowę kościoła rozpoczęto W 1859 roku, poświęcono 1 grudnia 1861, a konsekrował go 27 sierpnia 1862 roku ks. bp Antoni Frenzl. Prawa parafialne Olecko uzyskało 31 marca 1871 roku, gdy bp F. Krementz erygował parafię p.w. Podwyższenia Krzyża Św. i św. Wojciecha.

Zgodnie z dekretem, nowo powstała parafia weszła w skład dekanatu sambijskiego z siedzibą w Królewcu i obejmowała tereny powiatu oleckiego oraz gołdapskiego. Zaraz po wojnie parafia w Olecku obejmowała teren późniejszych parafii w Wieliczkach, Cichym, Świętajnie, Gąskach i Kowalach Oleckich. W wyniku usamodzielnienia się tych placówek teren parafii uszczuplił się o kilkanaście miejscowości. Dalsze zmiany granic parafii nastąpiły w latach 1974–1978. Wówczas to z terenu parafii wydzielono dwie nowe: w Szarejkach i Szczecinkach. Zmiany polityczne w latach 80. pozwoliły na utworzenie większej liczby parafii także w samym mieście.

Kiedy w roku 1987 w Olecku utworzono nową parafię p.w. NMP Królowej Polski, parafia p.w. Krzyża Św. stała się rektoratem. Ponownie podniesiona do funkcji parafii 3 lipca 1989 przez ks. bpa Edmunda Piszcza – Biskupa Warmińskiego. Wraz z reorganizacją struktur kościelnych w Polsce w 1992 roku parafia Podwyższenia Krzyża Św. weszła w skład nowo utworzonej diecezji ełckiej i dekanatu Olecko. 13 maja 1994 Biskup Ełcki Wojciech Ziemba ustanowił kościół parafialny Diecezjalnym Sanktuarium Krzyża Świętego. W 1998 r. z parafii Podwyższenia Krzyża Św. wydzielono jeszcze jedną parafię – Wniebowzięcia NMP. W 2002 r. Biskup Ełcki Edward Samsel dokonał reorganizacji dekanatu Oleckiego. W jej wyniku parafia Podwyższenia Krzyża Św. znalazła się w nowo powołanym dekanacie – Olecko, św. Jana Apostoła, wraz z parafiami: Olecko-Lesk, Cimochy, Gąski, Szczecinki, Wieliczki.

Kult Krzyża Świętego[3]

Krzyż misyjny przy kościele wykonany z drzewa dębowego został ustawiony w 1960 roku na zakończenie misji parafialnych. 10 września 1981 w czasie przygotowania do odpustu, po nabożeństwie wierni wychodzący z kościoła zauważyli strugi płynące z przodu i z prawej strony krzyża pod ramieniem poprzecznym. Sączące się krople koloru czerwonego spływały kilka dni. „Krwawienie” trwało do końca listopada 1981 roku. 2 marca 1982 „krwawienie” ponowiło się. Wierni uznali to za znak – wezwanie i przestrogę. Ludność odczytywała w tym znaku krwawiące rany Chrystusa. Wydarzenie stało się głośne nie tylko w regionie, ale też i w całej Polsce. Zaczęły napływać pielgrzymki z całego kraju. Na odpust obchodzony w wigilię święta, 13 września 1981 r. przybyły pielgrzymki z Warszawy, Białegostoku, Lublina. Zamościa i ze Śląska, łącznie ponad 2 tys. osób. Ówczesne władze państwowe nie interweniowały, a władze kościelne nie zajęły oficjalnego stanowiska. W 1987 r. staraniem ks. S. Tabaki (ówczesnego rektora kościoła) krzyż obudowano, tworząc rodzaj kaplicy na planie kwadratu. W północnej, wschodniej i zachodniej elewacji od przyziemia do 3/4 wysokości kaplicy umieszczono przeszklone okna w formie wydłużonego prostokąta zakończonego półkoliście. Całość budowli nakryta została czterema dwuspadowymi daszkami wykonanymi z dachówki ceramicznej zakończonej krzyżem. We wnętrzu kaplicy umieszczono obrazy – wota oraz tablicę z krótką historią wydarzeń. Ramię poprzeczne krzyża zostało umieszczone w specjalnej gablocie. Od roku 2003, w 25 rocznicę Pontyfikatu Jana Pawła II, przy Krzyżu o godz. 15:00 odmawiana jest codziennie Koronka do Miłosierdzia Bożego. Szczególnie z okazji odpustu Podwyższenia Krzyża Świętego (14 września) gromadzą się wierni nie tylko z okolicznych miejscowości, ale także z terenu całej diecezji ełckiej.

1987 – rozpoczęto budowę kaplicy Krzyża.

1989 – przybyły pierwsze piesze pielgrzymki.

1993–1994 – wybudowano stacje Męki Pańskiej.

13 V 1994 – Dekret Biskupa Ełckiego ustanawiający Sanktuarium Krzyża św.

14 IX 1994 – Dekret erygujący Drogę Krzyżową wokół kościoła.

17 IX 1994 – Biskup Julian Wojtkowski z Olsztyna w obecności Biskupa Ełckiego, kapłanów i wiernych poświęcił Stacje Drogi Męki Pańskiej i odprawił nabożeństwo Drogi Krzyżowej.

W Roku Jubileuszowym 2000 wykonano dębową obudowę krzyża. Miejsce to stanowi szczególny kult Krzyża św. i Męki Pańskiej.

Proboszczowie[4]

• ks. Jan Osiński (1853–1867)
• ks. Karol Schneider (1867–1885)
• ks. Józef K. Knorr (1885–1891)
• ks. Franciszek Schnarbach (1891–1900)
• ks. Bernard Zimmermann (1900–1911)
• ks. Franciszek Biernath (1911–1920)
• ks. Joannes Zink (1920–1926)
• ks. Karol Langwald (1926–1934)
• ks. Arthur Schultz (1934–1935)
• ks. Horst Markowsky (1935–1944)
• ks. Aleksander Harusiewicz (1944–1945)
• ks. Jan Tomaszewski (1945–1946)
• ks. Wacław Batowski (1946–1948)
• ks. Ludwik Białek (1948–1953)
• ks. Kazimierz Mackiewicz (1953–1975)
• ks. Józef Mańkowski (1975–1980)
• ks. inf. Edmund Łagód (1980–1987)
• ks. Jerzy W. Brzeszczyński (1987)
• ks. prał. Stanisław Tabaka (1987–2006)
• ks. prał. Marian Salamon (2006–2016)
• ks. kan. Andrzej Bryg (2016–2017)
• ks. kan. Waldemar Barnak (2017–2020)
• ks. prał. Andrzej Jaśko (od 2020)