Loading AI tools
Gatunek ptaka z rodziny cudowronek Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ozdobnik lirogłowy[4], lirogłów[5] (Lophorina superba) – gatunek ptaka z rodziny cudowronek (Paradisaeidae), zamieszkujący Nową Gwineę.
Systematyka tego gatunku jest sporna. Historycznie L. superba zwykle uznawany był za jedynego przedstawiciela rodzaju Lophorina[6][7]. W obrębie tego gatunku wyróżniano kilka podgatunków (zwykle pięć: superba, niedda, feminina, latipennis i minor; proponowane podgatunki connectens i sphinx nie zyskały akceptacji)[2]. Za podgatunek nominatywny (L. superba superba) uznawano populację z półwyspu Ptasia Głowa na zachodzie Nowej Gwinei[2][7].
W 2016 r. metodami analizy DNA Irestedt i współpracownicy dokonali analizy pokrewieństwa pomiędzy populacjami, uznając za zasadne wyróżnienie trzech gatunków w obrębie rodzaju Lophorina. Holotyp L. superba dawno temu uległ zniszczeniu, a analizując stare opisy i podane w nich rozmiary autorzy wyrazili wątpliwość, czy pochodził on w ogóle z półwyspu Ptasia Głowa, jak do tej pory podawano, stwierdzając, że bardziej przypomina on osobniki z zachodniej części Gór Centralnych. W związku z tymi wątpliwościami autorzy postanowili wyznaczyć neotyp L. superba, za który uznali okaz odłowiony w 1931 roku na górze Kunupi w górach Kobowre. Tym samym za L. superba uznali populacje z centralnej części Nowej Gwinei, za L. niedda (ozdobnik grzywiasty) uznali populacje z sąsiadujących ze sobą półwyspów Ptasia Głowa i Wandammen na zachodzie wyspy (z podgatunkami L. niedda niedda i nowo nazwanym L. niedda inopinata, który zastąpił tradycyjnie wyróżniany L. superba superba), a populację ze wschodu wyspy (półwysep Papuan Peninsula) wyróżnili jako L. minor (ozdobnik krótkoskrzydły). W ramach nowo zdefiniowanego taksonu L. superba autorzy wyróżnili 3 podgatunki: L. superba suberba (który zastąpił feminina), L. superba addenda (wschodnia część Gór Centralnych) i L. superba latipennis (półwysep Huon i być może przyległe pasma górskie Herzog i Adelbert Range)[6]. To ujęcie systematyczne zostało zaakceptowane przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny[8].
Nie wszyscy systematycy poparli jednak taką rewizję taksonu L. superba, choć ozdobnik krótkoskrzydły (L. minor) zyskał powszechną akceptację jako odrębny gatunek[4][8][7][9]. Elliott i współpracownicy w publikacji z 2020 roku uznali wydzielenie neotypu L. superba za nieuzasadnione i zasugerowali uznanie za L. superba zachodniej populacji (Ptasia Głowa i Wandammen), czyli zgodnie z tradycją, oraz wydzielenie populacji z centralnej części wyspy do gatunku L. latipennis (ozdobnik górski). Nie byli też w stanie uznać ważności taksonu addenda, proponując zaliczanie tych populacji albo do L. l. feminina, albo do L. l. latipenni, tak jak czyniono to wcześniej[7]. Obecnie Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) stosuje podobne ujęcie systematyczne, z tym że zamiast L. latipennis używa nazwy L. feminina[10][11].
Autorzy Kompletnej listy ptaków świata na razie uznają za osobny gatunek jedynie ozdobnika krótkoskrzydłego (L. minor), pozostałe taksony wciąż traktując jako podgatunki L. superba[4]:
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2020 roku stosuje nowe ujęcie systematyczne, w którym za Lophorina superba uznaje jedynie populację z półwyspu Ptasia Głowa i położonego na południowy wschód od niego półwyspu Wandammen. Uznaje ozdobnika lirogłowego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3].
Ozdobnik górski z centralnej części wyspy również uznawany jest za gatunek najmniejszej troski, a jego populacja także wykazuje trend spadkowy[11].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
