Okręg przemysłowy

Okręg przemysłowy – skupisko wielu ośrodków i zakładów przemysłowych na silnie zurbanizowanych terenach. W tych rejonach szczególnie rozwinięty jest przemysł. Główne rodzaje ośrodków przemysłowych to regiony wydobywcze (górnicze), przemysłu high-tech (technopolia), przemysłu różnego rodzaju (np. maszynowego, spożywczego, motoryzacyjny itp.). Wydobywcze okręgi przemysłowe w krajach wysoko rozwiniętych obecnie podupadają lub zmieniają profil na regiony usługowe i nowoczesnych technologii.

Cechy okręgu przemysłowego:

• składa się z kilku zakładów przemysłowych;
• posiada znaczny odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle;
• skupia znaczny potencjał wytwórczy na niewielkim obszarze;
• zakłady przemysłowe wykazują powiązania produkcyjne.

Główne okręgi przemysłowe świata

• Damodar (Indie, wydobywczy)
• Dolina Krzemowa (USA, technopolia)
• Japońskie okręgi przemysłowe: Keihin, Hanshin, Chukyo, Kitakiusiu (przemysł różnorodny: stoczniowy, środków transportu, spożywczy, elektromaszynowy)
• Okręg Północno-Wschodni (USA, wielobranżowy)
• Shaba (Demokratyczna Republika Konga/Zambia, wydobywczy)
• Toledo-Detroit (USA, gł. motoryzacyjny)
• Witwatersrand (RPA, wydobywczy)
• Zagłębie Ruhry (Niemcy, wydobywczy)
• Północny (Chiny, wydobywczy)
• Przyjeziorny (USA, wydobywczy)
• Kalifornijski (USA, technopolia)
• Doniecki (Ukraina, wydobywczy)
• Uralski (Rosja, wydobywczy)
• Yorkshire (Anglia, wydobywczy)
• Londyński (Anglia)
• Minas Gerais (Brazylia)
• Kuźniecki (Rosja)
• Fushun-Anshan (Chiny)
• Zagłębie Północne (Francja)

Okręgi przemysłowe w Polsce

W Polsce za okręg przemysłowy uznaje się takie obszary, na których liczba zatrudnionych w przemyśle przetwórczym lub wydobywczym przypadająca na 1 km² bądź na 100 mieszkańców jest co najmniej dwukrotnie wyższa niż średnia krajowa zatrudnionych w tych gałęziach.

Osobny artykuł: Dezindustrializacja.

W 2001 w Polsce delimitowano 15^[1] okręgów przemysłowych; kryterium delimitacji była liczba osób zatrudnionych w przemyśle, która przekraczała średnią krajową, wynoszącą 11,7^[1] osób na kilometr kwadratowy (w 1980 delimitowano 24^[1] okręgi przemysłowe; w wyniku transformacji systemowej nastąpił wyraźny spadek liczby okręgów).

• Bielski Okręg Przemysłowy
• Bydgoski Okręg Przemysłowy
• Dębicko-Stalowowolski Okręg Przemysłowy^[1]
• Gdański Okręg Przemysłowy
• Górnośląski Okręg Przemysłowy i Rybnicki Okręg Węglowy (razem)^[1]
• Kaliski Okręg Przemysłowy
• Krakowski Okręg Przemysłowy
• Lubelski Okręg Przemysłowy
• Łódzki Okręg Przemysłowy i Bełchatowski Okręg Przemysłowy (razem)^[1]
• Poznański Okręg Przemysłowy
• Staropolski Okręg Przemysłowy (Świętokrzyski Okręg Przemysłowy)^[1]
• Sudecki Okręg Przemysłowy (Wałbrzyski Okręg Przemysłowy)^[1]
• Szczeciński Okręg Przemysłowy
• Warszawski Okręg Przemysłowy
• Wrocławski Okręg Przemysłowy

Pozostałe obszary, w których liczba osób zatrudnionych w przemyśle nie przekracza średniej krajowej:

• Białostocki Okręg Przemysłowy
• Centralny Okręg Przemysłowy
• Częstochowski Okręg Przemysłowy
• Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy
• Karpacki Okręg Przemysłowy
• Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy
• Olsztyński Okręg Przemysłowy
• Opolski Okręg Przemysłowy
• Piotrkowsko-Bełchatowski Okręg Przemysłowy
• Tarnobrzeski Okręg Przemysłowy
• Tarnowsko-Rzeszowski Okręg Przemysłowy
• Zielonogórsko-Żarski Okręg Przemysłowy

Zobacz też

• geografia przemysłu