Odcień

Odcień – w teorii koloru jedna z głównych cech koloru, obok jasności i nasycenia, zdefiniowana technicznie (przez CIECAM02) jako „stopień, w którym bodziec może być opisany jako podobny lub różny od bodźców opisanych jako czerwony, zielony, niebieski i żółty”^[1]. W malarskiej teorii koloru odpowiada ona czystym i nasyconym kolorom – bez domieszek szarości, przyciemniania lub rozjaśniania. Jest to jeden z elementów koła barw.

Odcienie czystych i nasyconych kolorów

Wyznaczanie wartości

Odcień przesuwany w czasie na ilustracji łuszczyka wielobarwnego

W przypadku przestrzeni barw ortogonalnych względem jasności takich jak CIE 1976 (L*, a*, b*) i 1976 (L*, u*, v*) odcień może być wyznaczony jako współrzędna kątowa po konwersji ze współrzędnych kartezjańskich do współrzędnych biegunowych^[2].

CIELab

${\displaystyle H_{ab}=\mathrm {atan2} (b^{*},a^{*})}$^[3]

CIELUV

${\displaystyle H_{uv}=\mathrm {atan2} (v^{*},u^{*})=\mathrm {atan2} (v',u')}$^[3]

RGB

Stożek przestrzeni barw HSV

Relacja pomiędzy odcieniem w przestrzeniach HSV i HSL, a jego odpowiednimi współrzędnymi w przestrzeni RGB

Preucil^[4] opisuje kolorowy sześciokąt, podobny do trójliniowego wykresu opisanego przez Evansa, Hansona i Brewera^[5], który może być użyty do obliczenia współczynnika barwy z RGB, umieszczając czerwony w 0°, zielony w 120° i niebieski w 240°.

${\displaystyle H_{rgb}=\mathrm {atan2} \left({\sqrt {3}}\cdot (G-B),2\cdot R-G-B\right)}$^[3]

Mając dane wartości R (czerwony), G (zielony) i B (niebieski), wartość odcienia ${\displaystyle H_{rgb}}$ można wyznaczyć przy pomocy następującej tabelki:

Kolejność	Obszar odcienia	Wzór
${\displaystyle R\geqslant G\geqslant B}$	czerwono-żółty	${\displaystyle H_{rgb}=60^{\circ }\cdot {\frac {G-B}{R-B}}}$
${\displaystyle G>R\geqslant B}$	żółto-zielony	${\displaystyle H_{rgb}=60^{\circ }\cdot \left(2-{\frac {R-B}{G-B}}\right)}$
${\displaystyle G\geqslant B>R}$	zielono-błękitny	${\displaystyle H_{rgb}=60^{\circ }\cdot \left(2+{\frac {B-R}{G-R}}\right)}$
${\displaystyle B>G>R}$	błękitno-niebieski	${\displaystyle H_{rgb}=60^{\circ }\cdot \left(4-{\frac {G-R}{B-R}}\right)}$
${\displaystyle B>R\geqslant G}$	niebiesko-karmazynowy[6]	${\displaystyle H_{rgb}=60^{\circ }\cdot \left(4+{\frac {R-G}{B-G}}\right)}$
${\displaystyle R\geqslant B>G}$	karmazynowo[6]-czerwony	${\displaystyle H_{rgb}=60^{\circ }\cdot \left(6-{\frac {B-G}{R-G}}\right)}$

Należy zauważyć, że w każdym przypadku we wzorze znajduje się ułamek ${\displaystyle {\frac {S-M}{W-M}},}$ gdzie W to największa wartość z R, G, B; M to najmniejsza, a S to wartość między dwiema pierwszymi.

Zobacz też

• barwy czyste

Przypisy

1. Mark Fairchild, „Color Appearance Models: CIECAM02 and Beyond.” Tutorial slides for IS&T/SID 12th Color Imaging Conference.
2. Colorimetry, second edition: CIE Publication 15.2. Vienna: Bureau Central of the CIE, 1986.
3. atan2(y,x) – wariant funkcji arcus tangens dostępny w różnych językach programowania.
   Z matematycznego punktu widzenia atan2 oblicza wartość argumentu głównego liczby zespolonej:

   ${\displaystyle \mathrm {atan2} (y,x)={\mbox{Arg}}(x+yi).}$

4. Frank Preucil, „Color Hue and Ink Transfer … Their Relation to Perfect Reproduction, TAGA Proceedings, p 102–110 (1953).
5. Ralph Merrill Evans, W T Hanson, and W Lyle Brewer, Principles of Color Photography. New York: Wiley, 1953.
6. Tłumaczenie oryginalnej nazwy magenta (ang.) na podstawie Michał Jankowski: Elementy grafiki komputerowej. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1990, s. 228–230. ISBN 83-204-1326-5.

Kontrola autorytatywna (miara):

• GND: 4631015-0

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/hue-chromatics