NF-κB

NF-κB (nuclear factor kappa-light-chain-enhancer of activated B cells) jest kompleksem białkowym działającym jako czynnik transkrypcyjny. NF-κB występuje w niemal wszystkich komórkach zwierzęcych i bierze udział w odpowiedzi komórki na bodźce, takie jak stres, cytokiny, wolne rodniki, ultrafiolet, czy antygeny^{[1][2][3][4][5]}. NF-κB odgrywa kluczową rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej na infekcję. Zaburzenia w regulacji NF-κB są powiązane z nowotworami, zapaleniami oraz chorobami autoimmunologicznymi, wstrząsem septycznym, zakażeniami wirusowymi, oraz niewłaściwym rozwojem układu odpornościowego. NF-κB bierze także udział w procesach związanych z plastycznością synaptyczną oraz pamięcią^[6].

Schemat działania NF-κB. Przykładowo rozpatrujemy heterodimer NF-κB złożony z białek Rel oraz p50. W stanie nieaktywnym, NF-κB znajduje się w cytozolu związany z inhibitorem IκBα. Wskutek działania różnych sygnałów, aktywowany jest enzym IκB (IKK). IKK następnie, fosforyluje białko IκBα prowadząc do jego ubikwitynacji i uwolnienia NF-κB, który przemieszcza się do jądra, gdzie wiąże się do specyficznych sekwencji DNA. Do kompleksu DNA/NF-κB wiążą się kolejne białka (koaktywatory oraz polimeraza RNA, które rozpoczynają transkrypję odpowiednich genów do mRNA^[1][2][3].

Czynnik NF-κB został odkryty przez laureata nagrody Nobla, Davida Baltimore. Kluczem do odkrycia było oddziaływanie NF-kB z sekwencja 11 par zasad w enhancerze lekkiego łańcucha immunoglobuliny w limfocytach typu B^[7].

U ssaków występuje pięć białek z rodziny białek NF-kB:^[8]

Klasa	Białko	Aliasy	Gen
Class I	NF-κB1	p105 → p50	NFKB1
	NF-κB2	p100 → p52	NFKB2
Class II	RelA	p65	RELA
	RelB		RELB
	c-Rel		REL

Poza tym, białka NF-kB obecne są u bezkręgowców, takich jak owady, jeżowce czy gąbki.

Białka NF-kB zawierają sekwencje lokalizacji jądrowej, które w stanie nieaktywnym są zablokowane przez dowiązane inhibitory z rodziny IκB. Aktywacja NF-kB następuje przez fosforylację i degradację IκB (poprzez kinazę IKK2). Po odłączeniu IkB, NF-kB natychmiast przedostają się do jądra, gdzie może być wykonana ich funkcja jako czynników transkrypcyjnych (związanie się z DNA).

Zobacz też

• IKK2

Linki zewnętrzne

• Thomas D Gilmore: The Rel/NF-κB Signal Transduction Pathway. Boston University. [dostęp 2009-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-23)].

Bibliografia

• Sankar Ghosh: Handbook of Transcription Factor NF-κB. Boca Raton: CRC, 2006. ISBN 0-8493-2794-6. Brak numerów stron w książce