Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII

Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII – muzeum martyrologiczne, zlokalizowane w Poznaniu, na terenie dawnego Fortu VII (Colomb) przy Alei Polskiej (część obiektu).

Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
Wejście do Fortu VII w Poznaniu
Państwo	Polska
Adres	Aleja Polska 60-591 Poznań
Data założenia	1963/1979
Zakres zbiorów	pamiątki historyczne
Położenie na mapie Poznania Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII
Położenie na mapie Polski Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII
52°25′01,272″N 16°52′07,036″E
Strona internetowa

Tzw. Schody śmierci

Schron nr 17 w wale artyleryjskim, użyty jako komora gazowa, w której między innymi stracono chorych psychicznie pacjentów ze szpitala w Owińskach

Od dnia 1 stycznia 2025 roku stanowi część Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie^[1], wpisanego do wykazu muzeów, prowadzonego przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zgodnie z art. 5b ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach^[2].

Charakterystyka

Siedzibą jest jeden z osiemnastu fortów Twierdzy Poznań, którego budowę ukończono w 1880. W czasie II wojny światowej pełnił rolę niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady dla Polaków (choć oficjalnie był obozem przejściowym dla ludności cywilnej).

Muzeum dokumentuje męczeństwo Polaków w czasie okupacji niemieckiej. Eksponaty udostępnione zwiedzającym to przede wszystkim: korespondencja obozowa, przedmioty codziennego użytku, fotografie i dokumenty więźniów, dokumenty wydawane przez okupanta, różańce, przedmioty z chleba i inne. Kartoteki (5000 sztuk) stanowią ważne źródło dla badań historycznych. Korzystają z nich m.in. naukowcy i Instytut Pamięci Narodowej.

Muzeum początkami sięga roku 1963. Wtedy, dzięki staraniom Stanisława Gębczyńskiego (członka Związku Bojowników o Wolność i Demokrację)^[3], powstała Izba Pamięci Narodowej, otwierana tylko z okazji dnia Wszystkich Świętych i czasowo w kwietniu (Miesiąc Pamięci Narodowej). W 1976 podjęto decyzję o powołaniu większej placówki. Otwarto ją 31 sierpnia 1979 jako oddział Muzeum Historii Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka. Do końca 2024 było oddziałem Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości^[1].

Ekspozycji towarzyszą tablice pamiątkowe umieszczone na ścianach fortu, upamiętniające ofiary tutejszego obozu.