Muńczoł

Muńczoł^[1] (także Muńcuł, Muńcoł, dawniej też Menczoł^[2][3], lub Minczuł^[4]; 1165 m) – masyw górski w Beskidzie Żywiecko-Kisuckim.

Ten artykuł dotyczy szczytu w Beskidzie Żywieckim. Zobacz też: Munczeł – inne znaczenia.

Muńczoł

Muńcuł

Muńcuł widziany z Praszywki Wielkiej
Państwo	Polska
Pasmo	Beskid Żywiecko-Kisucki
Wysokość	1165 m n.p.m.
Wybitność	187 m
Położenie na mapie gminy Ujsoły Muńczoł
Położenie na mapie Polski Muńczoł
Położenie na mapie województwa śląskiego Muńczoł
Położenie na mapie powiatu żywieckiego Muńczoł
49°27′18,8″N 19°06′15,7″E

Opis szczytu

Znajduje się w Grupie Wielkiej Raczy, jednak nie w jej głównym grzbiecie, lecz w bocznym, który odgałęzia się od Wielkiej Rycerzowej i poprzez Małą Rycerzową, Wiertalówkę, Kotarz, przełęcz Kotarz i Muńczoł ciągnie się aż do doliny Soły w Ujsołach. Grzbiet ten w całości znajduje się na terenie Polski^[5].

Grzbiet Muńczoła oddziela dolinę potoku Danielka od doliny potoku Cicha. Ze szczytu w kierunku północno-wschodnim biegnie stopniowo obniżający się grzbiet, skręcający koło Ujsół na północ. Stoki masywu, szczególnie zachodnie, są strome i lesiste. Na łagodniejszym stoku wschodnim, w pobliżu wierzchołka, znajduje się Hala na Muńczole. W lesie, około 50 m od szczytu Muńcoła znajduje się wychodnia piaskowca^[3]. Kazimierz Sosnowski w swym „Przewodniku po Beskidach Zachodnich” wspominał: Wierch Menczoła zalega wielka i nader piękna hala, w jej płd.-wsch. brzegu doskonała woda, a najwyższe jej wygarbienie stanowi szczyt; tuż obok niego w skarlałym lesie dzikie złomiska skalne, a w nich rzekoma zbójecka piwnica ze skarbami^[6]. Przy południowym skraju wspomnianej hali rozpoczyna się leśny rezerwat przyrody Muńcoł, który ciągnie się dalej na południe wschodnimi stokami Muńczoła i Kotarza^[5].

Zachodnie stoki Muńczoła z Ujsół na przełęcz Kotarz trawersuje leśna droga do zwózki drzewa. Prowadzi nią szlak rowerowy. Natomiast przez wierzchołek Muńcuła prowadzi szlak turystyki pieszej z Ujsół na Małą Rycerzową i do bacówki na Rycerzowej (średni czas całej wędrówki – 3.30 h)^[5].

Przez szczyt i grzbietem Muńczoła biegnie granica między wsiami Soblówka (atoki wschodnie) i Ujsoły (stoki zachodnie) w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Ujsoły^[1].

Nazwa góry jest pochodzenia wołoskiego od słowa muncel oznaczającego wzgórze lub pagórek^[7]. Stoki Muńcoła są porośnięte lasem, jednak z podszczytowej hali rozciągają się szerokie widoki, szczególnie na grzbiet graniczny od Przełęczy Ujsolskiej po Wielką Rycerzową. Widoczne są stąd szczyty słowackiej Małej Fatry. Interesująco wyglądają grupy Pilska i Babiej Góry, oglądane stąd od południowej strony^[3].

• 
  Muńcuł z Rachowca
• 
  Muńcuł widziany z okolicy Zapolanki

Szlaki turystyczne

Ujsoły – Muńczoł – Kotarz – Mała Rycerzowa. Czas przejścia na Muńcoł: z Ujsół (PKS) 2 h, z powrotem 1:30 h, z Małej Rycerzowej 1:35 h, z powrotem 1:30 h^[5]

Ujsoły – przełęcz Kotarz – Soblówka

Przypisy

1. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-01-21].
2. Mapa Wig z 1934 roku [online] [dostęp 2016-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-07].
3. StanisławS. Figiel StanisławS., UrszulaU. Janicka-Krzywda UrszulaU., Wojciech W. WiśniewskiW.W.W. Piotr Krzywda Wojciech W. WiśniewskiW.W.W., Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 141, ISBN 978-83-62460-30-4.
4. LudomirL. Sawicki LudomirL., Szałaśnictwo w Górach Żywieckich (Wędrówki pasterskie w Karpatach IV), „Materiały antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne”, 14 (3), Akademia Umiejętności, Kraków, 1919, s. 194 (pol.).
5. Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
6. KazimierzK. Sosnowski KazimierzK., Przewodnik po Beskidach Zachodnich. Tom I. Beskid Śląski i Żywiecki, wyd. 4, Kraków: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie, 1948, s. 167–168.
7. Wymienione w publikacji w języku rumuńskim: dr. Simona Condurateanu „Istorie și toponimie românească în Carpații situați în afara României”, Dacia Magazin nr 58, maj 2008, .