Moneta dwunominałowa

Moneta dwunominałowa – moneta z umieszczonymi na niej dwoma nominałami, najczęściej z dwóch systemów monetarnych^[1].

W numizmatyce polskiej istnieją dwa okresy, w których takie monety były bite i wprowadzane do obiegu, lata^[1]:

• 1832–1841 (okres tzw. monet polsko-rosyjskich) oraz
• 1842–1850 (okres tzw. monet rosyjsko-polskich).

Po utworzeniu na kongresie wiedeńskim w 1815 r. Królestwa Polskiego (Kongresowego) ustanowiono nową stopę menniczą i związany z nią system monetarny. Wprowadzono do obiegu monety: 1, 3, 5, 10 groszy polskich oraz 1, 2, 5, 10, 25, 50 złotych polskich. Regulacje te były jednak odmienne od odpowiednich regulacji obowiązujących w samej Rosji^[2].

Po upadku powstania listopadowego rozpoczęto likwidację autonomii. W związku z tym w roku 1832 wprowadzono do obiegu pierwszą monetę dwunominałową 15 kopiejek – 1 złoty. W latach 1832–1841 wybijano monety według szeregu nominałowego obowiązującego wcześniej w Królestwie Kongresowym, a więc 1, 2, 5, 10 i 20 złotych, których nominały kopiejkowo-rublowe przedstawiały się odpowiednio: 15 kopiejek, 30 kopiejek, ¾ rubla, 1½ rubla i 3 ruble. Ponieważ monety były bite według szeregu nominałowego obowiązującego wcześniej w Królestwie Kongresowym, lata 1832–1841 określane są w numizmatyce polskiej jako okres monet polsko-rosyjskich^[3][4].

• Dwunominałowe monety polsko-rosyjskie
• 
  15 kopiejek – 1 złoty
• 
  30 kopiejek 2 złote
• 
  ¾ rubla – 5 złotych
• 
  1½ rubla – 10 złotych
• 
  Awers okolicznościowej 1½ rubla – 10 złotych 1835
• 
  Rwers okolicznościowej 1½ rubla – 10 złotych 1836
• 
  Awers 3 ruble – 20 złotych
• 
  Rewers 3 ruble – 20 złotych

Pod koniec roku 1841 ujednolicono system monetarny Królestwa Kongresowego z systemem rosyjskim, co ostatecznie się stało 1 stycznia 1842 r. Podstawową jednostką monetarną przestała być złotówka a został nią rubel. Pomimo to w latach 1842–1850 wybijano i wprowadzano do obiegu dwie monety dwunominałowe^[5]:

• 20 kopiejek – 40 groszy oraz
• 25 kopiejek – 50 groszy.

Ponieważ złotówka była równa 30 groszom, więc złotowe wartości tych dwóch monet przedstawiały się 1⅓ i 1⅔ złotego odpowiednio. Lata 1842–1850 w numizmatyce polskiej określane są jako okres monet rosyjsko-polskich^[3][5].

Poza monetami obiegowymi istnieją również zaliczane do okresu monet rosyjsko-polskich dwa niższe nominały, klasyfikowane w XXI w. jako próbne^[6]:

• 5 kopiejek – 10 groszy oraz
• 10 kopiejek – 20 groszy.

• Dwunominałowe monety rosyjsko-polskie
• 
  Awers 5 kopiejek – 10 groszy
• 
  Rewers 5 kopiejek – 10 groszy
• 
  Awers 10 kopiejek – 20 groszy
• 
  Rewers 10 kopiejek – 20 groszy
• 
  20 kopiejek – 40 groszy
• 
  25 kopiejek – 50 groszy

Zobacz też

• monety polsko-rosyjskie
• monety rosyjsko-polskie
• monety Królestwa Kongresowego

Literatura

• Adam Kuriański: Dwunominałowe monet z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, Warszawa, 2018, Multi-Print, ISBN 978-83-918397-1-3

Przypisy

1. AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 15–16, 191, ISBN 978-83-918397-1-3.
2. AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 15, ISBN 978-83-918397-1-3.
3. CzesławC. Kamiński CzesławC., EdmundE. Kopicki EdmundE., Katalog Monet Polskich 1764–1864, 1977. Brak numerów stron w książce
4. AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 15–16, ISBN 978-83-918397-1-3.
5. AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 191, ISBN 978-83-918397-1-3.
6. AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 193–196, ISBN 978-83-918397-1-3.