Monaster Objawienia Pańskiego w Mohylewie

Monaster Objawienia Pańskiego – prawosławny klasztor męski w Mohylewie, działający w latach 1633–1928. Jego zabudowania uległy poważnym uszkodzeniom w czasie II wojny światowej, zaś w 1952 rozebrano także ich ruiny.

Monaster Objawienia Pańskiego

Widok klasztoru na pocz. XX wieku
Państwo	Białoruś
Miejscowość	Mohylew
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	monaster
Typ zakonu	męski
Obiekty sakralne
Sobór	Objawienia Pańskiego
Styl	barokowy
Data budowy	1620–1639
Data zamknięcia	1928
Data zburzenia	1952
Położenie na mapie Białorusi Monaster Objawienia Pańskiego
Położenie na mapie obwodu mohylewskiego Monaster Objawienia Pańskiego
Położenie na mapie Mohylewa Monaster Objawienia Pańskiego
53,895830°N 30,332220°E

Historia

Założenie monasteru Objawienia Pańskiego w Mohylewie było wspólną inicjatywą fundacyjną szlachty i mieszczaństwa ruskiego. Wśród darczyńców znaleźli się przedstawiciele najbardziej zasłużonych dla prawosławia rodów Ogińskich i Stetkiewiczów, będący jednocześnie członkami bractwa mohylewskiego.

Wśród członków założycieli bractwa znaleźli się wówczas między innymi Jan Ogiński, Bohdan Stetkiewicz, Michał Bohdanowicz Stetkiewicz, członkowie władz miejskich Mohylewa, Dzisny i Krzyczewa oraz duchowni — archimandryta słucki Samuel Szycik Zaleski i ihumen kuteiński Joel Trucewicz.

Cerkiew Objawienia Pańskiego w Mohylewie powstała jeszcze przed 1578 r. Przy parafii działało bractwo, utrzymywano także szpital i szkołę. W 1602 król Zygmunt III Waza nadał bractwu przywilej podporządkowujący je bezpośrednio prawosławnym metropolitom kijowskim. W 1633 patriarcha konstantynopolitański Cyryl nadał bractwu przywilej stauropigii. Dokument ten nakazywał organizacji zreformować swoją strukturę na wzór analogicznych stowarzyszeń działających w Wilnie i Lwowie^[1]. Wcześniej, w 1620 podjęto budowę nowej cerkwi pod tym samym wezwaniem, przy której miał powstać także budynek monasterski. Jednak trzy lata później, po zabójstwie Jozafata Kuncewicza w Witebsku, król zabronił prawosławnym mieszczanom kontynuowania budowy. Jej wznowienie było możliwe dopiero w 1633^[1]. Sobór Objawienia Pańskiego został oddany do użytku liturgicznego w 1639. W świątyni funkcjonowały cztery ołtarze, całość była dekorowana freskami. Oprócz głównego soboru w monasterze funkcjonowała cerkiew św. Jana Teologa, wolno stojąca dzwonnica, brama wjazdowa z dwiema basztami, budynki mieszkalne dla przełożonego i mnichów oraz budynek drukarni^[2]. W 1664 sobór był remontowany, a na przełomie XVII i XVIII w. przebudowany^[1].

Sobór w monasterze w Mohylewie był jedną z pierwszych murowanych świątyń wzniesionych na terenie metropolii kijowskiej w XVII stuleciu, a sam klasztor należał do najważniejszych ośrodków życia monastycznego w eparchii białoruskiej^[1].

Monaster został zamknięty w 1928 r., Kościołowi prawosławnemu odebrano również obydwie cerkwie przeznaczone na archiwum. W 1941 r. obie świątynie spłonęły w czasie działań wojennych. Chociaż po zakończeniu II wojny światowej cerkwie uznano za warte odrestaurowania, jednak w 1952 zostały ostatecznie rozebrane^[2].

Zobacz też

• Lista zabytków historii i architektury na Białorusi zniszczonych przez władze ZSRR

Przypisy

1. Mironowicz A.: Diecezja białoruska w XVII i XVIII wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2008, s. 262–263. ISBN 978-83-7431-150-2.
2. Город на Днепре, piligrim.by [dostęp 2012-09-17]