Mistrzostwa Jugosławii w koszykówce mężczyzn

Mistrzostwa Jugosławii w koszykówce mężczyzn (mac. Првенство на Југославија во кошарка за мажи, serb.-chor. Prvenstvo Jugoslavije u košarci za muškarce / Првенство Југославије у кошарци за мушкарце, słoweń. Prvenstvo Jugoslavije v košarki za moške) – nieistniejące rozgrywki koszykarskie, prowadzone cyklicznie, które miały na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Jugosławii. Od 1946 prowadzone systemem ligowym, w którym najwyższą klasą rozgrywkową była I liga. Zwycięzca I ligi (od sezonu 1981/1982 zwycięzca fazy play-off I ligi) uzyskiwał tytuł mistrza Jugosławii.

I liga jugosłowiańska

I liga

Państwo	Jugosławia
Dyscyplina	Koszykówka
Organizator rozgrywek	mac. Кошаркарски сојуз на Југославија serb.-chor. Košarkaški savez Jugoslavije / Кошаркашки савез Југославије słoweń. Košarkarska zveza Jugoslavije
Data założenia	1946
Data rozwiązania	1992
Partner TV	JRT
Rozgrywki
Niższy poziom ligowy	I liga B
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Armia Jugosłowiańska (1945) Crvena Zvezda Belgrad (1946)
Ostatni zwycięzca	Partizan Belgrad
Najwięcej zwycięstw	Crvena Zvezda Belgrad (12)

I liga jugosłowiańska w koszykówce mężczyzn – najwyższa męska klasa rozgrywkowa koszykówki w Jugosławii, istniała w latach 1946–1992. Po rozpadzie Jugosławii zespoły zaczęły występować w rozgrywkach państw, które uzyskały niepodległość. Zespoły z terenów Serbii i Czarnogóry nadal występowały w lidze jugosłowiańskiej, która dotyczyła Federalnej Republiki Jugosławii i nie należy jej utożsamiać z rozgrywkami o mistrzostwo Jugosławii opisanymi w niniejszym artykule.

Medaliści mistrzostw Jugosławii

Rok	Mistrz	Wicemistrz	LD
Mistrzostwa Jugosławii (republikańsko-wojskowe)
1945	Armia Jugosłowiańska	Serbia	5
Mistrzostwa Jugosławii (klubowe)
1946	Crvena zvezda Belgrad	Zadar	8
1947	Crvena zvezda Belgrad	Zadar	5
1948	Crvena zvezda Belgrad	Proleter Zrenjanin	6
1949	Crvena zvezda Belgrad	Partizan Belgrad	10
1950	Crvena zvezda Belgrad	Partizan Belgrad	10
1951	Crvena zvezda Belgrad	Partizan Belgrad	12
1952	Crvena zvezda Belgrad	Proleter Zrenjanin	4
	W celu wyłonienia mistrza kraju rozegrano turniej z udziałem czterech najlepszych drużyn sezonu zasadniczego.
1953	Crvena zvezda Belgrad	Olimpija Lublana	4
	Powrót do systemu ligowego - ligę podzielono na dwie dywizje: wschodnią i zachodnią. Po zakończeniu sezonu zasadniczego dwie najlepsze drużyny z każdej z nich awansowały do rywalizacji o mistrzostwo kraju.
1954	Crvena zvezda Belgrad	Mladost Zagrzeb	12
	Powrót do starego systemu rozgrywek z udziałem 12 drużyn.
1955	Crvena zvezda Belgrad	Proleter Zrenjanin	10
1956	Proleter Zrenjanin	Olimpija Lublana	10
1957	Olimpija Lublana	Proleter Zrenjanin	10
1958	OKK Belgrad	Olimpija Lublana	10
1959	Olimpija Lublana	Crvena zvezda Belgrad	10
1960	OKK Belgrad	Olimpija Lublana	10
1961	Olimpija Lublana	Cibona Zagrzeb	10
1962	Olimpija Lublana	OKK Belgrad	10
1963	OKK Belgrad	Partizan Belgrad	10
1964	OKK Belgrad	Zadar	10
1965	Zadar	Olimpija Lublana	12
1966	Olimpija Lublana	Partizan Belgrad	12
1967	Zadar	Olimpija Lublana	12
1968	Zadar	Olimpija Lublana	12
	Przejście z systemu wiosna-jesień na system jesień-wiosna.
1969	Crvena zvezda Belgrad	Olimpija Lublana	12
1970	Olimpija Lublana	Crvena zvezda Belgrad	12
1971	Split	Cibona Zagrzeb	12
1972	Crvena zvezda Belgrad	Split	12
1973	Radnički Belgrad	Crvena zvezda Belgrad	14
1974	Zadar	Split	14
1975	Zadar	Split	14
1976	Partizan Belgrad	Split	14
1977	Split	Bosna Sarajewo	14
1978	Bosna Sarajewo	Partizan Belgrad	14
1979	Partizan Belgrad	Split	12
1980	Bosna Sarajewo	Split	12
1981	Partizan Belgrad	Cibona Zagrzeb	12
1982	Cibona Zagrzeb	Partizan Belgrad	12
	Od tego sezonu zaczęto rozgrywać fazę play-off.
1983	Bosna Sarajewo	Šibenik	12
	Dnia 9 kwietnia 1983 roku zespoły Šibenka i Bosna rozgrywały spotkanie finałowe, które decydowało o mistrzostwie. W ostatnich sekundach spotkania zawodnik drużyny Bosne[1] Sabit Hadžić sfaulował gracza Šibenki, Dražena Petrovicia, który wyegzekwował dwa rzuty, decydując o zwycięstwie 83-82. Następnego dnia, po obejrzeniu nagrań wideo ustalono, że faul nastąpił już po upłynięciu regulaminowego czasu meczu. Zarząd Związku Koszykówki Jugosławii zadecydował o ponownym rozegraniu spotkania, tym razem w Nowym Sadzie. Klub Šibenki zdecydował się zbojkotować tę decyzję, wobec czego przegrał walkowerem, w wyniku czego tytuł został przyznany zespołowi Bosne.[2]
1984	Cibona Zagrzeb	Crvena zvezda Belgrad	12
1985	Cibona Zagrzeb	Crvena zvezda Belgrad	12
1986	Zadar	Cibona Zagrzeb	12
1987	Partizan Belgrad	Crvena zvezda Belgrad	12
1988	Split	Partizan Belgrad	12
1989	Split	Partizan Belgrad	12
1990	Split	Crvena zvezda Belgrad	12
1991	Split	Partizan Belgrad	12
1992	Partizan Belgrad	Crvena zvezda Belgrad	12
	W związku z rozpadem Jugosławii w rozgrywkach nie wzięły udziały kluby chorwackie i słoweńskie.

Tytuły według klubu

Tytuły	Klub	Mistrzowskie lata
12	Crvena Zvezda	1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1968–69, 1971–72
6	Olimpija	1957, 1959, 1961, 1962, 1966, 1969–70
	Zadar	1965, 1967, 1967–68, 1973–74, 1974–75, 1985–86
	Split	1970-71, 1976–77, 1987–88, 1988–89, 1989–90, 1990–91
5	Partizan	1975–76, 1978–79, 1980–81, 1986-87, 1991-92
4	OKK Belgrad	1958, 1960, 1963, 1964
3	Bosna	1977-78, 1979–80, 1982–83
	Cibona	1981-82, 1983–84, 1984–85
1	Jugosłowiańska Armia	1945
	Proleter Zrenjanin	1956
	Radnički Belgrad	1972-73

Jugosłowiańskie kluby w rozgrywkach europejskich (1958-1992)

Puchar Europy Mistrzów Krajowych

Klub	Mistrz	Wicemistrz	Półfinalista	Ćwierćfinalista
Split	1988-89, 1989-90, 1990-91	1971-72		1977-78*
Cibona	1984-85, 1985-86			1982-83*
Partizan	1991-92		1987-88	1979-80*, 1981-82*
Bosna	1978-79			1979-80*, 1980-81*, 1983-84*
OKK Belgrad			1958-59, 1963-64, 1964-65
Olimpija			1961-62, 1966-67	1959-60, 1962-63, 1970-71
Zadar			1967-68, 1974-75	1965-66, 1968-69, 1986-87*
Crvena Zvezda			1972-73	1969-70
Radnički Belgrad			1973-74

Puchar Saporty

Klub	Mistrz	Wicemistrz	Półfinalista	Ćwierćfinalista
Cibona	1981-82, 1986-87		1980-81, 1983-84, 1988-89	1969-70
Crvena Zvezda	1973-74	1971-72, 1974-75		1990-91
Split		1972-73		1985-86
Radnički Belgrad		1976-77		1978-79
Olimpija			1968-69, 1982-83	1967-68
Rabotnički			1975–76
Partizan				1966-67, 1989-90
Zadar				1970-71, 1979-80
Kvarner				1977-78
IMT Belgrad				1987-88

Puchar Koracia

Klub	Mistrz	Wicemistrz	Półfinalista	Ćwierćfinalista
Partizan	1977-78, 1978-79, 1988-89	1973-74	1974-75
Split	1975–76, 1976-77		1978-79, 1979-80
Cibona	1972	1979-80, 1987-88		1990-91
Šibenka		1981-82, 1982-83
Crvena Zvezda		1983-84	1980–81, 1981-82, 1984-85, 1987-88
Bosna		1977-78	1989-90
OKK Belgrad		1972
Zadar			1981-82, 1982-83, 1988-89	1990-91

Nagrody

Byli jugosłowiańscy zawodnicy nagrodzeni w rozgrywkach europejskich

Galeria Sław Koszykówki im. Naismitha Krešimir Ćosić (1996) Dražen Petrović (2002) Dražen Dalipagić (2004) Galeria Sław FIBA Krešimir Ćosić (2007) Dražen Dalipagić (2007) Ivo Daneu (2007) Mirza Delibašić (2007) Radivoj Korać (2007) Dražen Petrović (2007) Vlade Divac (2010) Dragan Kićanović (2010) Zoran Slavnić (2013) 50 Najlepszych Zawodników w historii FIBA Krešimir Ćosić (1991) Dražen Dalipagić (1991) Ivo Daneu (1991) Mirza Delibašić (1991) Vlade Divac (1991) Dragan Kićanović (1991) Radivoj Korać (1991) Toni Kukoč (1991) Dražen Petrović (1991) Dino Rađa (1991) Petar Skansi (1991) Zoran Slavnić (1991) 50 Największych Osobowości Euroligi Dejan Bodiroga (2008) Krešimir Ćosić (2008) Predrag Danilović (2008) Mirza Delibašić (2008) Vlade Divac (2008) Aleksandar Đorđević (2008) Radivoj Korać (2008) Toni Kukoč (2008) Dražen Petrović (2008) Dino Rađa (2008) MVP Final Four Euroligi Dino Rađa (1989) Toni Kukoč (1990, 1991, 1993) Predrag Danilović (1992) Žarko Paspalj (1994) Zoran Savić (1998) Željko Rebrača (2000) Dejan Bodiroga (2002, 2003) Liderzy strzelców Final Four Euroligi Petar Skansi (1972) Žarko Varajić (1979) Dražen Petrović (1985) Liderzy strzelców finałów Pucharu Saporty Zoran Slavnić (1974, 1975) Srećko Jarić (1977) Andro Knego (1982) Dragan Kićanović (1983) Dražen Petrović (1987, 1989) Branislav Prelević (1991, 1992, 1996) Roman Horvat (1994) Petar Naumoski (1995, 2002) Predrag Danilović (2000) Liderzy strzelców Pucharu Koracia Nikola Plećaš (1972) Dražen Dalipagić (1974, 1978) Željko Jerkov (1977) Dragan Kićanović (1979) Dražen Petrović (1988) Vlade Divac (1989) Aleksandar Đorđević (1993, 1999) Teoman Alibegović (1995) Petar Naumoski (1996) Euroscar Dražen Dalipagić (1980) Dragan Kićanović (1981, 1982) Dražen Petrović (1986, 1989, 1992, 1993) Toni Kukoč (1990, 1991, 1994, 1996, 1998) Mr Europa Dražen Dalipagić (1977, 1978) Dragan Kićanović (1981, 1982) Dražen Petrović (1986, 1993) Vlade Divac (1989) Toni Kukoč (1990, 1991, 1992, 1996) Aleksandar Đorđević (1994, 1995)

Zobacz też

• Puchar Serbii w koszykówce mężczyzn
• Liga Adriatycka
• Chorwacka Liga Koszykówki
• Czarnogórska Liga Koszykówki
• Serbska Liga Koszykówki
• Słoweńska Liga Koszykówki
• Macedońska Liga Koszykówki

Przypisy

1. Odmiana w dopełniaczu zgodna z zasadami języka serbsko-chorwackiego.
2. Režimski poraz iz ´83. bio je pobjeda: "I hrvatski klubovi grozili su se na pomisao da Dražen sa Šibenkom osvoji naslov". index.hr. [dostęp 2014-07-02]. (bośn.).