Mikołaj Stefan Pac

Mikołaj Stefan Pac herbu Gozdawa (ur. ok. 1623^[1], zm. 8 maja 1684 w Rudawie pod Grodnem^[2]) – wojewoda trocki od 1651, kasztelan wileński w 1670, biskup wileński od 1671, starosta krzyczewski w 1650 roku^[3], kanclerz Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego Towarzystwa Jezusowego w latach 1672-1684^[4].

Ten artykuł dotyczy biskupa wileńskiego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Mikołaj Stefan Pac

Gozdawa
Rodzina	Pacowie herbu Gozdawa
Data urodzenia	ok. 1623
Data i miejsce śmierci	8 maja 1684 Rudawa pod Grodnem
Ojciec	Stefan Pac
Matka	Anna Dusiatska
Żona	Teodora Tryznianka (rozwiedziony)

Data urodzenia	1623
Data śmierci	8 maja 1684
Miejsce pochówku	Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie
Biskup wileński
Okres sprawowania	1682-1684
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	2 lutego 1673
Nominacja biskupia	25 maja 1682
Sakra biskupia	25 lipca 1682

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	25 lipca 1682
Konsekrator	Opizio Pallavicini
Konsekrowani biskupi Władysław Silnicki 1683

Życiorys

Był synem Stefana Paca, podkanclerzego litewskiego i podskarbiego wielkiego litewskiego.

Kariera Mikołaja Stefana Paca była dość wyjątkowa na tle magnaterii. Poseł sejmiku wileńskiego na sejm zwyczajny 1649/1650 roku, sejm zwyczajny 1650 roku^[5]. Na sejmie 1650 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[3]. W 1651 otrzymał urząd wojewody trockiego, mimo niepełnienia wcześniej żadnych znaczących urzędów. 17 października 1655 roku złożył przysięgę na wierność carowi Aleksemu Michajłowiczowi^[6]. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku^[7]. Na sejmie 1659 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[8]. W 1661 był delegatem Senatu na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego^[9]. Na sejmie 1662 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[10]. W 1664 dyrektor trockiego sejmiku przedsejmowego^[11], w 1666 marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego^[12]. Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy^[13]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym^[14]. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[15]. W 1670 został kasztelanem wileńskim, jednak już po kilku miesiącach rozwiódłszy się z żoną złożył posiadane urzędy, przyjął święcenia kapłańskie i został niemal natychmiast mianowany biskupem wileńskim. Bardzo szybko popadł w ostry konflikt z kapitułą wileńską, wskutek czego kapituła starała się w Rzymie o unieważnienie jego nominacji. W efekcie tych wypadków do konsekracji biskupiej doszło dopiero w 1681. Nie był rzeczywiście mianowany biskupem wileńskim przez papieża Innocentego XI do 25 maja 1682.^[16]

Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym^[17]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa wileńskiego w 1674 roku^[18], podpisał jego pacta conventa^[19].

Pochowany w katedrze Św. Stanisława i Św. Władysława w Wilnie^[20].

Bibliografia

• Pacowie: materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa, 1885, s. 172-188. pbc.biaman.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-03)].
• A. Rachuba, Mikołaj Stefan Pac [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV, 1979, s. 738-741.

Linki zewnętrzne

• Biskup Mikołaj Stefan Pac (ang.)