Metoda Leblanca

Metoda Leblanca – metoda otrzymywania węglanu sodu na skalę przemysłową opracowana w 1791 przez Nicolasa Leblanca. Proces ten polega na wykorzystaniu ciągu reakcji chemicznych.

Schemat blokowy wytwarzania węglanu sodu metodą Leblanca

Schemat reakcji procesu Leblanca (kolor zielony = substraty, kolor czarny = półprodukty, kolor czerwony = produkty)

Metoda Leblanca była jedną z pierwszych przemysłowych metod produkcji na skalę masową. Jej podstawowym produktem była soda (węglan sodowy), której potrzebowano głównie do wyrobu szkła i mydła.

Pierwszy etap polega na działaniu kwasem siarkowym (H₂SO₄) na sól kamienną (NaCl) i wyprażeniu powstałego siarczanu sodu z węglem i węglanem wapnia (oraz redukcję powstałego siarczanu sodu węglem w obecności wapienia):

2 NaCl + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2 HCl ↑

Na₂SO₄ + CaCO₃ + 2 C → Na₂CO₃ + CaS + 2 CO₂ ↑

Nicolas Leblanc wynalazł metodę otrzymywania sody (siarczanu sodowego) za pomocą mieszania zwykłej soli kamiennej (chlorku sodu) z kwasem siarkowym. Powstały siarczan sodowy mieszano następnie z węglem i wapieniem, po czym cała ta mieszanina była spalana (prażona) w piecach obrotowych. W rezultacie otrzymywano czarny popiół, który po rozpuszczeniu w wodzie, był następnie odparowywany w celu otrzymania czystej sody. W późniejszym okresie proces Leblanca został zastąpiony procesem amoniakalnym, bowiem używano w nim amoniaku.

Metoda Leblanca używana była do lat 70. XIX w. i zastąpiona została wydajniejszą metodą Solvaya.

Encyklopedie internetowe (alkali manufacturing process):

• Britannica: technology/Leblanc-process
• Catalana: 0036758