Max von Laue

fizyk niemiecki, noblista Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Max von Laue

Max Theodor Felix von Laue (ur. 9 października 1879 w Pfaffendorfie koło Koblencji, zm. 24 kwietnia 1960 w Berlinie[1]) – niemiecki fizyk, prekursor analizy rentgenowskiej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1914) za odkrycie zjawiska dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na kryształach, dokonane w roku 1912[2][3]. Jego synem był historyk Theodore von Laue.

Szybkie fakty Państwo działania, Data i miejsce urodzenia ...
Max von Laue
Thumb
Państwo działania

Niemcy

Data i miejsce urodzenia

9 października 1879
Pfaffendorf

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1960
Berlin

Pełne imię i nazwisko

Max Theodor Felix von Laue

profesor
Specjalność: fizyka
Uczelnia

Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium,
Uniwersytet Zuryski,
Uniwersytet Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem

Odznaczenia
Order „Pour le Mérite” za Naukę i Sztukę Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Zamknij

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Jego ojcem był Juliusz von Laue, urzędnik niemieckiej administracji wojskowej, który – z powodu charakteru zatrudnienia – często zmieniał miejsce zamieszkania. Jego syn spędził wczesne dzieciństwo w Brandenburgii i Altonie. Uczęszczał do szkół w Poznaniu (1887–1891, Królewskie Gimnazjum im. Fryderyka Wilhelma, obecnie III Liceum Ogólnokształcące)[4] i w Berlinie, a następnie do protestanckiego gimnazjum w Strasburgu, gdzie profesor Goering zainteresował go naukami ścisłymi. W roku 1898 odbył służbę wojskową, a w następnych latach studiował na uniwersytetach w Strasburgu, Getyndze (BS w roku 1904), Monachium (jeden semestr). Doktorat w dziedzinie matematyki i fizyki uzyskał w roku 1903 na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, gdzie zajmował się badaniami do roku 1904[2][3].

Był w latach[2][3]:

Thumb
Thumb
Thumb
Obraz Lauego na kliszy, schemat powstawania dyfraktogramu (układ regularny)
oraz Max von Laue (pierwszy od prawej) w towarzystwie W. Nernsta, A. Einsteina, M. Plancka i R. Millikana

Był uczniem lub współpracownikiem wybitnych naukowców, między innymi matematyka Davida Hilberta oraz fizyków: Alberta Einsteina, Maxa Plancka i Arnolda Sommerfelda. Nagrodę Nobla otrzymał w roku 1914 za odkrycie zjawiska dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego w kryształach, dokonane w roku 1912. Należał do grupy naukowców, którzy wnieśli istotny wkład do wiedzy na temat wpływu pola magnetycznego na nadprzewodnictwo[2][3].

Gdy w Niemczech rozpoczął się okres nazizmu, von Laue wystąpił z otwartą krytyką postawy rządu wobec tak zwanej fizyki żydowskiej (reprezentowanej, między innymi, przez Einsteina) i nie zerwał kontaktów z izolowanymi kolegami Żydami. W czasie II wojny światowej odmówił pracy w nazistowskim programie rozwoju broni jądrowej – zajął się pisaniem książki na temat historii fizyki[3][5].

Po zakończeniu wojny został aresztowany, wraz z dziewięcioma innymi naukowcami niemieckimi, podejrzanymi o udział w realizacji programu nuklearnego, i był więziony przez niemal rok w Farm Hall w Anglii (operacja Epsilon; zainstalowany w Godmanchester podsłuch miał dostarczyć aliantom informacji o stopniu zaawansowania realizacji programu). W tym czasie napisał pracę na temat absorpcji promieniowania rentgenowskiego[3].

Publikacje

Jest autorem książek[3]:

  • 1911: Das Relativitätsprinzip (The Theory of Relativity)
  • 1925: Die Theorien der Radiologie (The Theories of Radiology)
  • 1941: Röntgenstrahl-Interferenzen (X-Ray Interferences)
  • 1943: Geschichte der Physik (History of Physics)
  • 1947: Theorie der Supraleitung (Theory of Superconductivity)
  • 1948: Materiewellen und ihre Interferenzen (Matter Waves and Their Interference)
  • 1961: Gesammelte Schriften und Vorträge (Collected Writings & Lectures)

Odznaczenia i wyróżnienia

Poza Nagrodą Nobla (1914) otrzymał[3]:

Był członkiem licznych towarzystw naukowych, do których należą[3]:

Upamiętnienie

Thumb
Thumb
Nagrobek na cmentarzu Stadtfriedhof w Getyndze

Dowodem pamięci o jego zasługach jest stosowanie pojęć „metoda Lauego”, „obraz Lauego” (dyfraktogram Lauego, lauegram). Jego nazwisko upamiętnia również planetoida von Laue i krater księżycowy, Laue Crater  28,0°N 96,7°W (średnica 87 km)[3].

Życie rodzinne

Max von Laue ożenił się w roku 1910 z Magdaleną Degen. Był entuzjastycznym użytkownikiem samochodów; lubił szybką jazdę. Dnia 7 kwietnia 1960 roku doszło w Berlinie do kolizji z motorowerem. Rowerzysta zmarł na miejscu, a von Laue 17 dni później. Został pochowany na cmentarzu Stadtfriedhof w Getyndze, na którym są pochowani również inni laureaci Nagrody Nobla: Max Born, Otto Hahn, Walther Nernst, Max Planck, Otto Wallach, Adolf Windaus, Richard Zsigmondy[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.