Maurycy O’Brien de Lacy

Maurycy O’Brien de Lacy (ur. 15 kwietnia 1891^[1][2] w Augustówku pod Grodnem, zm. 23 lipca 1978) – polski ziemianin irlandzkiego pochodzenia, działacz społeczny i samorządowiec, prezydent Grodna (1930–1933), członek Rady Związku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej w 1936 roku^[3].

Maurycy O’Brien de Lacy

Portret Maurycego O'Brien de Lacy, narysowany przez Witkacego
Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1891 Augustówek
Data śmierci	23 lipca 1978
Prezydent Grodna
Okres	od 1930 do 1933
Poprzednik	Antoni Rączaszek
Następca	Kazimierz Sulistrowski
Odznaczenia

Maurycego O'Brien de Lacy, z żoną Nadzieją Drucką i dziećmi

Życiorys

Urodził się 15 kwietnia 1891 w majątku Augustówek na Grodzieńszczyźnie w rodzinie ziemiańskiej o korzeniach normańsko-irlandzkich Aleksandra, który był Irlandczykiem, i Gabrieli z Radowickich - Polki, która wychowała dzieci w tradycji patriotycznej^[4]. Miał siostry: Marię po mężu Jahołkowską (zm. 1957), Genowefę po mężu Zembrzuską (1883–1971), Aleksandrę po mężu hr. Miączyńską (1895–1987) oraz braci Terencjusza „Terry'ego” i Patryka^[5] – oficerów Wojska Polskiego.

Ukończył studia z dziedziny rolnictwa na Politechnice Ryskiej, gdzie w 1911 przyjęto go do Korporacji „Arkonia”^[6].

W czasie I wojny światowej pracował dla Czerwonego Krzyża, był m.in. komendantem 156 Szlacheckiego Pociągu Sanitarnego Jego Cesarskiej Mości Księcia Jerzego Michała^[7]  na terenach tzw. Nowej Rosji (Odessa) i Ukrainy. Podczas pracy poznał rosyjską arystokratkę Nadzieję Drucką, z którą w listopadzie 1917 wziął w Moskwie ślub (w obrządkach prawosławnym i katolickim), zrywając uprzednio zaręczyny z inną. W okresie rewolucji rosyjskiej lat 1917–1918 przebywał w Moskwie, gdzie był zatrudniony w aprowizacji. W 1918 powrócił do dworu Augustówek na południowych przedmieściach Grodna. W latach 1919–1920 walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

Po powrocie na rodzinne gospodarstwo, które odziedziczył po ojcu (wraz z braćmi), rozpoczął jego odbudowę^[8][9]. Udzielał się społecznie na terenie powiatu grodzieńskiego, pełnił m.in. obowiązki wiceprezesa Związku Ziemian, był członkiem Towarzystwa Rolniczego. W latach 1930–1933 sprawował funkcję prezydenta Grodna^[10].

We wrześniu 1939 został mianowany społecznym inspektorem rolnym powiatu grodzieńskiego. Po agresji ZSRR Na Polskę znalazł się na terenie Mazowsza, gdzie zarządzał podwarszawskim majątkiem. Został aresztowany przez Gestapo, a na skutek interwencji żony w 1940 zwolniony. Podczas wojny pracował również w majątku na warszawskim Rakowcu. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 258-3-20)^[11].

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (13 kwietnia 1929)^[12]
• Medal Świętego Jerzego IV stopnia (Imperium Rosyjskie, 2 lutego 1917)^[7] 

21 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia^[1].