Materiały archiwalne

Materiały archiwalne (archiwalia) – zgodnie z polskim prawem archiwalnym, dokumenty przechowywane wieczyście, oznaczane symbolem kategorii archiwalnej „A”; materiały archiwalne powstają m.in. w jednostkach organizacyjnych wytypowanych i znajdujących się pod nadzorem właściwego archiwum państwowego. Zgodnie z Ustawą archiwa państwowe mają prawo objąć nadzorem jedynie państwowe jednostki organizacyjne. Przy obejmowaniu nadzorem archiwalnym jednostek organizacyjnych uwzględniany jest m.in.: rodzaj jednostki organizacyjnej, przedmiot i charakter jej działalności, znaczenie dla regionu lub kraju. W momencie objęcia nadzorem archiwum państwowego jednostka taka staje się wytwórcą materiałów archiwalnych.

Materiał archiwalny (oryginał aktu Unii lubelskiej)

Do materiałów archiwalnych zalicza się m.in. następujące rodzaje dokumentów wytwarzanych przez ww. jednostki:

• statuty, regulaminy, schematy organizacyjne,
• protokoły z posiedzeń organów kolegialnych,
• sprawozdania, plany, analizy,
• dokumentację kadrową w przypadku osób mających znaczenie dla regionu lub kraju,
• księgi stanu cywilnego,
• rejestry publiczne (hipoteki; notariaty, rejestry zastawów),
• akta sądowe,
• oryginały map, planów,
• dokumentację techniczną o istotnym znaczeniu,

a także:

• Instrukcję kancelaryjną i Instrukcję archiwalną oraz ewidencję zasobu archiwum zakładowego.

Szczegółowe zasady postępowania z współcześnie powstającymi materiałami archiwalnymi określają: Ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach z 14 lipca 1983 (Dz.U. z 2020 r. poz. 164) i akty wykonawcze do niej.

Zobacz też

• materiał archiwalny
• dokumentacja niearchiwalna

Bibliografia

• Archiwistyka praktyczna dla archiwów zakładowych, pod red. St. Kłysa, Poznań 1986.
• Kancelaria i archiwum zakładowe. Podręcznik, pod red. Z. Pustuły, Warszawa 2001.

Kontrola autorytatywna (dokument):

• BNCF: 63827
• NKC: ph207654
• LNB: 000053793

Encyklopedie internetowe:

• SNL: arkivalier
• DSDE: arkivalier