Maszyna licząco-analityczna

Maszyny licząco-analityczne (ang. tabulating machines) – urządzenia liczące i wspomagające obliczenia, które używały stosowane w technice karty perforowane (dziurkowane). Wyróżnia się wśród nich:

• perforatory (dziurkarki) kart, służące do wybijania dziurek w kartach w odpowiedni sposób (ręczne, automatyczne) i wyprowadzania wyników,
• reproducery kart, służące do kopiowania kart już wydziurkowanych,
• sortery/kolatory, służące do rozdzielania kart na grupy,
• tabulatory, służące do obliczania i drukowania zestawień^[1],
• kalkulatory, służące do wykonywania obliczeń arytmetycznych, np. Odra 1103,
• czytniki kart perforowanych, służące do wprowadzania danych.

Sorter

Za wynalazcę maszyn licząco-analitycznych uchodzi Herman Hollerith, który zastosował je po raz pierwszy w roku 1890 do opracowania spisu ludności USA.

Przebieg obliczeń na kartach perforowanych^[2][3]:

• dane do obliczeń zostają zamienione na karty przy pomocy perforatora (z ewentualną kontrolą poprawności na maszynie kontrolującej),
• karty dzielone są na grupy według podanych cech na sorterze/kolatorze,
• tabulator dokonuje obliczeń na każdej z grup, drukując ich zestawienie.

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Maszyna licząco-analityczna

• informatyka
• historia informatyki

Przypisy

1. tabulator – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2023-06-25] (pol.).
2. L.L. Kerner L.L., Maszyny Powersa i system kart dziurkowanych, „Przegląd Organizacji”, 5 (6), Polona, 1930, s. 152-157 [dostęp 2023-06-17] (pol.).
3. JózefJ. Polski JózefJ., System kart dziurkowanych "Hollerith" w przedsiębiorstwie górniczym, „Przegląd Organizacji”, 6 (10), Polona, 1931, s. 341-348 [dostęp 2023-06-25] (pol.).

Linki zewnętrzne

• L.L. Kerner L.L., Maszyny Powersa i system kart dziurkowanych, „Przegląd Organizacji”, 5 (6), Polona, 1930, s. 152-157 [dostęp 2023-06-17] (pol.).

Encyklopedie internetowe (unit record equipment):

• Britannica: technology/tabulating-machine
• Catalana: 0212361