Maria (księżniczka królewska)

Maria, księżniczka królewska, hrabina Harewood (Victoria Alexandra Alice Mary, ur. 25 kwietnia 1897 w Sandringham House, zm. 28 marca 1965 w Leeds) – brytyjska księżniczka z dynastii Windsorów, księżniczka królewska (od 1932), wicehrabina Lascelles (1922-1929)^[1], hrabina Harewood (od 1929); córka króla Zjednoczonego Królestwa Jerzego V i jego żony, Marii Teck; młodsza siostra królów Edwarda VIII i Jerzego VI.

Maria

Victoria Alexandra Alice Mary

Księżniczka Maria (ok. 1920)
Wicehrabina Lascelles
Okres	od 1922 do 1929
Jako żona	Henryka, wicehrabiego Lascelles
Poprzedniczka	Florencja, wicehrabina Lascelles
Następczyni	Małgorzata, wicehrabina Lascelles
Hrabina Harewood
Okres	od 1929 do 1965
Jako żona	Henryka, 6. hrabiego Harewood
Poprzedniczka	Florencja, hrabina Harewood
Następczyni	Marion, hrabina Harewood
Księżniczka Królewska
Okres	od 1932 do 1965
Poprzednik	Ludwika, księżniczka królewska
Następca	Anna, księżniczka królewska
Dane biograficzne
Dynastia	Windsorowie (Wettynowie – Saksonia-Coburg-Gotha)
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1897 Sandringham House
Data i miejsce śmierci	28 marca 1965 Leeds
Ojciec	Jerzy V, król Zjednoczonego Królestwa
Matka	Maria, królowa Zjednoczonego Królestwa
Rodzeństwo	król Edward VIII król Jerzy VI książę Henryk książę Jerzy książę Jan
Mąż	Henryk, 6. hrabia Harewood (śl. 1922, wd. 1947)
Dzieci	Jerzy, 7. hrabia Harewood (ur. 1923, zm. 2011) Gerald Lascelles (ur. 1924, zm. 1998)
Odznaczenia

Życiorys

Księżniczka Maria urodziła się 25 kwietnia 1897 w Sandringham House jako trzecie dziecko i jedyna córka Jerzego, księcia Yorku i Marii, księżnej Yorku (później króla i królowej Zjednoczonego Królestwa), za panowania królowej Wiktorii. Księżniczka otrzymała imiona: Wiktoria (na cześć swojej prababki, królowej Wiktorii), Aleksandra (na cześć swojej babki, wówczas księżnej Walii), Alicja (na cześć księżniczki Alicji, z którą dzieliła datę urodzin) i Maria (na cześć swojej matki i babki). Przez całe życie znana była pod ostatnim z imion.

Jej rodzicami byli Jerzy V, król Zjednoczonego Królestwa (wówczas książę Yorku) i jego żona, Maria, królowa Zjednoczonego Królestwa, księżniczka pochodząca z rodziny Teck. Jej dziadkami byli ze strony ojca Edward VII, król Zjednoczonego Królestwa, potomek brytyjskiej rodziny królewskiej i jego żona, królowa Aleksandra, wywodząca się z duńskiej rodziny królewskiej; natomiast ze strony matki Franciszek, książę Teck, będący owocem morganatycznego małżeństwa księcia z dynastii wirtemberskiej i jego żona, księżniczka Maria z Cambridge, potomkini brytyjskiej rodziny królewskiej. Miała pięciu braci: króla Edwarda VIII, króla Jerzego VI, księcia Henryka, księcia Jerzego i księcia Jana.

Została ochrzczona w kościele anglikańskim w Kościele Świętej Marii Magdaleny w Sandringham 7 czerwca 1897. Ceremonii przewodniczył arcybiskup Yorku, William Dalrymple Maclagan. Rodzicami chrzestnymi księżniczki zostali: królowa Zjednoczonego Królestwa, jej prababka, król Greków (jej daleki wuj), cesarzowa wdowa Rosji (jej daleka ciotka), książę i księżna Walii (jej dziadkowie ze strony ojca), księżna Teck (jej babka ze strony matki), księżniczka Wiktoria (jej ciotka ze strony ojca) i książę Franciszek (jej wuj ze strony matki). Zgodnie z ówczesną tradycją, edukacją księżniczki zajmowały się guwernantki, które udzielały lekcji jej i jej braciom. Mówiła płynnie w języku niemieckim i francuskim.

Po urodzeniu wpisana została na piąte miejsce w linii sukcesji brytyjskiego tronu. Początkowo nosiła tytuł Jej Królewskiej Wysokości Księżniczki Yorku, a od 1901 została księżniczką Walii (jako córka następcy tronu). W 1910 jej ojciec został królem Zjednoczonego Królestwa i od tej pory znana była jako księżniczka Maria. Po ślubie nosiła tytuły wicehrabiny Lascelles i hrabiny Harewood, a w 1932 otrzymała tradycyjny tytuł księżniczki królewskiej, przysługujący najstarszej córce brytyjskiego monarchy.

W okresie I wojny światowej zajmowała się działalnością charytatywnną, a później pracowała jako pielęgniarka. Kolekcjonowała biżuterię^[2]. Uprawiała jazdę konną^[3].

Zmarła w Harewood w 1965 roku z powodu zawału serca. Została pochowana w Harewood House.

Życie prywatne

W 1921 księżniczka Maria poznała starszego o piętnaście lat Henryka, wicehrabiego Lascelles, podczas wyścigów konnych^[4]. Był synem Henryka, 5. hrabiego Harewood i jego żony, Florence. Mężczyzna został zaproszony przez króla do Sandringham i Balmoral, gdzie oświadczył się Marii 20 listopada. Para zawarła związek małżeński 28 lutego 1922 w opactwie westminsterskim w Londynie^[5]. Był to pierwszy ślub dziecka brytyjskiego monarchy w tej świątyni od 1290 roku. W ceremonii uczestniczyło ponad 2000 gości, a przewodniczyli jej arcybiskup Canterbury, Randall Davidson, arcybiskup Yorku, Cosmo Gordon Lang, biskup Londynu, Arthur Winnington-Ingram i dean Westminsteru, Herbert Ryle. Maria była pierwszym dzieckiem króla Jerzego V, które wstąpiło w związek małżeński. Para zamieszkała w Chesterfield House w Londynie.

27 czerwca 1922 poinformowano o pierwszej ciąży wicehrabiny^[6]. 7 lutego 1923 urodził się syn pary i pierwszy wnuk króla Jerzego V i królowej Marii, który otrzymał imiona Jerzy Henryk Hubert (zm. 2011). 21 sierpnia 1924 w Goldsborough Hall księżniczka urodziła swojego drugiego syna, Geralda Davida Lascelles (zm. 1998).

W listopadzie 1933 w swojej rezydencji w Londynie przeszła zabieg usunięcia wyrostka robaczkowego^[7]. 24 maja 1947 została wdową – hrabia Henryk zmarł w swojej posiadłości Harewood House z powodu zawału mięśnia sercowego.

Dzieci chrzestne

• Mary Joan Fenella Hope Morley (ur. 1915)
• Edward Crutchley (ur. 1922)
• księżniczka Elizabeth Alexandra Mary z Yorku, później królowa Elżbieta II (ur. 1926)
• książę Edward George Nicholas Patrick Paul z Kentu (ur. 1935)
• Mary Sarah-Jane Hope (ur. 1940)
• Malcom Nigel Forbes (ur. 1943)
• Jane Annabelle Howard (ur. 1947)
• Alexander George Colville (ur. 1955)
• Ian Richard Peregrine Liddell-Grainger (ur. 1959)

Członkini rodziny królewskiej

22 czerwca 1911 po raz pierwszy wystąpiła publicznie podczas koronacji jej rodziców w opactwie westminsterskim. Podczas I wojny światowej razem z matką odwiedzała szpitale i zaangażowała się w działalność charytatywną. W październiku 1914 zorganizowała Princess Mary Christmas fund, aby zapewnić prezenty świąteczne wszystkim żołnierzom brytyjskim^[8]. Inicjatywa kontynuowana jest również współcześnie. W czerwcu 1918 rozpoczęła pracę jako pielęgniarka w Great Ormond Street Hospital na Oddziale Aleksandry.

W 1920 została honorowym prezydentem British Girl Guide Association. Kobiety, naśladujące postępowanie księżniczki, nazywały się „Mariami Cesarstwa” i również aktywnie pomagały w działalności charytatywnej. Podarowały one w prezencie ślubnym księżniczce pieniądze w wysokości dziesięciu tysięcy dolarów, które panna młoda przekazała organizacji Girl Guides. W 1921 została pierwszą patronką Not Forgotten Association, od 2000 funkcję tę pełni Anna, księżniczka królewska.

Zimą 1921 w Pałacu Świętego Jakuba rozpoczęła tradycję organizowania Christmas Tea Party, dla żołnierzy zranionych w czasie walk wojennych^[9] – tradycję tę kontynuuje obecnie księżniczka Anna. W 1931 została patronką Yorkshire Ladies Council of Education.

1 stycznia 1932 król Jerzy V przyznał Marii tytuł księżniczki królewskiej, zarezerwowany dla najstarszej córki brytyjskiego monarchy, pod warunkiem, że nie żyje inna kobieta nosząca ten tytuł^[10].

W 1936 objęła patronatem Leeds Infirmary.