Ludy paleoazjatyckie

Ludy paleoazjatyckie, ludy paleosyberyjskie, Paleoazjaci – kilkanaście niewielkich grup narodowych, stanowiących pozostałości dawnego zaludnienia północno-wschodniej Azji. Do czasów obecnych narodów tych pozostało ok. 10. Ludy paleoazjatyckie dzieli się na kilka niespokrewnionych ze sobą grup językowych:

• Grupa północna – obejmująca ludność typu paleoazjatyckiego i arktycznego, są to spokrewnieni językowo: Czukcze i Kerekowie na Półwyspie Czukockim, Koriacy i Alutorzy w północno-zachodnich regionach Kamczatki, Itelmeni (Kamczadalowie) na zachodzie Kamczatki.
• Grupa południowa – składająca się z Ajnów i Niwchów (Gilaków); ich pokrewieństwo językowe jest kwestią sporną.

• Całkiem odrębną grupę stanowią Ketowie, zamieszkujący nad rzeką Jenisej, którzy są pozostałością ludów jenisejskich; jeszcze w XIX wieku na ludy te składało się sześć odrębnych plemion.
• Niektórzy badacze do Paleoazjatów zaliczają też Jukagirów, będących ostatnim z trzech istniejących niegdyś ludów jukagirskich. Jednak ich zaliczanie do ludów paleoazjatyckich jest kwestią sporną; część badaczy łączy ich z ludami uralskimi w rodzinę uralo-jukagirską.
• Zwykle do grupy ludów paleoazjatyckich zalicza się też Aleutów i Eskimosów azjatyckich (czasem wszystkich Eskimosów).
• Czuwańcy są narodem pochodzenia jukagirskiego, który utracił własny język i używa języków rosyjskiego i czukockiego, stąd zaliczenie ich w poczet ludów paleoazjatyckich jest niejasne i czasem wiązane jest m.in. z zaliczeniem do tej grupy także Jukagirów.

Liczebność poszczególnych narodów paleoazjatyckich (według wyników spisów powszechnych):

Naród	liczebność w 2002 r.	liczebność w 1989 r.
Ajnowie	b.d.1)	b.d.1)
Czukcze	15 767	15 184
Czuwańcy	1087	1384
Itelmeni	3180	2481
Jukagirzy	1509	1142
Kamczadale2)	2293	b.d.3)
Kerekowie	8	b.d.4)
Ketowie	1494	1113
Koriacy (wraz z Alutorami)	8743	9242
Niwchowie	5162	4673
1) W Japonii do pochodzenia ajnuskiego przyznaje się ok. 24–50 tys. osób, jednak tylko kilkuset spośród nich zachowało pewną odrębność kulturową, zaś zaledwie kilkadziesiąt, zwykle starych – odrębność antropologiczną i językową. 2) Nazwa „Kamczadalowie” to w większości języków (w tym polskim) synonimiczne, dawniej stosowane określenie Itelmenów, jednak w rosyjskim spisie powszechnym z 2002 r. istniała możliwość zaznaczenia przynależności narodowej zarówno do Itelmenów, jak i Kamczadali. 3) W spisie powszechnym z 1989 liczeni razem z Itelmenami. 4) W spisie powszechnym z 1989 liczeni razem z Koriakami.

Zobacz też

• języki paleoazjatyckie