Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ludwik Antoni d’Artois (ur. 6 sierpnia 1775 w Wersalu, Francja, zm. 3 czerwca 1844 w Gorycji, Cesarstwo Austriackie) – książę Angoulême, ostatni delfin Francji. W momencie abdykacji ojca Karola X zrzekł się własnych praw do korony na rzecz swego bratanka Henryka, hrabiego Chambord. Po tym wydarzeniu używał tytułu hrabiego de Marnes.
 | |
 | |
 | |
| Król Francji de iure | |
| Okres |
od 2 sierpnia 1830 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Maria Teresa Sabaudzka |
| Małżeństwo | |
| Odznaczenia | |
    [a][1]  | |
Pojęcie „króla z prawa” wywodzi się z tego, że według francuskich monarchistów korona Francji jest niedysponowalna – dlatego następca tronu staje się królem automatycznie, natychmiast po śmierci swojego poprzednika. Król / następca tronu Francji nie może abdykować lub odmówić przyjęcia korony. Wszelkie czynności i uroczystości urzędowe lub religijne (np. namaszczenie i koronacja w katedrze w Reims) są tylko potwierdzeniem wcześniej zaistniałego faktu. Wobec tego, w opinii części legitymistów, po śmierci swego ojca w 1836 roku, Ludwik Antoni był pełnoprawnym władcą jako „Ludwik XIX”. Pozostali opowiadali się za „Henrykiem V”[2].
Urodził się jako najstarszy syn Karola, księcia Artois i późniejszego króla Francji i Nawarry, i Marii Teresy, księżniczki sabaudzkiej. Jego dziadkami ze strony matki byli Wiktor Amadeusz III, król Sardynii, i Maria Antonietta, księżniczka hiszpańska. Jego młodszym bratem był Karol Ferdynand, książę Berry.
W 1789, po wybuchu rewolucji francuskiej, Ludwik Antoni i Karol Ferdynand razem z ojcem wyemigrowali do Turynu, do Włoch, a następnie do Niemiec i Anglii. W 1792 wstąpili do armii kuzyna, Ludwika Józefa, księcia Kondeusza, a w 1795 Ludwik Antoni przyłączył się do powstania rojalistów w Wandei, które zakończyło się w 1796 klęską rojalistów. W 1797 dołączył do swojego brata i wuja w Brunszwiku, aby przyłączyć się do armii austriackiej. Po pokonaniu Austriaków przez francuskich republikanów, cała trójka zmuszona była uciekać i schroniła się w Mitawie (obecnie Jełgawa) w Kurlandii – pod opieką cara Pawła I.
10 czerwca 1799 w pałacu w Jełgawie ożenił się ze swoją siostrą stryjeczną – Marią Teresą – córką Ludwika XVI i Marii Antoniny, zgilotynowanych w czasie rewolucji francuskiej. Nie mieli dzieci.
W kwietniu 1800 Ludwik Antoni został dowódcą regimentu kawalerii w armii bawarskiej i wziął udział w bitwie pod Hohenlinden. Na początku 1801 car Paweł I zawarł pokój z Napoleonem Bonaparte, a dwór francuski przeniósł się spod opieki cara do Warszawy, kontrolowanej przez Prusy (w latach 1801–1804 mieszkał wraz z dworem w Pałacu Kazanowskich). Powrócili do Rosji, kiedy carem został Aleksander I, ale w 1807 kolejny traktat rosyjsko-francuski zmusił ich do wyjazdu. Tym razem udali się do Londynu, gdzie w Hartwell House, wuj Ludwika Antoniego – Ludwik XVIII, de iure król Francji, zorganizował swój dwór. Ludwik Antoni dwukrotnie (w 1807 i 1813) chciał wrócić do Rosji i przyłączyć się do walki przeciwko Bonapartemu, ale car dwukrotnie mu odmówił. Ostatecznie w Anglii pozostał do 1814, potem popłynął do Bordeaux – a jego wejście do miasta 12 marca 1814 zostało okrzyknięte przywróceniem monarchii we Francji. Z Bordeaux Ludwik Antoni udał się do Hiszpanii, by walczyć u boku Wellingtona i pomóc kuzynowi Ferdynandowi VII odzyskać tron.
W kwietniu 1823 60-tysięczny francuski korpus pod jego dowództwem wkroczył do Hiszpanii w ramach (Interwencja francuska w Hiszpanii w 1823), zdobywając Madryt i Kadyks oraz zwyciężając pod Trocadero.
Ludwik XVIII zmarł w 1824, a królem został jego młodszy brat – Karol X. Ludwik Antoni został delfinem, czyli oficjalnym następcą tronu i jako ostatni w historii Francji nosił tytuł delfina.
Karol X abdykował 2 sierpnia 1830. Część rojalistów uznała Ludwika Antoniego za kolejnego króla Francji i Nawarry – Ludwika XIX, dla części rojalistów abdykacja Karola X była nielegalną i Karol X pozostał królem aż do śmierci w 1836. Ludwik Antoni w momencie abdykacji ojca zrzekł się swych prawa do tronu na korzyść swego bratanka, Henryka, księcia Bordeaux, który został Henrykiem V, ale i on nie został koronowany. Tron Francji przejął kuzyn – Ludwik Filip, książę Orleanu.
Ludwik Antoni zmarł w 1844, a Henryk, książę Bordeaux stał się głową starszej linii francuskiej rodziny królewskiej na wygnaniu. Pochowano go w klasztorze franciszkanów Castagnavizza (obecnie Nova Gorica, Słowenia).
| Prapradziadkowie |
Ludwik Mały Delfin |
król Polski |
król Polski |
cesarz rzymsko-niemiecki |
król Sardynii |
Ernest II Leopold Hessen-Rotenburg |
Ludwik Wielki Delfin |
Odoardo II Farnese |
| Pradziadkowie |
król Francji |
król Polski |
król Sardynii |
król Hiszpanii | ||||
| Dziadkowie |
Ludwik Ferdynand Burbon |
król Sardynii | ||||||
| Rodzice |
król Francji | |||||||
|
Ludwik Antoni d’Artois | ||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
