LOWA ET50

Pod oznaczeniem ET/EB 50 zakłady VVB LOWA produkowały w fabryce w Werdau serię wagonów silnikowych oraz doczepnych, które eksploatowane były w większości sieci tramwajowych Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W 1954 produkcję przejęły zakłady VEB Waggonbau Gotha, które nadały wyprodukowanym przez siebie egzemplarzom oznaczenia ET/EB 54. Tramwaje wytwarzano do 1956.

ET/EB 50, ET/EB 54

Historyczny wagon ET50 w Naumburgu w 2010
Dane ogólne
Kraj produkcji	NRD
Producent	VVB LOWA Werdau (ET/EB 50), VEB Waggonbau Gotha (ET/EB 54)
Lata produkcji	1950–1956
Dane techniczne
Liczba członów	1
Długość	10 500 mm
Szerokość	2180 mm
Wysokość	2990 mm (ET/EB 50) 3033 (ET/EB 54) mm
Masa	12 500 kg (ET 50), 13 500 kg (ET 54), 75000 (EB 50) kg
Moc silników	2 × 60 kW
Prędkość maksymalna	50 km/h
Wnętrze
Liczba miejsc siedzących	22
Liczba miejsc ogółem	82
Niskopodłogowość	0%

Ex-warszawska LOWA EB50 w Szczecinie, 1975

Pierwszy wagon silnikowy LOWA dla Lipska, 1952

Wagony tramwajowe tego typu są pierwszymi wagonami tramwajowymi wyprodukowanymi w NRD oraz uważane są za protoplastów produkowanych od 1957 wagonów firmy Gothawagen. Ogółem wyprodukowano 249 dwuosiowych tramwajów silnikowych oraz 438 doczepnych. Dostawy wozów miały miejsce do wszystkich sieci tramwajowych w NRD z wyjątkiem sieci w miastach Bad Schandau, Eisenach, Erfurt, Mühlhausen i Woltersdorf. Część wyprodukowanych egzemplarzy zostało wyeksportowanych do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i ZSRR.

Oznaczenie

Oficjalnie wagony tramwajowe oznaczono ET 50 oraz EB 50 względnie ET 54 i EB 54 (Einheits-Triebwagen/Beiwagen Baujahr 1950 – Pojedyncze-Silnikowe/Doczepne Rok produkcji 1950). Takie oznaczenia przyjęło większość przedsiębiorstw eksploatujących te wozy. W Lipsku wagony silnikowe oznaczono jako Typ 30, a doczepne jako Typ 62. W Berlinie wozy oznaczono zgodnie z nomenklaturą BVG jako B 50 i B 51. Warszawskie doczepy EB 50 po włączeniu do eksploatacji otrzymały oznaczenie Typ P18 im Einsatz.

Ponieważ powyższe wagony różniły się jedynie drobnymi szczegółami, można spotkać się także ze wspólnym oznaczeniem LOWA-Wagen względnie LOWA-Straßenbahnwagen.

Eksploatacja

Poniższa tabela zawiera listę miast, w których eksploatowane były tramwaje LOWA.

Państwo	Miasto	Rozstaw szyn	ET 50	EB 50	ET 54	EB 54	Σ ET	Σ EB	Σ ET+EB
NRD	Berlin	1435 mm	0	20	0	20	0	40	40
	Brandenburg	1000 mm	3	3	3	3	6	5	11
	Chemnitz/Karl-Marx-Stadt	0925 mm	0	4	0	3	0	7	7
	Cottbus	1000 mm	0	2	2	0	2	2	4
	Dessau	1435 mm	1	1	3	0	4	1	5
	Drezno	1450 mm	4	10	16	30	20	40	60
	Frankfurt nad Odrą	1000 mm	1	0	2	7	3	7	10
	Gera	1000 mm	3	2	2	5	5	7	12
	Görlitz	1000 mm	0	0	3	6	3	6	9
	Gotha	1000 mm	3	0	0	3	3	3	6
	Halberstadt	1000 mm	1	2	1	0	2	2	4
	Halle (Saale)	1000 mm	8	22	6	10	14	32	46
	Hohenstein-Ernstthal	1000 mm	0	2	0	0	0	2	2
	Jena	1000 mm	2	6	2	2	4	8	12
	Klingenthal (DR)	1000 mm	0	0	2	2	2	2	4
	Lipsk	1458 mm	9	34	6	52	15	86	101
	Magdeburg	1435 mm	7	11	4	3	11	14	25
	Naumburg	1000 mm	2	0	3	0	5	0	5
	Nordhausen	1000 mm	2	0	0	0	2	0	2
	Plauen	1000 mm	3	0	4	0	7	0	7
	Poczdam	1435 mm	11	17	3	7	14	24	38
	Rostock	1440 mm	3	11	11	16	14	27	41
	Schöneiche	1000 mm	0	0	0	3	0	3	3
	Schwerin	1435 mm	4	0	0	0	4	0	4
	Staßfurt	1000 mm	0	0	1	0	1	0	1
	Stralsund	1000 mm	3	0	1	0	4	0	4
	Zwickau	1000 mm	3	6	4	0	7	6	13
Polska	Warszawa	1435 mm	0	16	0	0	0	16	16
ZSRR	Kiszyniów	1000 mm	0	0	5	5	5	5	10
	Królewiec	1000 mm	0	0	28	37	28	37	65
	Lwów	1000 mm	0	0	6	6	6	6	12
	Mikołajów	1000 mm	0	0	4	4	4	4	8
	Piatigorsk	1000 mm	0	0	11	10	11	10	21
	Symferopol	1000 mm	0	0	4	4	4	4	8
	Tallinn	1067 mm	0	0	20	20	20	20	40
	Taszkent	1000 mm	0	0	8	9	8	9	17
	Winnica	1000 mm	0	0	1	1	1	1	2
	Wyborg	1000 mm	0	0	9	6	9	6	15
Suma:			73	169	175	274	248	443	691

Bibliografia

• Peter Kalbe, Frank Möller, Volker Vondran: Die LOWA-Straßenbahnwagen der Typen ET 50/54 und EB 50/54. Verlag Dirk Endisch, 2012, ISBN 978-3-936893-69-4.
• Volker Vondran: Die LOWA-Straßenbahnwagen. In: Verkehrsgeschichtliche Blätter. Heft 6, 1981.
• Henry Wille: Die LOWA-Beiwagen des Typs B50/B51. In: Verkehrsgeschichtliche Blätter. Heft 7, 1979.