Ksystus

Ksystus (gr. xystos ξυστός) – w architekturze greckiej portyk lub zadaszona, ale otwarta po bokach kolumnada w gimnazjonie, służąca do ćwiczeń podczas złej pogody, np. w zimie^[1][2].

W architekturze rzymskiej termin ten (xystŭs) w willach wiejskich (villa rustica/suburbana) odnosił się do ogródka przed portykiem^{[uwaga 1]}, podzielonego na regularne rabatki obsadzone niską roślinnością, ze ścieżką przebiegającą pomiędzy nimi^[1][3], lub do ogródka otoczonego osłoniętą kolumnadą dookoła, względnie wewnętrznego dziedzińca rzymskiego domu, większego od atrium, z ogrodem wewnątrz^[2].

W szerszym znaczeniu określenie to może odnosić się do zadaszonej ścieżki, długiej werandy lub obejścia^[2].

Uwagi

1. W podobnej postaci występował we włoskich ogrodach renesansowych (Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 218.).

Przypisy

1. Xystus. W: Encyclopædia Britannica. Hugh Chisholm (red.). T. 28. Cambridge: Cambridge University Press, 1911, s. 889.
2. xystus. W: James Stevens Curl: A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture. Wyd. Second. Oxford University Press, 2006. ISBN 0-19-860678-8. (ang.). Brak numerów stron w książce
3. Sztuka świata. Słownik terminów A-K. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 361. ISBN 978-83-213-4726-4.

Encyklopedie internetowe (element architektoniczny):

• DSDE: xystos