Konrad Wünsche

Konrad Wünsche, także Wunsche, Winsze (ur. 30 maja 1906^[1][2][3] albo 1907 w Plucicach^{[4][uwaga 1]}, zm. 30 maja 19 stycznia 1945 w Skarszewie) – polski właściciel ziemski niemieckiego pochodzenia, oficer i działacz konspiracyjny w czasie II wojny światowej.

Konrad Wünsche

porucznik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	30 maja 1906 albo 1907 Plucice
Data i miejsce śmierci	19 stycznia 1945 Skarszew
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Formacja	Miecz i Pług
Jednostki	7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich
Stanowiska	dowódca szwadronu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa bitwa nad Bzurą obrona Warszawy
Odznaczenia

Grobowiec rodzin Wünsche i Schloesserów na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Kaliszu

Życiorys

Syn Feliksa i Heleny z domu Netzel. Pochodził z rodziny niemieckiej osiadłej w Kaliskiem. Administrator majątku w Opatówku. Po ślubie z córką właściciela Zofią z domu Schloesser odziedziczył cały majątek. Był między innymi właścicielem majątku Winiary k. Kalisza. 26 czerwca 1929 prezydent RP mianował go podporucznikiem w rezerwie ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 w korpusie oficerów kawalerii i 36. lokatą, a minister spraw wojskowych wcielił do 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie^[5][6][7]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kalisz. Posiadał przydział w rezerwie do 10 Pułku Strzelców Konnych w Łańcucie^[8]. Na porucznika rezerwy awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 28. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[6].

W kampanii wrześniowej w 1939 dowodził II plutonem 2. szwadronu 7 Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich^[9]. 19 września objął dowództwo 2. szwadronu po poległym rotmistrzu Stanisławie Jankowskim^[10]. Walczył w bitwie nad Bzurą, a następnie w obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi stolicy dostał się do niemieckiej niewoli. 25 października 1939 przebywał w Oflagu XI B Braunschweig^[11].

Od 1943 działał w konspiracyjnej organizacji wywiadowczej Miecz i Pług, potem w strukturach Armii Krajowej. W swoim majątku prowadził potajemnie szkolenie wojskowe. Za wiedzą podziemia podpisał volkslistę, co miało zapewnić większe bezpieczeństwo w działalności konspiracyjnej. W marcu 1944 wraz z innymi Polakami pochodzenia niemieckiego (min. właścicielem fabryki pianin "Arnold Fibiger" Alfredem Fibigerem i jego siostrą Elwirą, Alfredem Nowackim, Emilem i Henrykiem Fulde, Jerzym Drescherem, Brunonem Lompą, Bożeną Deutschmann) został uwięziony podczas masowych aresztowań przeprowadzonych przez gestapo w Kaliszu. Dla nazistów odkrycie konspiracyjnej działalności osób pochodzenia niemieckiego w polskim podziemiu było tak wielkim zaskoczeniem, że postanowili ich osądzić i skazać w pokazowym procesie. Konrad Wünsche wraz z innymi był sądzony podczas wyjazdowej sesji Trybunału Ludowego z Berlina (Volksgerichtshofu). Proces odbył się w dniach 6-9 grudnia 1944 w obecności namiestnika Rzeszy Niemieckiej w Kraju Warty, gauleitera Arthura Greisera. Razem z Greiserem proces obserwowali przedstawiciele niemieckich miejscowych władz partyjnych i państwowych oraz prezes Sądu Proboss, prokurator Steinberg i kierownik Urzędu Okręgu do spraw Ludnościowych, kurator uniwersytecki, doktor Streit. Prawie wszyscy oskarżeni, w tym K. Wünsche, za zdradę narodu niemieckiego i szpiegostwo zostali skazani na karę śmierci.

Zgodnie z obowiązującym prawem niemieckim wyrok śmierci mógł zostać wykonany dopiero po upływie stu dni. Jednakże do Kalisza zbliżały się wojska sowieckie i w tej sytuacji 19 stycznia 1945, na dwa dni przed zajęciem Kalisza przez Armię Czerwoną, Konrad Wünsche został rozstrzelany w grupie 56 innych członków antyhitlerowskiego podziemia w lesie koło Skarszewa. Po ekshumacji dokonanej 26 kwietnia 1945 i rozpoznaniu zwłok został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Kaliszu. Symboliczna mogiła jest też na cmentarzu Tynieckim, gdzie pochowano osoby pomordowane w lesie skarszewskim, których nie udało się zidentyfikować.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[12]
• Krzyż Walecznych pośmiertnie za działalność konspiracyjną

Uwagi

1. Na nagrobku widnieje data 30 maja 1907.

Przypisy

1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 126, 612, tu podano rok urodzenia 1906.
2. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 618, tu także podano rok urodzenia 1906.
3. Straty ↓, tu również urodzony w 1906.
4. Marian Woźniak (red.): Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945. Instytut Zachodni w Poznaniu, 1998, s. 656. ISBN 83-85003-97-5.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 172, 180, tu także urodzony 30 maja 1906.
6. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 618.
7. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 126.
8. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 612.
9. Abraham 1990 ↓, s. 289.
10. Szacherski 1968 ↓, s. 231, 317, jako Konrad Wuensche.
11. Straty ↓, numer jeńca 1393.
12. Abraham 1990 ↓, s. 304, jako Konrad Wuensche.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Roman Abraham: Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07712-6.
• Andrzej Pinno, Rodzina, Radom 2003.
• Armia Krajowa : zarys historii wojennej Kaliszan 1914–1945, opr. Jurand Piotrowski, Kalisz 2004
• Andrzej Androchowicz, Koniec przed końcem, Polityka, nr 16 z 2006 r.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
• Zbigniew Szacherski: Wierni przysiędze. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1968.

Linki zewnętrzne

• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-12-08].