Kościół św. Bartłomieja w Mogilanach

Kościół pw. św. Bartłomieja w Mogilanach – kościół znajdujący się w powiecie krakowskim, w gminie Mogilany, w Mogilanach.

Kościół pw. św. Bartłomieja w Mogilanach

nr rej. A-163 z dnia 22.01.1970[1]
Widok z południowego zachodu
Państwo	Polska
Miejscowość	Mogilany ul. Krakowska 2
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	św. Bartłomieja Apostoła
Historia Data zakończenia budowy 1604
Położenie na mapie gminy Mogilany Kościół pw. św. Bartłomieja w Mogilanach
Położenie na mapie Polski Kościół pw. św. Bartłomieja w Mogilanach
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół pw. św. Bartłomieja w Mogilanach
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Kościół pw. św. Bartłomieja w Mogilanach
49°56′17,999″N 19°53′30,001″E
Strona internetowa

Kościół należy do Parafii św. Bartłomieja Apostoła w Mogilanach. Budynek wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Historia

W 1604 roku ówczesny właściciel Mogilan, Mikołaj Borek z Trzcińca, rozpoczął budowę świątyni murowanej, krytej gontem, którą konsekrował sufragan krakowski Paweł Dąbski w 1608 roku. Obiekt sakralny z XVII w., rozbudowany w 1929 roku według projektu architekta Franciszka Mączyńskiego, (kościół XVII-wieczny stał się wtedy nawą główną, wybudowano nowe prezbiterium wraz z transeptem), oraz przebudowany w 1975 roku według projektu architekt Wandy Łopatowej^[2] [3].

Wcześniejszy kościół, Mogilany zawdzięczają oo. cystersom ze Szczyrzyca – pierwszą wzmiankę o tej świątyni zamieścił Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Był to kościół drewniany, wybudowany przed 1440 r., który przetrwał do początku XVII w. (prawdopodobnie spłonął) – jedyne, co po nim pozostało to późnogotycka rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, odnaleziona na strychu w 1965 roku.

Architektura

Obiekt murowany, orientowany, jednonawowy z transeptem, prezbiterium zamknięte półkoliście. Po północnej stronie korpusu znajduje się kwadratowa kopułowa kaplica grobowa Jordanów, pw. św. Mikołaja Biskupa. Kaplica wybudowana przed 1663 rokiem, przykryta kopułą z latarnią, kryta gontem^[2] [3]. Klacysystyczna kruchta pochodzi z 1. poł. XIX wieku, zdobiące ją rokokowe putta i wazony z 2. połowy XVIII pochodzą z pobliskiego dworu^[3].

Wystrój i wyposażenie

Wystrój obecnego wnętrza późnobarokowy i rokokowy.

• późnobarokowy ołtarz główny (dawniej boczny) w kształcie serca, będący unikatem w skali europejskiej. Ołtarz zawiera pochodzące z dawnego ołtarza głównego późnogotyckie figury Matki Boskiej Bolesnej oraz św. Jana;
• kamienna chrzcielnica z ok. 1610 roku;
• późnobarokowa ambona z drugiego ćwierćwiecza XVIII wieku;
• polichromia w kopule kaplicy grobowej z 1882 roku;
• dwie osiemnastowieczne rzeźby św. Jana Kantego, oraz św. Kazimierza królewicza^[2] .

Dzwonnica

Przy kościele znajduje się wolnostojąca neogotycka dzwonnica z trzema dzwonami, wybudowana w 1850 roku na trójbocznym rzucie. Najstarszy dzwon wisi w zachodniej wieżyczce kościoła^[2] . Ufundował go Mikołaj Borek w 1617 roku – na dzwonie tym umieszczono napis: opus Francisci Legustini MDCXVII Zacharias Plebanus Mogilansis.

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
2. Strona parafii ↓.
3. Krasnowolski 2013 ↓, s. 199.

Bibliografia

• Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
• Strona parafii. mog.katolicki.eu. [dostęp 2017-05-17].