Klon hyrkański

Klon hyrkański (Acer hyrcanum Fisch.& C.A.Mey.) – gatunek drzew z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Acer^[5]. Występuje naturalnie w Bałkanach oraz Turcji, Libanie i wschodnim Iranie. Sprowadzony do Europy Zachodniej w 1865^[6].

Klon hyrkański

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	mydleńcowate
Rodzaj	klon
Gatunek	klon hyrkański
Nazwa systematyczna
Acer hyrcanum Fisch.& C.A.Mey. Index Seminum (LE) 4: 31 1838[3]
Synonimy
Acer amaliae Orph. ex Boiss. Acer hyrcanum var. paradoxum Bornm. & Sint. Acer italum var. hyrcanum (Fisch. & C.A.Mey.) Pax Acer italum subsp. hyrcanum (Fisch. & C.A.Mey.) Pax Acer italum var. serbicum Pax Acer italum f. serbicum (Pax) Schwer. Acer monspessulanum var. lycicum Bornm. Acer opalus subsp. hyrcanum (Fisch. & C.A.Mey.) A.E.Murray Acer opalus var. paradoxum (Bornm. & Sint.) A.E.Murray[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Morfologia

Pokrój

Pokrój rozłożysty. Drzewo dorasta do 10 m wysokości i 6 m szerokości korony^[7]. Bardzo często posiada kilka pni. Ma gładką i ciemną brązowo-pomarańczową korę. Gałęzie mają jasnobrązową barwę^[6].

Liście

Liście są podobne do klonu włoskiego, ale są bardziej głęboko klapowane. Mają 10 cm długości^[8]. Są 5-klapowe (niekiedy 3-klapowe). Ma płytkie ząbki. Od góry mają kolor zielony, natomiast od spodu niebiesko-zielony. Jesienią przebarwiają się na żółto^[6].

Kwiaty

Zebrane w krótkie kwiatostany. Mają zielonożółtą barwę^[6].

Owoce

Owocami są orzeszki. Mają długość 2,5 cm. Skrzydełka są prawie równoległe. Są zielone i błyszczące^[6].

Biologia

Występuje od 6A do 8B strefy mrozoodporności. Preferuje glebę suchą lub świeżą. Może rosnąć w glebie od żyznej do przeciętnej. Gleba ciężka lub rozluźniona. Może rosnąć zarówno w cieniu, jak i na pełnym nasłonecznieniu^[7]. Gleba od kwaśnej do obojętnej (5,6 – 6,5 Ph)^[9]. Kwitnie w kwietniu^[10].

Zmienność

W obrębie tego gatunku oprócz podgatunku nominatywnego wyróżniono także 6 podgatunków^[3]:

• Acer hyrcanum subsp. intermedium (Pančić) Palam.
• Acer hyrcanum subsp. keckianum (Asch. & Sint. ex Pax) Yalt.
• Acer hyrcanum subsp. reginae-amaliae (Orph. ex Boiss.) E.Murray
• Acer hyrcanum subsp. sphaerocaryum Yalt.
• Acer hyrcanum subsp. stevenii (Pojark.) E.Murray
• Acer hyrcanum subsp. tauricolum (Boiss. & Balansa) Yalt.

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-05] (ang.).
3. Acer hyrcanum Fisch. & C.A.Mey.. The Plant List. [dostęp 2015-08-29]. (ang.).
4. Acer hyrcanum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
5. Taxon: Acer hyrcanum. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-08-29]. (ang.).
6. Acer hyrcanum. Tous les érables. [dostęp 2015-08-29]. (fr.).
7. Acer hyrcanum. Internetowa Baza Roślin Ozdobnych. [dostęp 2015-08-29]. (pol.).
8. Acer hyrcanum. The trees and shrubs. [dostęp 2015-08-29]. (ang.).
9. Acer hyrcanum. Dave's Garden. [dostęp 2015-08-29]. (ang.).
10. Acer hyrcanum. esveld.nl. [dostęp 2015-08-29]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (takson):

• LCCN: sh88022517
• J9U: 987012430935705171

Identyfikatory zewnętrzne:

• EUNIS: 150825
• GBIF: 7262979
• identyfikator iNaturalist: 515965
• IPNI: 781340-1
• NCBI: 290838
• identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2615738
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:781340-1
• Tela Botanica: 165611
• identyfikator Tropicos: 200124
• CoL: 94B5