Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kartuzja – nazwa nadana zwyczajowo klasztorowi zakonu kartuzów.
W skład zabudowań kartuzji wchodził kościół i eremy (domki dla mnichów). Jako pierwsza powstała La Grande Chartreuse we Francji w 1084 roku (stąd nazwa). Kolejne były na niej wzorowane.
Jednolity styl budowli kartuzów nie wykształcił się. Architektura budowli odpowiadała panującemu w epoce stylowi i miejscowym warunkom. Dla wszystkich jednak budowli charakterystyczny jest ogromny krużganek oraz przylegające do niego cele. Cele mnichów stanowią oddzielone od siebie domki, każdy z ogródkiem. Zawierają one przedsionek zwany Ave Maria, pokój dzienny i sypialnię zwane Cubiculum z klęcznikiem Oratorium oraz warsztat – Laboratorium. Domki są często piętrowe, ale w nowszych założeniach (np. kartuzja Marienau koło Bad Wurzach) – parterowe. W późnym średniowieczu były często bogato wyposażane przez fundatorów. Później preferowano ubóstwo i prostotę.
W Polsce zakon został ufundowany na terenie miejscowości obecnie nazywanej Kartuzy (nazwa pochodzi od zakonu) w 1380 roku.
Z biegiem czasu powstało 272 kartuzji, z czego dzisiaj istnieje 24. W tym 18 klasztorów męskich i 6 żeńskich. Najmłodszą jest dzisiaj kartuzja Sudowon w Korei Południowej. Istnieje od 2004. Ostatnia likwidacja nastąpiła w Portugalii w 2011 (Cartuxa Santa María Scala Cœli in Évora). Kartuzję w Sélignac zamieszkują jeszcze bracia świeccy. Obecnie planuje się przeniesienie kartuzji Aula Dei, ponieważ istnieje nacisk społeczny, by skarby sztuki starego kompleksu klasztornego udostępnić publiczności. Podobna sytuacja doprowadziła w 1956 do likwidacji kartuzji we Florencji.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.