Karol Małcużyński

Karol Małcużyński (ur. 20 czerwca 1922 w Warszawie, zm. 13 czerwca 1984 tamże) – polski dziennikarz i publicysta, bezpartyjny poseł na Sejm PRL VII i VIII kadencji.

Zobacz też: Karol Małcużyński (ur. 1953).

Karol Małcużyński

Data i miejsce urodzenia	20 czerwca 1922 Warszawa
Data i miejsce śmierci	13 czerwca 1984 Warszawa
Poseł VIII kadencji Sejmu PRL
Okres	od 23 marca 1980 do 13 czerwca 1984
Przynależność polityczna	poseł bezpartyjny
Odznaczenia

Grób Karola Małcużyńskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Życiorys

Syn Witolda Małcużyńskiego (dyrektora warszawskiej giełdy), brat Witolda (pianisty) i Teresy Marii (1915–2001^[1][2], żony Władysława Minkiewicza – tłumacza^[3]). Posiadał wykształcenie wyższe niepełne. Korespondent na procesach norymberskich zbrodniarzy hitlerowskich. Od 1946 do 1948 był korespondentem „Robotnika” w Paryżu. Od 1949 publikował w „Trybunie Ludu”. W latach 50. XX wieku redagował teksty dla Polskiej Kroniki Filmowej, od 1956 do 1960 był też radcą prasowym polskiej ambasady w Londynie. W latach 70. prowadził popularny telewizyjny program publicystyczny Monitor. Od 1971 był również prezesem ZAiKS. W 1974 wybrany w skład Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

Od 1976 do końca życia pełnił mandat poselski w Sejmie VII i VIII kadencji. W 1982 wstrzymał się od głosu przy głosowaniu w Sejmie nad ustawą o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego. Później miał słynne wystąpienie krytykujące chwalenie stanu wojennego przez innych posłów.

W 1949 wraz z Bronisławem Wiernikiem napisał książkę Józef Pehm-Mindszenty – szpieg w kardynalskiej purpurze, w której udowadniał, że kardynał József Mindszenty był faszystą, szpiegiem i handlarzem walutą, w związku z czym został skazany przez węgierski Trybunał Ludowy^[4]. Autor kilkunastu książek i prac publicystycznych.

Był pierwowzorem Krzysztofa Glebowicza, bohatera powieści Ludzie w akwarium Stefana Kisielewskiego.

Mąż Ireny z domu Szymkiewicz (1924–1998^[5], po wojnie lekarza psychiatry^[6]), z którą miał córkę Magdę oraz syna Karola^[2][7], również dziennikarza.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 171-5-24)^[5].

Publikacje

• Józef Pehm-Mindszenty, szpieg w kardynalskiej purpurze^[8]
• Norymberga Niemcy 1946^[9]
• Oskarżeni nie przyznają się do winy^[10]
• Szkice warszawskie^[11]
• Zanim zapłonęła Warszawa: Fakty i dokumenty o Powstaniu Warszawskim^[12]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[13]
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)^[14]
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal 30-lecia Polski Ludowej^[15]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)^[16]
• Komandor Orderu Infanta Henryka (1976)^[17]

Nagrody

• Państwowa Nagroda Artystyczna II stopnia (zespołowa) w dziale kinematografii za film dokumantalny Szeroka droga (1950)^[18]
• Nagroda Państwowa III stopnia za współautorstwo scenariusza (razem z Ludwikiem Perskim i Stanisławem Jankowskim) filmu dokumentalnego Warszawa (1953)^[19]
• Nagroda Komitetu ds. Radia i Telewizji za całokształt pracy publicystycznej w TVP (1963)^[20]
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia (1964)
• Złoty Ekran dla najwybitniejszej indywidualności telewizyjnej w 1965 roku (1966)^[19]
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia (1968)
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia (1969)
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej (1975)

Źródło:^[15].