Kapituła Orderu Krzyża Niepodległości

Kapituła Orderu Krzyża Niepodległości – sześcioosobowy organ kolegialny stojący na straży honoru Orderu Krzyża Niepodległości, składający się z Kanclerza Orderu i pięciu członków Kapituły, powoływanych na pięcioletnie kadencje spośród Kawalerów Orderu przez Prezydenta RP^[1]. Najmłodsze gremium spośród wszystkich polskich kapituł orderów^[2].

Kapituła Orderu Krzyża Niepodległości

Awers i rewers oraz miniatury insygniów
Baretka Krzyża I Klasy
Baretka Krzyża II Klasy
Ustanowiono	order 5 sierpnia 2010 1. nominacja 24 kwietnia 2013
Powiązane	inne polskie kapituły orderów: Kapituła Orderu Orła Białego Kapituła Orderu Virtuti Militari Kapituła Orderu Odrodzenia Polski Kapituła Orderu Krzyża Wojskowego

Kapituła wybiera ze swego grona Kanclerza Orderu i Sekretarza Kapituły. Kapituła Orderu działa na podstawie swojego statutu, zatwierdzonego przez Prezydenta. Członkami Kapituły mogą być tylko obywatele polscy^[1].

Prerogatywy

Kapituła ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących orderu, a w szczególności:

• opiniuje wnioski o nadanie lub pozbawienie orderu, wniesione przez Prezesa Rady Ministrów przed ich przedstawieniem Prezydentowi,
• może wystąpić do Prezydenta z inicjatywą nadania orderu lub jego pozbawienia,
• zapoznaje się z projektami aktów normatywnych dotyczących orderu,
• może występować do organów uprawnionych o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawach dotyczących orderu^[1].

Kapituła po rozpatrzeniu przedstawionych jej wniosków o nadanie lub pozbawienie orderu podejmuje uchwały:

• o pozytywnym zaopiniowaniu wniosku,
• stwierdzające, że przedstawiony wniosek nie uzasadnia nadania lub pozbawienia orderu lub że wniosek nie może zostać uwzględniony z powodu niezgodności z obowiązującymi przepisami prawa^[1].

Kapituła może przed wydaniem ostatecznej opinii zwrócić się do wnioskodawcy o uzupełnienie wniosku. Kapituła może zaproponować nadanie innej niż proponowana klasy orderu^[1].

Skład

Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Kapituły Orderu Krzyża Niepodległości.

Prezydent Bronisław Komorowski 24 kwietnia 2013 wręczył nominacje powołanym do pierwszej Kapituły, w której skład weszli^[3]:

• Jerzy Józef Kruppé – Kanclerz Orderu, Kawaler OKN I Klasy (do końca kadencji 17 kwietnia 2018^[4]),
• Anna Krystyna Reszuto – Zastępca Kanclerza Orderu, Dama OKN II Klasy (do końca kadencji 17 kwietnia 2018^[4]),
• Andrzej Budziszewski – Sekretarz Kapituły, Kawaler OKN II Klasy (do końca kadencji 17 kwietnia 2018^[4]),
• Bohdan Janusz Bzowski – członek Kapituły, Kawaler OKN II Klasy (do końca kadencji 17 kwietnia 2018^[4]),
• Zbigniew Ryszard Gwiazda – członek Kapituły, Kawaler OKN II Klasy^[3],
• Zbigniew Konstanty Tomankiewicz – członek Kapituły, Kawaler OKN II Klasy^[3] (do śmierci 13 października 2014^[5]),
• Henryk Linowski – członek Kapituły, Kawaler OKN II Klasy (od 24 marca 2015^[6], do śmierci 7 czerwca 2017^[7])

Do kolejnej Kapituły powołani zostali:

• Zygmunt Mieszczak – Kanclerz Orderu, Kawaler OKN II Klasy (powołany 5 listopada 2018^[8][9]),
• Zbigniew Gwiazda – członek Kapituły, Kawaler OKN II Klasy (powołany po raz drugi^[8][9], do śmierci 27 marca 2020^[10]),
• Stefan Andrzej Łuczyński – członek Kapituły Orderu, Kawaler OKN II Klasy (powołany 5 listopada 2018)^[8][9],
• Janusz Maria Kamocki – członek Kapituły, Kawaler OKN II Klasy (powołany 29 września 2017^[9]).

Skład kapituły powołanej przez Andrzeja Dudę:

• Stefan Łuczyński ‑ członek Kapituły, powołany 5 listopada 2018 r. Kawaler Orderu Krzyża Niepodległości od dnia 13 stycznia 2017 r
• Maria Skawińska – członek Kapituły Orderu Krzyża Niepodległości, powołana 5 października 2021 r. Dama Orderu Krzyża Niepodległości od dnia 15 kwietnia 2015 r.
• oraz 4 wakaty^[11].

Przypisy

1. Ustawa z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. z 2022 r. poz. 1031)
2. PawełP. Jakubowski PawełP., Kapituły Orderów – kompetencje i praktyka funkcjonowania, Lublin: Wydział Politologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, s. 77.
3. Prezydent powołał Kapitułę Orderu Krzyża Niepodległości. prezydent.pl, 24 kwietnia 2013. [dostęp 2013-04-25].
4. Kapituły orderów (30 września 2018). [w:] Ordery i odznaczenia [on-line]. www.prezydent.pl. [dostęp 2019-09-08].
5. Zbigniew Tomankiewicz. Nekrolog. nekrologi.wyborcza.pl, 2014-10-17. [dostęp 2015-05-26].
6. Kapituły orderów (27 kwietnia 2015). [w:] Ordery i odznaczenia [on-line]. www.prezydent.pl. [dostęp 2019-09-08].
7. Nekrolog śp. Henryka Linowskiego. www.kombatanci.gov.pl, 2017-06-09. [dostęp 2019-09-08].
8. Posiedzenie Kapituły Orderu Krzyża Niepodległości. [w:] Aktualności / Wydarzenia [on-line]. www.prezydent.pl, 2019-02-04. [dostęp 2019-09-08].
9. Kapituły orderów (30 kwietnia 2019). [w:] Ordery i odznaczenia [on-line]. www.prezydent.pl. [dostęp 2019-09-08].
10. Nie żyje weteran walk o niepodległość Zbigniew Gwiazda. [w:] Aktualności / Wydarzenia [on-line]. www.prezydent.pl, 2020-03-31. [dostęp 2020-07-22].
11. Kapituły orderów [online] (pol.).