Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienie, frakcja kamienista – jedna z frakcji granulometrycznych, czyli populacji ziaren (cząstek) mineralnych lub fragmentów skały o określonej wielkości (średnicy zastępczej), stosowana w naukach przyrodniczych (m.in. w gleboznawstwie i geologii) i w technicznych (m.in. w budownictwie). Kamienie, w zależności od przyjętego podziału, mają kilka – kilkanaście cm średnicy.
Kamienie są zazwyczaj odłamkami skał, mniej lub bardziej zwietrzałymi. Jedynie rzadko są to pojedyncze ziarna minerałów. Stopień obtoczenia może być bardzo różny i zależy od długości transportu jakiemu był poddany kamień[1].
Różne nauki stosują odmienne graniczne wielkości kamieni, często nawet w obrębie tej samej dyscypliny stosuje się różne podziały na frakcje. Fakt ten może często prowadzić do nieporozumień, gdzie te same utwory badane przez przedstawicieli różnych nauk są inaczej opisywane[2][3].
| Podział na frakcje | Przedział wielkości w milimetrach | Uwagi |
|---|---|---|
| „Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych”[4] | 75< d ≤200 | obowiązuje w polskim gleboznawstwie od 2008 r. |
| „Przyrodniczo-genetyczna klasyfikacja gleb Polski”[5] | d >20 | obowiązywała w polskim gleboznawstwie od 1956 do 2008 r. |
| Podział na frakcje według amerykańskiego USDA[6] | 76< d ≤600 | cobbles (drobniejsze) i stones (większe), stosowana w USA |
| Podział na frakcje według FAO[7] | 60< d ≤200 | stones, stosowana przez ONZ |
| Polska Norma PN-B-02480:1986[8] | d >40 | polska klasyfikacja gruntów budowlanych |
| PN-EN ISO 14688-1:2006[9] | 63< d ≤200 | klasyfikacja gruntów budowlanych ISO |
W wielu klasyfikacjach uziarnienia, zwłaszcza geologicznych i geomorfologicznych, frakcja kamieni nie jest w ogóle wydzielana. Wydziela się frakcję żwiru i, większą od niej, frakcję głazów[2].
Słowo „kamień”, z odpowiednim przymiotnikiem, jest często spotykane w jubilerstwie (gdzie występują kamienie szlachetne, i ozdobne) oraz budownictwie (gdzie oprócz kamieni drogowych i budowlanych występują także kamienie dekoracyjne, elewacyjne). W takich wypadkach nie musi to oznaczać, że mają one „wielkość” frakcji kamieni. Nazwy te odnoszą się najczęściej do określonych minerałów lub skał, które, z racji swojego ozdobnego wyglądu lub właściwości, pełnią określone funkcje użytkowe[10].
Tak o kamieniu przydrożnym pisał poeta Franciszek Karpiński w wierszu Człowiek i kamień[11].
Kamień leżał w środku drogi;
Mimo przechodząc ubogi,
Stłukł nogę, łajał kamienie,
„Na cóż to próżne stworzenie?
On siebie nie zna, czy lato,
Czyli go śniegi przysuły!”
A kamień odpowie na to:
„A tobież lepiej, żeś czuły?”
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
