Kalander

Kalander (z gr., franc. calandre) – urządzenie o obrotowych walcach służące do nadawania połysku i wygładzania papieru, folii z tworzywa oraz tkanin lub też wytłaczania na nich wzorów.

Kalander w Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju

Zobacz hasło kalander w Wikisłowniku

Historia

Kalander, jako ciężki magiel używany do tkanin i pasów jedwabnych, pojawił się we włókienniczych manufakturach europejskich w XVII wieku. Do Polski dotarł w następnym stuleciu. Poruszany był wówczas najczęściej ręcznie przy pomocy korby, choć stosowano również napęd mechaniczny z wykorzystaniem siły napędowej zwierząt pociągowych zaprzężonych w kieratach.

Schemat działania kalandra

Kalander mechaniczny

Współczesny kalander, używany przy produkcji baterii elektrycznych

W kulturze

• Powieść młodzieżowa Szukam pana Kalandra Wiktora Zawady

Bibliografia

• Larousse Encyklopedia Powszechna, 1998, ISBN 83-7200-667-9.
• Słownik terminologiczny sztuk pięknych pod red. Stefana Kozakiewicza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.

Kontrola autorytatywna (rodzaj napisu):

• LCCN: sh85018853
• GND: 4163037-3
• J9U: 987007293775905171

Encyklopedie internetowe:

• stara БРЭ: 2034648
• Catalana: 0223552
• DSDE: kalander